Nasze wydatki są, niestety, ograniczone dochodami i muszą być do nich dostosowane. Dochody można określić jako sumę wszystkich przychodów członków rodziny za dany okres. Obejmują one zarobki z działalności zawodowej, wynagrodzenie za płacę (pensja), dodatki np. z okazji świąt, udział w zyskach, dodatki specjalne, np. zasiłek na dzieci, zasiłek chorobowy, ulga podatkowa, emerytury i renty, zarobki z działalności niezawodowej. Zestawienie planowanych dochodów i wydatków rodziny w określonym czasie, np. w ciągu miesiąca, jest właśnie planowaniem domowego budżetu. Jeśli nasze dochody nie są wysokie, tym bardziej należy je starannie planować, tak aby każda złotówka była wydana efektywnie. Kontrola budżetu polega na zaplanowaniu i podzieleniu wydatków tak, żeby móc jasno określić swój miesięczny budżet i uniknąć sytuacji, kiedy brakuje nam pieniędzy do końca miesiąca.
Choć gospodarstwa domowe są różne i każde znajduje się w innej sytuacji ekonomicznej, różne mają źródła pozyskiwania dochodów i różne potrzeby - zasady tworzenia budżetu domowego są takie same. Najpierw dokładnie należy zapisać wszystkie wydatki. Można podzielić je na trzy grupy.
Do pierwszej należeć będą wydatki stałe, czyli takie, które trzeba płacić w każdym miesiącu. Będą to na pewno podatki, opłata za czynsz, opłaty za energię elektryczną, ogrzewanie, gaz, wodę, ścieki, abonament telefoniczny. Jeśli rodzina spłaca kredyt, to także miesięczna rata kredytu. Każdy rachunek ma nieprzekraczalny termin płatności, należy go dokładnie sprawdzić i przestrzegać, aby uniknąć kar za zwłokę.
Druga grupa wydatków to tzw. wydatki codzienne, obejmują one wszystkie wydatki o zmiennych kwotach, niezbędne do codziennego życia. Zaliczamy tu żywność, napoje, środki czystości, leki i inne wydatki na zdrowie, benzynę, ubrania, bilety itp.
Trzecią grupę stanowią wydatki okazjonalne, które nie są konieczne, lecz da się je przewidzieć. Zalicza się do nich: opłatę za urlop rodziny (kolonie, obozy dzieci), utrzymanie samochodu, wymianę sprzętu domowego, uroczystości rodzinne, prezenty.
Wydatki na rozwój członków rodziny to grupa wydatków, którą można też zaliczyć do codziennych lub okazjonalnych. Są to wydatki związane ze spędzaniem wolnego czasu czy hobby, np. kino, teatr, sport, uprawa ogródka czy majsterkowanie.
Po zapisaniu wszystkich wydatków należy je porównać z sumą dochodów i dowiemy się, jak wygląda nasz budżet. Wtedy możemy podjąć kolejne kroki, aby np. zmniejszyć nasz deficyt budżetowy - ale o tym w następnym odcinku.

j.marszalek@niedziela.pl