DOROTA ZAŃKO: – Specjalizuje się Pan w rzeźbieniu figurek postaci świętych. Szczególny sentyment ma Pan do krzyży. Dlaczego?
MAREK TWARDY: – Swoją przygodę z rzeźbieniem zaczynałem właśnie od krzyży. Początki były ciężkie, kiepsko mi szło. Przestałem nawet przez jakiś czas rzeźbić krzyże i zacząłem statki. One z kolei dobrze mi wychodziły. Ale potem powróciłem do rzeźbienia krzyży i… zaczęły mi się udawać. Wiele z nich rozdałem. Chciałem, żeby sąsiedzi i znajomi mieli w domu mój krzyżyk, inny niż wszystkie. Nie z plastiku, a naturalny – z drewna. Oprócz krzyży lubię też tworzyć figury aniołów frasobliwych, Maryi, Chrystusa Frasobliwego oraz szopki bożonarodzeniowe. Mam taką potrzebę, żeby przekazać innym emocje i przeżycia, jakie te postaci ze sobą niosą. Cieszę się na samą myśl, że ktoś będzie miał w domu mojego Jezusa czy moją Maryjkę. Wiem, że wiele osób poświęciło moje figurki i traktuje je jako rzecz świętą. Rzeźby nabywają u mnie ludzie z całego kraju. Także niepraktykujący katolicy. Podobają im się wyrzeźbione przeze mnie figury Pana Jezusa i chcą je mieć. Jestem człowiekiem wierzącym i dla mnie moja praca jest formą ewangelizacji. Jest też formą modlitwy, oddaniem czci Panu Bogu, Panu Jezusowi i Maryi.
– Dlaczego, według Pana, jest coś wyjątkowego w krzyżu z drewna?
– Jest w nim coś rzeczywistego, coś namacalnego. Możemy go dotknąć, ucałować. Człowiek ma różne zmartwienia, dużo przechodzi w życiu. W chwilach ciężkich, trudnych zawsze zwraca się do Pana Boga. Łatwiej rozmawiać z Nim, kiedy spojrzy się na drewniany krzyż – na takim przecież został ukrzyżowany Chrystus...
– Tworząc, rozmyśla Pan o życiu świętych?
– Tak. Rzeźbiąc figurę Pana Jezusa, chcę przekazać cierpienie, zatroskanie, choć nie jest to łatwe. Ileż to Pan Jezus wycierpiał za nas, odczuwam zwłaszcza wtedy, kiedy sam jestem smutny. Z kolei w aniołach chcemy widzieć radość życia. Ale rzeźbię też anioły frasobliwe, smutne – wydaje mi się, że one również bywają zatroskane naszym losem. Anioły to „duchy”. Nie wiemy, jak one faktycznie wyglądają, jakie są. Moje anioły są różne. Każdy inny. Nie tworzę ich szablonowo, tylko tak, jak w danej chwili dyktuje mi serce. Lubię też rzeźbić smutną Matkę Bożą, bo nasze życie nie jest zawsze takie kolorowe, ale ludziom nie podobają się figurki smutnej Maryi…
– Dużo czasu poświęca Pan na rzeźbienie?
Reklama
– Rzeźbię codziennie, oprócz niedziel i świąt. W tej chwili, przed świętami mam sporo pracy, bo dużo zamówień. Ale nawet kiedy ich nie mam, to i tak tworzę, bo to kocham. Potrzebuję też rzeźb na wystawy. Na jedną trzeba ich mieć ok. 40. To dużo, biorąc pod uwagę to, że każda ma być inna. Lubię tworzyć na wystawy, bo muszę wymyślić coś ciekawego, żeby ludzi zainteresowało, zainspirowało w jakiś sposób. Podobnie lubię tworzyć na zlecenie, bo sam jestem ciekaw, co z tego wyjdzie, jak będzie wyglądać np. duża figura Maryi. Budzę się, jem śniadanie i już tworzę. Kończę ok. godz. 22-23. Wiadomo, że rzeźbię z przerwami, bo w domu też trzeba coś zrobić. Ale oddając się pracom domowym, szukam w nich inspiracji. Przygotowuję np. drewno na opał i wybieram ciekawe kawałki drewna. Odkładam je, bo widzę, że z danego konarka będzie krzyżyk, a z tamtego kawałka drewna Pan Jezus czy aniołek. Pracuję intensywnie przez cały rok. Raz się pracuje lepiej, raz gorzej, bo człowiek bywa zmęczony.
– Początki artysty ludowego nie są chyba najłatwiejsze?
– Jestem samoukiem. Twórczość ludowa ma to do siebie, że uczy się samemu, podpatrując innych. Przyglądałem się figurkom w kościołach, jak je ktoś kiedyś wykonywał. Wydawało mi się, że to proste, ale kiedy sam zacząłem, okazało się, że to bardzo trudne. Pierwszą rzecz wyrzeźbiłem stosunkowo późno, mając 38 lat. A rzeźbię od 8 lat. Od kiedy pamiętam, rzeźbienie „chodziło” za mną. Tylko nie miałem odwagi. Jak już zacząłem, to na początku było dużo śmiechu, bo nieporadnie mi wychodziło. Myślę, że łatwiej byłoby mi, gdyby ktoś udzielił mi kilku wskazówek, poprowadził. Kierowałem się intuicją, sercem. Poprosiłem Pana Jezusa, żeby mnie natchnął. Dużo czasu nie upłynęło… Rzeźbienie wymaga ogromnej cierpliwości. Sądzę też, że pociąg do drewna tkwi w mojej rodzinie od pokoleń. Mój dziadek robił stolarkę artystyczną. Ja swojej pracy nie traktuję tak do końca zarobkowo. Daję np. swoje rzeźby na aukcje charytatywne. Uważam, że skoro talent został mi dany, to trzeba się nim dzielić z innymi.
Film „Dekalog” Krzysztofa Kieślowskiego powstał ćwierć wieku temu. Dziś, w obliczu zredukowanych do zera standardów telewizyjnych, lśni jak perła z przeszłości i nie pozwala o sobie zapomnieć. W drugim odcinku tego genialnego cyklu obserwujemy niezwykłe otwarcie filmu: dwoje ludzi pchających wózek to zapowiedź losów filmowej pary: Doroty i Andrzeja Gellerów (Krystyna Janda i Olgierd Łukaszewicz), zmagających się ze swoim silnie obciążonym życiem. Błoto, koleiny, ciężar i trudna do utrzymania równowaga dwukołowego pojazdu oraz fakt, że dwoje go pchających musi albo sobie ufać i ze sobą współpracować, albo wprost przeciwnie – pozostawić cały ciężar w rękach partnera, czynią z inicjalnej sceny filmu zapowiedź całej problematyki dzieła i pozwalają nam spojrzeć na życie ekranowej pary niczym na wycinek nowotworowej tkanki pod laboratoryjnym mikroskopem. Dorota rozważa zabicie własnego, nienarodzonego dziecka. Będąc w ciąży, pali papierosy, ubiera się w czerń wyrażającą jej wewnętrzny stan. Decyduje się wyzwać na pojedynek starego profesora, człowieka obdarzonego męskim i zawodowym autorytetem, lekarza, powstańca warszawskiego obciążonego osobistą tragedią, odgrywającego w szpitalu rolę pana życia i śmierci. Dorota zażąda od profesora jasnej deklaracji co do szans na przeżycie jej chorego onkologicznie męża, gdyż uzależnia od tego przeprowadzenie – lub nie – aborcji.
Profesor jest świadomy, że relacja z Dorotą to konfrontacja dwóch różnych systemów wartości, światopoglądów i sposobów działania. Ulega jednak temu wszetecznemu urokowi, który młoda kobieta roztacza wokół siebie, i podejmuje się pomóc jej w podjęciu decyzji o uratowaniu lub zabiciu dziecka. Znamienna jest jednak scena, w której profesor, przygotowując się do rozmowy z Dorotą, odwraca w kierunku ściany zdjęcia swoich zabitych podczas wojny dzieci i ubóstwianej żony, prawdopodobnie świadom, że rozmowa ta zaprowadzi go w kierunku grzechu: złamania zasady niewypowiadania się co do przyszłości pacjentów, których losy zawsze są tajemnicą. Profesor nie chce, by czyste oczy jego dzieci i żony patrzyły na niego, łamiącego swoje zasady, czy też nie chce, by zobaczyły Dorotę – uosobienie tego, co niemoralne. Przypomina to trochę odwracanie świętych obrazów w kierunku ściany, by oczy świętych nie widziały grzechu. „On umiera” – mówi profesor. „Niech pan przysięgnie” – prosi Dorota. „Przysięgam”. Słowa profesora można by uznać w znaczeniu dosłownym za próbę uratowania zagrożonego życia dziecka, kryje się jednak za nimi kolejny, ważniejszy sens: czy profesor miał prawo przysiąc cokolwiek odnośnie do przyszłości? Tym bardziej że – jak zobaczymy w finale filmu – przysięga jego okazała się jałowa. Drugie przykazanie zostało złamane, gdy profesor odpowiedział „obiecuję” na pytanie o przeżycie Andrzeja – nie tylko dlatego, że uśmiercił w ten sposób męża w nadziejach i planach żony, ale także dlatego, że nadał tym jednym słowem prawo do istnienia nienarodzonemu dziecku, „pozwolił mu żyć”, jakby miał prawo decydować, kto żyć będzie, a kto nie.
Także choroba Andrzeja może być rozumiana metaforycznie, jako wyraz buntu i niepogodzenia się mężczyzny z najbardziej przerażającą stratą w swoim życiu. Mężczyzna, którego nie pokonały góry, dał się złamać brakiem wyłącznej miłości kobiety, a zaistniała w ten sposób sytuacja egzystencjalna jest niczym rak na zdrowym – choć złamanym – organizmie. Takie rozumienie sytuacji Andrzeja tłumaczy także jego nagłe wyzdrowienie, które następuje po tym, jak Dorota wyznaje mu miłość. Przywraca w ten sposób pierwotną harmonię między nimi oraz harmonię ich świata. Pokonanie nowotworu – choć według lekarskich statystyk nie było na nie szansy – dokonuje się w sposób niejako naturalny, skoro odzyskana została pierwotna jedność duchowa: ciało rozbite wewnętrznie także jednoczy się – czy raczej jedna – samo z sobą.
Kamera, która panoramuje pionowo po piętrach bloku na Ursynowie, przechodzi w kolejnym ujęciu w panoramę poziomą od twarzy Andrzeja do niezwykłej sceny zmagania się pszczoły o życie – wbrew wszelkim szansom. W ten sposób pionowa linia panoramowania przecina się z linią poziomą i tworzy niewidoczny – lecz wyraźnie opisany ruchem kamery – krzyż. Taka interpretacja sposobu filmowania nabiera znaczenia, gdy przyjrzymy się owemu zmaganiu – a może nawet misterium – woli życia ze śmiercią, zaobserwowanemu przez Kieślowskiego, przez jego bohatera i w trzeciej kolejności przez nas. To jedna z najbardziej poruszających scen filmu: w szklance ze słodkim, lepkim, truskawkowym kompotem znajduje się owad, który – wydawałoby się bezskutecznie – walczy o życie. Nic nie zapowiada, że mógłby uwolnić się ze śmiertelnej pułapki, kiedy jednak wydamy już na niego wyrok – naśladując w tym przedwczesnym, pochopnym osądzie filmowego ordynatora – pszczoła heroicznym wysiłkiem wydobywa się z cieczy i wychodzi na brzeg szklanki...
Nigdy i nikomu nie wolno decydować o życiu lub śmierci drugiego człowieka. Krzysztof Kieślowski w ćwierć wieku od powstania telewizyjnego „Dekalogu” przypomina nam o tym – na progu 2015 r. – z niespotykaną siłą.
Kobiety w bieli obecne na inauguracji pontyfikatu Leona XIV
18 maja, w piękne wiosenne przedpołudnie Leon XIV odprawił Mszę św. inaugurującą jego pontyfikat. O wadze tego wydarzenia świadczy fakt, że w liturgii na placu św. Piotra uczestniczyło ponad 150 delegacji państwowych z całego świata. A wśród nich kilka "niestandardowo" - jak na tę okoliczność - ubranych kobiet. Jakie znaczenie miał ich biały strój?
Sektor po lewej stronie ołtarza zajęli kardynałowie i biskupi, natomiast sektor po prawej stronie był zarezerwowany dla delegacji państwowych. Szczególnie liczne były delegacje państw związanych z Leonem XIV: Włochy – Papież jest Biskupem Rzymu; Stany Zjednoczone, gdyż Papież Prevost jest obywatelem amerykańskim; Peru - Robert Prevost przez wiele lat pracował w Peru, gdzie był biskupem diecezji Chiclayo. W zdecydowanej większości osoby, które wypełniły sektor delegacji państwowych były ubrane na czarno, dlatego tym bardziej rzucały się w oczy białe suknie kilku kobiet zasiadających w pierwszym rzędzie.
Katolickie szkoły zapewniają wysoką jakość kształcenia i wychowanie w duchu wartości chrześcijańskich.
Trwa intensywny czas poszukiwania dobrych szkół. Rodzice wybierają je dla dzieci na poziomie podstawowym i średnim, maturzyści rozglądają się za ciekawymi kierunkami studiów. Na każdym z tych poziomów znajdziemy propozycje katolickich szkół i uczelni.
W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.
