Reklama

Gospodarka

Meandry kolejowych prywatyzacji

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Sprzedaż większości spółek kolejowych jest celem planów przekształcania Polskich Kolei Państwowych. Plany te zostały opracowane jeszcze za czasów rządów AWS-UW, ale w zasadniczej części obowiązują do dzisiaj. Sama idea, aby państwo było jedynie właścicielem infrastruktury kolejowej (tory, dworce itp.), a reszta stała się samodzielnymi podmiotami rywalizującymi o miejsce na rynku, nie jest zła. Dodatkowo takie zmiany wymusza na nas członkostwo w Unii Europejskiej. Ale jak zwykle diabeł tkwi w szczegółach. Oddanie kontroli własnościowej ze strony państwa (w całości lub w części) nie może prowadzić do zaburzeń w systemie transportowym, którego sprawność i efektywność ma bardzo duże znaczenie dla gospodarki. Dlatego wokół procesów przekształceniowych toczy się gra różnych grup nacisku, nierzadko wbrew polskim interesom.

Bankructwo po prywatyzacji

Reklama

Przedsiębiorstwo Napraw Infrastruktury (PNI), wydzielone z PKP i zajmujące się modernizacją linii kolejowych, zostało sprzedane w 2011 r. za kwotę 225 mln zł. Nabywcą 100 proc. udziałów został Budimex, który z kolei należy do kapitału hiszpańskiego. Wydawało się, że PNI ma dobrą przyszłość przed sobą. Duże nakłady finansowe pochodzące m.in. z funduszy unijnych na przebudowę linii kolejowych zapowiadały, że firma będzie miała pełne ręce roboty. Sprzedano ją z pakietem podpisanych kontraktów na prace na tak ważnych odcinkach jak Warszawa - Gdańsk i Warszawa - Łódź. Tym większe było więc zdumienie, gdy w niecały rok później władze spółki ogłosiły upadłość. Według nowego właściciela wynikało to ze źle skalkulowanych i podpisanych kontraktów, które zamiast zysków zaczęły przynosić straty. Dodatkowo, dopóki PNI było częścią Grupy PKP, dostawało sporo drobnych i dochodowych robót bez przetargu. Po prywatyzacji to się skończyło.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Nie wiadomo, czy to było rzeczywistą przyczyną upadku, czy też Budimex w ten sposób realizuje jakąś swoją strategię, o której nie chce mówić otwarcie np. w stosunku do podwykonawców. Nowy właściciel i władze PKP zarzucają sobie nawzajem wprowadzanie w błąd. Sprawa być może zakończy się w sądzie. A przeprowadzoną prywatyzację trudno uznać za udaną. W jej wyniku bowiem jedno z największych przedsiębiorstw wyspecjalizowanych w budownictwie kolejowym albo przestanie istnieć, albo pozostanie w bardzo okrojonej postaci. Realizacja inwestycji obsługiwanych przez PNI znacznie się opóźni. Wielu ludzi straci pracę itp. A przecież nie o to chodziło.

Walka o PKP Cargo

Reklama

Perłą w kolejowej koronie jest PKP Cargo - jeden z największych przewoźników towarowych w Europie. Pierwotnie część akcji spółki miała zostać sprzedana na giełdzie, a państwo miało zachować pakiet kontrolny. Przynajmniej przez pewien czas, aż przedsiębiorstwo stanie mocno na własnych nogach i nie będzie mu zagrażało wrogie przejęcie. Biorąc pod uwagę znaczenie PKP Cargo dla polskiej gospodarki i mając w pamięci negatywne doświadczenia z wcześniejszych prywatyzacji, ta droga wydawała się jedyną dopuszczalną. Jednak pod wpływem nieznanych do końca nacisków poprzedni minister infrastruktury Cezary Grabarczyk podjął zaskakującą decyzję. Postanowił sprzedać przewoźnika inwestorowi strategicznemu, oddając kontrolę za najmniejszą możliwą cenę. Transakcja dotyczyłaby bowiem tylko 50 proc. plus jedna akcja. Mimo protestów ze strony partii opozycyjnych, związków zawodowych i wielu ekspertów - przystąpiono do wyboru nabywcy. Rozpisano konkurs, w trakcie którego chęć przejęcia PKP Cargo wyraziły m.in. państwowe koleje francuskie, rosyjskie, chińskie i np. czeskie. Po zmianie na stanowisku ministra chce się jednak z tego zrezygnować. Nowe władze PKP zarekomendowały powrót do sprzedaży części akcji na giełdzie.

