Reklama

Zapomniana warszawska kalwaria

Możemy być niemal pewni, że każdy mieszkaniec stolicy wskaże, gdzie jest pl. Trzech Krzyży, ale niewielu warszawiaków słyszało o Kalwarii Ujazdowskiej, jej związku z tym placem i inauguracją budowy Świątyni Opatrzności Bożej

Niedziela warszawska 16/2011

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Składało się na nią najprawdopodobniej 28 stacji - zazwyczaj jest ich 14 - warszawska miała podwójną ich liczbę. Były to niewielkie kamienne kapliczki, pokryte miedzianą blachą. W niszach umieszczono płaskorzeźby ukazujące sceny z Męki Pańskiej. Ostatnia kaplica, o kształcie rotundy, była największa. Tworzyły ją dwa pomieszczenia: z większego przez otwór w ścianie była widoczna figura Jezusa - marmurowa, XVII-wieczna rzeźba sprowadzona przez Stanisława Herakliusza Lubomirskiego. Całość przypominała kompozycją jerozolimską kaplicę.
Mijały lata i stacje warszawskiej Kalwarii zaczęły popadać w ruinę. Przetrwały niewiele ponad połowę wieku, jako miejsce modlitw i pielgrzymek Polaków. W 1791 r. rozebrano kaplicę główną, której groziło zawalenie. To w tym miejscu, u podnóża poświęconego wzgórza w dzisiejszym Ogrodzie Botanicznym, już w 1792 r. uroczyście rozpoczęto budowę kościoła pw. Opatrzności Bożej - co poświadcza historyk Warszawy Franciszek Maksymilian Sobieszczański. Do dnia dzisiejszego możemy zobaczyć ów fragment budowli stojącej nieopodal wzniesienia zwanego jeszcze w XIX wieku Górą Kalwarią.
Wróćmy do początków. Fundatorami Kalwarii Ujazdowskiej byli królowie: August II Mocny Sas i August III. Budowę rozpoczęto w roku 1724. Nadzór nad pracami powierzono Trynitarzom - zakonnikom Trójcy Świętej, którzy zostali sprowadzeni do Polski pod koniec XVII wieku. Minęło osiem lat, kiedy po raz pierwszy obchodzono tu uroczystości Wielkiego Tygodnia.
Dziś - po prawie 300 latach - zachowały się dwa fragmenty drogi Męki Pańskiej, można rzec - symboliczne. Jeden z nich - dwie kamienne kolumny zwieńczone pasyjnymi krucyfiksami - wyznaczają początek Kalwarii Ujazdowskiej. Współcześnie kojarzone są z kościołem pw. św. Aleksandra, który został wzniesiony dopiero w 1826 r. Najprawdopodobniej nazwa placu wiąże się właśnie z tymi krzyżami, i choć ktoś może powiedzieć, że przecież krzyże są dwa, to zauważmy, że trzeci krzyż spoczywa w dłoniach św. Jana Nepomucena, którego figura stoi tuż obok.
Niezwykle cenną pamiątkę stanowi również figura Jezusa z Grobu Pańskiego Kalwarii Ujazdowskiej - owa XVII-wieczna rzeźba, którą po rozebraniu grobu (1791) złożono na jakiś czas w kościele św. Anny i św. Małgorzaty. Ta niewielka świątynia stała w pobliżu Łazienek do 1818 r. Następnie figura Jezusa znalazła się pod opieką trynitarzy z klasztoru na Solcu, by w końcu trafić (1826) do nowo wybudowanego kościoła św. Aleksandra na pl. Trzech Krzyży.
Jezus spoczął na początku swej kalwaryjskiej drogi - nieopodal stojących dwóch kolumn rozpoczynających Jego Golgotę. Te trzy zachowane elementy w symboliczny sposób tworzą współczesną wersję historycznej Kalwarii Ujazdowskiej, ukazując ją - choć w wersji skróconej do dwóch stacji - to jednak zamkniętej etapem końcowym - Grobem Pańskim.
Tak jest do dnia dzisiejszego, bo mimo zniszczenia świątyni podczas Powstania Warszawskiego - początek i koniec Kalwarii Ujazdowskiej przetrwały. Warszawiacy twierdzą, że cudem ocalała w ruinach XVII-wieczna figura Chrystusa. Co roku w kościele św. Aleksandra ta rzeźba Jezusa staje się w okresie Wielkiego Tygodnia Grobem Pańskim. Tak jest niezmiennie od lat. Niewielu wie, że figura Jezusa pochodzi z powstałej niemal 300 lat temu warszawskiej Kalwarii Ujazdowskiej.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2011-12-31 00:00

Ocena: +1 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Litania nie tylko na maj

Niedziela Ogólnopolska 19/2021, str. 14-15

[ TEMATY ]

litania

Karol Porwich/Niedziela

Jak powstały i skąd pochodzą wezwania Litanii Loretańskiej? Niektóre z nich wydają się bardzo tajemnicze: „Wieżo z kości słoniowej”, „Arko przymierza”, „Gwiazdo zaranna”…

Za nami już pierwsze dni maja – miesiąca poświęconego w szczególny sposób Dziewicy Maryi. To czas maryjnych nabożeństw, podczas których nie tylko w świątyniach, ale i przy kapliczkach lub przydrożnych figurach rozbrzmiewa Litania do Najświętszej Maryi Panny, popularnie nazywana Litanią Loretańską. Wielu z nas, także czytelników Niedzieli, pyta: jak powstały wezwania tej litanii? Jaka jest jej historia i co kryje się w niekiedy tajemniczo brzmiących określeniach, takich jak: „Domie złoty” czy „Wieżo z kości słoniowej”?

CZYTAJ DALEJ

Entuzjazm głoszenia Ewangelii

2024-05-09 10:50

[ TEMATY ]

wniebowstąpienie

O. prof. Zdzisław Kijas

Monika Książek

Duchowy entuzjazm, z jakim apostołowie głosili prawdę o Chrystusie zmartwychwstałym, był znakiem dla innych, że mówili prawdę.

Wniebowstąpienie Pańskie Ewangelia (Łk 24, 46-53)

CZYTAJ DALEJ

43. rocznica zamachu na Jana Pawła II

2024-05-12 22:59

[ TEMATY ]

św. Jan Paweł II

Adam Bujak, Arturo Mari/Biały Kruk

43 lata temu, 13 maja 1981 roku, miał miejsce zamach na życie Jana Pawła II. Podczas audiencji generalnej na placu św. Piotra w Rzymie, o godz. 17.19 uzbrojony napastnik Mehmet Ali Agca, oddał w stronę Ojca Świętego strzały.

Wybuchła panika, a papieża, ciężko ranionego w brzuch i w rękę natychmiast przewieziono do kliniki w Gemelli, gdzie rozpoczęła się kilkugodzinna dramatyczna walka o jego życie. Cały świat w ogromnym napięciu śledził napływające doniesienia. Wszyscy zadawali sobie pytanie, czy Jan Paweł II przeżyje. Dziś miejsce zamachu na papieża upamiętnia płytka w bruku po prawej stronie przy kolumnadzie Placu św. Piotra.

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję