Uzasadniając wybór tematu spotkania, ks. dr hab. Roman Ceglarek, dyrektor Wydziału Przekazu Wiary, Nauczania i Wychowania Katolickiego Kurii Metropolitalnej w Częstochowie, wskazał, że od I Niedzieli Adwentu będzie w Polsce realizowany program duszpasterski i katechetyczny pt. „Wierzę w Kościół Chrystusowy”. – Temat sympozjum jest kompatybilny z tym programem duszpasterskim i wpisuje się w realizację celów, które zostały w nim postawione – wyjaśnił.

Maciej Orman/Niedziela

W pierwszej części spotkania prelegenci snuli refleksję naukową nad rzeczywistością Kościoła w jego różnych wymiarach.

Sympozjum otworzył referat ks. Mariusza Woźniaka, wykładowcy teologii biblijnej, wstępu do Pisma Świętego i Starego Testamentu w Wyższym Instytucie Teologicznym im. Najświętszej Maryi Panny Stolicy Mądrości w Częstochowie oraz moderatora Dzieła Biblijnego w Archidiecezji Częstochowskiej, nt. „Kościół – od hebrajskiego Kahal do greckiej Ecclesia. Transpozycja elementów ludu Bożego Starego Przymierza w Kościele”.

Duchowny zwrócił uwagę, że Kościół nie jest wspólnotą zupełnie nową, lecz jej zapowiedź zauważamy już w Starym Testamencie. Zaznaczył, że Izrael z inicjatywy Boga stał się ludem Bożym, który ma pozostać wierny Przymierzu, czyli ciągle trwać we wspólnocie z Bogiem przez wypełnianie przykazań Prawa.

Prelegent podkreślił, że Kościół rodził się długo – od powołania dwunastu Apostołów, skończywszy na Zesłaniu Ducha Świętego. – Szczególnie rodzi się jako Nowe Przymierze podczas Ostatniej Wieczerzy i na krzyżu – powiedział ks. Woźniak.

Maciej Orman/Niedziela

Kapłan wskazał, że Kościół Chrystusowy to lud Nowego Przymierza, doskonała wspólnota zbawienia i wypełnienie starotestamentalnych zapowiedzi.

Kolejnym prelegentem był ks. dr Paweł Kostrzewski, wykładowca historii Kościoła w WIT. Duchowny przedstawił wkład Kościoła w rozwój kultury i nauki.

Ksiądz Kostrzewski przypomniał, że w średniowieczu ze szkół parafialnych, klasztornych i katedralnych powstał system szkolnictwa wyższego. Omówił również wielką rolę zakonów, wskazując m.in. na tworzenie bibliotek oraz rozwój opieki społecznej i gospodarki (uprawa drzew i krzewów owocowych, hodowla bydła, budowa pierwszych młynów wodnych).

Maciej Orman/Niedziela

Historyk przypomniał duchownych zasłużonych dla diecezji częstochowskiej: ks. Bonawenturę Metlera – popularyzatora astronomii, twórcę Polskiego Popularnego Towarzystwa Astronomicznego w Częstochowie i obserwatorium astronomicznego w parku Staszica; ks. Franciszka Gryglewicza – autora powieści dla młodzieży i opowiadań religijnych; ks. Tadeusz Pechego – autora podręcznika do pedagogiki oraz bp. Teodora Kubinę, który wniósł znaczący wkład w rozwój nauk społecznych.

Ksiądz Kostrzewski podkreślił też, że w czasach komunizmu „Kościół stał się przestrzenią rozwoju kultury niezależnej”, m.in. poprzez organizowanie Tygodni Kultury Chrześcijańskiej. – W Kościele, również częstochowskim, występowały osoby, które dzisiaj znajdują się po różnych stronach barykady politycznej czy nawet światopoglądowej. Mogły one korzystać z otwartości, gościnności i przychylności Kościoła – podsumował historyk.

Maciej Orman/Niedziela

Wykład nt. „Rzeczywistość Kościoła w programach i podręcznikach katechetycznych” wygłosił ks. dr Błażej Małolepszy, wykładowca religiologii w WIT.

Po przedstawieniu obszarów zagadnień omawianych podczas katechezy na kolejnych etapach edukacji szkolnej prelegent wyliczył walory programów i podręczników katechetycznych, a wśród nich m.in.: ukazywanie szerokiego horyzontu rzeczywistości Kościoła; omówienie bogatego dziedzictwa historycznego i roli, jaką Kościół odegrał w dziejach kultury, nauki oraz walki o godność człowieka; przedstawianie Kościoła jako wspólnoty o charakterze zbawczym i jako właściwej wspólnoty rozwoju wiary.

Maciej Orman/Niedziela

Ksiądz Małolepszy zwrócił także uwagę na słabe strony programów i podręczników. Wskazał m.in. na: nieaktualny i nieprzystający do mentalności uczniów język przekazu; częste ukazywanie Kościoła jako rzeczywistości abstrakcyjnej, teoretycznej lub nawet wyidealizowanej; brak odniesień do tzw. czarnych kart z historii Kościoła oraz do aktualnej sytuacji kulturowej, cywilizacyjnej, społecznej czy moralnej.

Prelegent przytoczył również wymagania dotyczące podręczników katechetycznych, które św. Jan Paweł II zapisał w adhortacji apostolskiej „Catechesi tradendae”: „– niech będą związane z konkretnym życiem tych ludzi, dla których są przeznaczone, i których wewnętrzne troski, pytania, walki i nadzieje mają być bezpośrednio uwzględnione; – niech się troszczą o przekazywanie całego Orędzia Chrystusa i Jego Kościoła, nie pomijając i nie zniekształcając niczego, lecz wykładając wszystko z zastosowaniem pewnych metod i formuł podkreślających rzeczy istotne; – niech rzeczywiście poruszają swoich czytelników, aby w nich rodziło się pełniejsze poznanie tajemnic Chrystusowych, z którego płynie prawdziwe nawrócenie, a potem życie bardziej zgodne z wolą Bożą”.

– To ostatecznie od was, od waszego osobistego zaangażowania i świadectwa życia zależy, jaki obraz Kościoła wyłoni się z katechezy. Często bowiem, a wiem o tym z własnego doświadczenia, jesteśmy dla katechizowanych jedyną możliwością doświadczenia jego rzeczywistości – powiedział do katechetów ks. Małolepszy.

Maciej Orman/Niedziela

Życzył im, „aby katechetyczne wysiłki zmierzały przede wszystkim do tego, by katecheza o Kościele ukazywała go nie jako obwarowaną dogmatami i instytucjami twierdzę, lecz jako Kościół otwartych dla wszystkich drzwi”. – Jest on bowiem – jak przypomniał papież Franciszek – namiotem zdolnym poszerzyć swoją przestrzeń, by zapewnić dostęp wszystkim – podsumował duchowny.

W drugiej części sympozjum uwypuklony został wymiar wychowawczy katechezy, ukierunkowany na autorefleksję i praktyczne działanie na rzecz Kościoła. Świadectwami zaangażowania młodych w Kościele podzielili się: kapłan, katecheta świecki i siostra zakonna.

„Jeżeli wy kochacie to, co kocha młodzież, to młodzież będzie kochać to, co wy kochacie” – te słowa św. Jana Bosko na początku swojego wystąpienia zacytował ks. Zbigniew Wojtysek, katecheta Zespołu Szkół Drzewnych i Ochrony Środowiska w Radomsku i wikariusz parafii św. Maksymiliana Marii Kolbego w Radomsku.

Za filary pracy z młodzieżą uznał: integrację, ewangelizację, liturgię, formację i służbę. – Młodzi chcą bardzo odpowiedzialności, a więc nie róbmy wszystkiego za nich. Oni chcą się spalać, chcą dać siebie w Kościele – przekonywał.

Maciej Orman/Niedziela

Kapłan przedstawił swoich animatorów parafialnych, którzy prowadzą spotkania dla dzieci i młodzieży, m.in. dla ministrantów i scholi.

Wśród aktywności podejmowanych wraz z młodzieżą parafialną wyliczał: kajaki, paintball, kręgle, piłkę nożną, kulig, ognisko, narty, łyżwy, bal karnawałowy, strefę kibica, sylwestra, wigilię czy wspólne sprzątanie salek.

Ksiądz Wojtysek może pochwalić się silną reprezentacją piłkarską lektorów, którą podczas wszystkich meczów dopingują dziewczyny z grupy młodzieżowej.

Jego podopieczni prowadzą rekolekcje dla młodych, adoracje i spotkania w małych grupach. Uczestniczą w Pielgrzymce Świata Osób Słabych na Jasną Górę, pchając na wózkach osoby z niepełnosprawnościami. Na Mszach św. dzielą się świadectwem działania Boga w ich życiu.

Ponadto młodzież przygotowuje inscenizacje z okazji 11 listopada i misterium Męki Pańskiej w Wielkim Poście.

Ksiądz Wojtysek zachęcił katechetów, aby w formacji młodych zachować balans między tym, co duchowe i ziemskie.

Rafał Matuszewski, katecheta w Zespole Szkół Samochodowych w Częstochowie, dzielił się doświadczeniem koordynowania szkolnego wolontariatu. W jego ramach uczniowie odwiedzają dom dziecka i dom pomocy społecznej. Co roku pomagają w instalacji dekoracji świątecznej na pl. Biegańskiego i biorą udział w charytatywnej akcji „Święty Mikołaj na Kresach”. Zaangażowali się także w zbiórkę makulatury, której celem było otwarcie stołówki dla bezdomnych, w naprawę różańców dla misji oraz w Marsz dla Życia i Rodziny, podczas którego nieśli własnoręcznie przygotowany plakat, a na zakończenie pomagali przy grillu.

Maciej Orman/Niedziela

Świadectwem posługi młodym podzieliła się również s. Jana Krogul, urszulanka Unii Rzymskiej, odpowiedzialna za referat powołaniowy i duszpasterstwo młodzieży. Organizuje rekolekcje, warsztaty i spotkania. Jedną z jej metod ewangelizacji jest śpiew i gra na instrumentach.

Jak przyznała, w pewnym momencie za bardzo koncentrowała się na efektach swojej posługi, a gdy te nie były zadowalające, odczuwała frustrację i niezadowolenie. Pomocne okazały się słowa, na które natrafiła podczas lektury: „Zamiast martwić się żniwami, dopilnuj siewu”. Siostra Krogul podkreśliła, że konieczne jest sianie ziarna najlepszej jakości, czyli słowa Bożego.

Maciej Orman/Niedziela

Na zakończenie ks. Adam Polak, sekretarz Wydziału Duszpasterskiego Kurii Metropolitalnej w Częstochowie, poprowadził warsztaty nt. „Katecheci w Kościele. Ku Kościołowi synodalnemu: komunia, uczestnictwo i misja”.