Polskie Koleje Linowe

Poważne perturbacje przechodzi też proces przekształceń własnościowych w PKP Polskie Koleje Linowe. Spółka ta zarządza kolejkami linowymi na Kasprowy Wierch i Gubałówkę oraz w Krynicy, w Szczawnicy i w Bielsku-Białej (na Szyndzielnię) oraz w Międzybrodziu Żywieckim (Góra Żar). Atrakcyjne lokalizacje sprzyjają dobrym wynikom finansowym. Przewoźnik odnotowuje wysokie zyski, sięgające nawet 30 proc. przychodów, przez co jest łakomym kąskiem. Chęć zakupu wyraziły firmy ze Słowacji i z Austrii. W ostatniej chwili dołączyły do nich samorządy tatrzańskie z burmistrzem Zakopanego na czele, które utworzyły spółkę Polskie Koleje Górskie, a PiS przedstawił projekt ustawy przekazującej koleje linowe nieodpłatnie samorządowi województwa małopolskiego. Istnieje więc realna szansa, że to ważne przedsiębiorstwo, będące elementem także dziedzictwa historyczno-przyrodniczego (kolejkę na Kasprowy Wierch znajdującą się na terenie parku narodowego budowano przed II wojną światową), pozostanie w polskich rękach.

Przewozy kolejowe, chociaż są formą działalności gospodarczej, zahaczają o wiele innych dziedzin życia. Nie można więc traktować ich jak zwykłego biznesu. Co nie oznacza, że ekonomiczny punkt widzenia w tym zakresie nie powinien być dominujący, na pewno jednak niejedyny. Trzeba o tym pamiętać zwłaszcza wtedy, gdy dokonuje się na kolei zmian własnościowych.

* * *

Bogusław Kowalski
Publicysta i polityk specjalizujący się w polityce gospodarczej, wiceminister transportu w latach 2006-2007, poseł na Sejm RP w latach 2007-2011

2012-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Tereny przy dworcu w Świdnicy do rewitalizacji

[ TEMATY ]

kolej

Bartłomiej Sarna

Podpisanie listu intencyjnego

Podpisanie listu intencyjnego
ęłęóPolskie Koleje Państwowe S.A. podpisały z Miastem Świdnica oraz Muzeum Przemysłu i Kolejnictwa na Śląsku list intencyjny w sprawie współpracy przy rewitalizacji terenów poprzemysłowych w rejonie dworca Świdnica-Przedmieście.
CZYTAJ DALEJ

Francja: Kardynał Andre Vingt-Trois spoczął w katedrze Notre-Dame

2025-07-24 07:20

[ TEMATY ]

kard. André Vingt‑Trois

PAP/EPA/MOHAMMED BADRA

W katedrze Notre Dame w Paryżu odbyły się w środę uroczystości pogrzebowe kardynała Andre Vingt-Trois, emerytowanego arcybiskupa Paryża, zmarłego 18 lipca. Kardynał został pochowany w krypcie arcybiskupów w chórze katedry, w której spoczywają jego poprzednicy.

Na życzenie zmarłego uroczystość była skromna, a jej uczestnikami byli duchowni i wierni diecezji paryskiej. Jedyną ozdobą prostej trumny ustawioną przy głównym ołtarzu był krzyż z białych kwiatów. W trakcie mszy, którą celebrował arcybiskup Paryża Laurent Ulrich, na trumnie złożono albę, czerwoną stułę, biskupią mitrę i paliusz - symbol łączności ze Stolicą Apostolską.
CZYTAJ DALEJ

Media: Morze Kaspijskie wysycha w zawrotnym tempie

2025-07-24 19:32

[ TEMATY ]

Morze Kaspijskie

wikipedia/Rassim

Morze Kaspijskie

Morze Kaspijskie

Poziom wody w Morzu Kaspijskim spadł do najniższego poziomu w historii obserwacji - tafla wody znajduje się na wysokości 29 metrów poniżej poziomu morza - poinformował w czwartek portal Times of Central Asia.

Szczególnie szybko wysychają północne obszary zbiornika, na wybrzeżu należącym do Rosji i Kazachstanu. Eksperci alarmują, że cofanie się wody zagraża kluczowym ekosystemom, a szkody w bioróżnorodności można zaobserwować już teraz.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję