Reklama

Pasja wyrażona w pieśniach

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Iwona Kosztyła: - Pieśni wielkopostne mogą nam przybliżyć Wielki Post i pomóc lepiej go przeżyć?

Ks. Andrzej Widak: - Każda pieśń wraz z tekstem i melodią ma pomagać w przeżywaniu określonej tajemnicy wiary, święta czy okresu liturgicznego. Tym bardziej pieśni, które tradycyjnie nazywamy „wielkopostnymi” czy pasyjnymi. Pieśni pasyjne znajdujące się w naszych śpiewnikach koncentrują się głównie na rozważaniu Męki Pańskiej.

- Które z pieśni należą do najstarszych?

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

- Pieśni pasyjne można podzielić na dwie grupy. Pierwsza grupa to pieśni związane z Liturgią Wielkiego Tygodnia, a zwłaszcza Wielkiego Piątku. Te pieśni powstawały już w XV w. Możemy tu wymienić pieśń „Krzyżu święty nade wszystko”, która jest tłumaczeniem hymnu „Crux fidelis”. Do drugiej grupy należą pieśni pozaliturgiczne, a wśród nich tzw. pieśni katechetyczne, pieśni godzinkowe (małe godzinki o Męce Pańskiej) czy „historie pasyjne”, które opisują fizyczne cierpienia Jezusa. Można dodać tu także lamenty i plankty, czyli żale Maryi cierpiącej pod krzyżem. Te ostanie włączano do dramatów liturgicznych. Z najstarszych należy wymienić pieśń z XIV w. „Jezus Chrystus Bóg Człowiek”, zwaną Godzinkami o Męce Pańskiej. Z XV w. na czoło wysuwa się „Żołtarz Jezusów”, czyli piętnaście rozmyślań o Bożym umęczeniu. W naszych śpiewnikach znajdziemy ją pod tytułem „Jezusa Judasz przedał”. Przyjmuje się, że powstała w 1488 r., a tekst i melodia zostały ułożone przez Władysława z Gielniowa, bernardyna, znanego warszawskiego kaznodzieję. Z XV w. mamy również pieśni: „Chwała, sława, wszelka cześć”; „Żale Matki Boskiej pod krzyżem”.

- Jakie śpiewy charakteryzują pierwszą część Wielkiego Postu, związanego z pokutą i nawróceniem?

- Okres Wielkiego Postu dzieli się na dwa podokresy: pokuty oraz rozważania Męki Pańskiej. W pierwszym okresie dominuje tematyka nawrócenia i przyjęcia chrztu lub też odnowienia jego przyrzeczeń. Należy zwrócić uwagę, że repertuar tego okresu jest dość skromny i jest potrzeba tworzenia nowych pieśni. Wśród pieśni możemy wymienić: „Bliskie jest królestwo Boże”, „Do Ciebie Panie”, „Przepuść Panie, przepuść ludowi swojemu”, „Wstań, który śpisz i powstań z martwych”, „Wstanę i pójdę do mojego Ojca”. Często do repertuaru włącza się pieśni o Sercu Pana Jezusa, który cierpi za nasze grzechy. Wiele z nich pośrednio mówi o męce Chrystusa i cierpieniu za nasze grzechy. Do repertuaru włączono niektóre hymny wielkopostne, jak „Dałeś nam przykład o Jezu”, „Padnijmy twarzą na ziemię”, „Zmiłuj się Stwórco”.

- Nie możemy zapomnieć o Gorzkich żalach czy Drodze Krzyżowej…

- Gorzkie żale to popularne w Polsce nabożeństwo pasyjne. Powstanie Gorzkich żali łączy się historią Bractwa św. Rocha przy kościele Świętego Krzyża w Warszawie, w którym po raz pierwszy w 1698 r. odprawiono nabożeństwo pasyjne stanowiące pierwowzór dzisiejszych Gorzkich żali. Pierwszy tekst słowny został wydany w 1707 r., a nosił tytuł: „Snopek mirry z Ogrodu Getsemańskiego”, albo żałosne „Gorzkiej Męki Syna Bożego”. Gorzkie żale zostały oparte na dawnej jutrzni brewiarzowej, zawierając ślady misterium pasyjnego z wykorzystaniem istniejących pieśni pasyjnych. Melodyka nabożeństwa nie uległa zasadniczej zmianie, a poetyckie teksty o Męce Pańskiej sprawiają, że Gorzkie żale są do dziś wiodącym nabożeństwem wielkopostnym. Również nabożeństwu Drogi Krzyżowej towarzyszą różnego rodzaju śpiewy, odpowiadające tematycznie poszczególnym stacjom. Nam najbardziej znana jest pieśń „Rozmyślajmy dziś wierni chrześcijanie”.

2010-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Triduum Paschalne - trzy najważniejsze dni w roku

Niedziela legnicka 16/2006

Karol Porwich/Niedziela

Monika Łukaszów: - Wielkanoc to największe święto w Kościele, wszyscy o tym wiemy, a jednak wielu większą wagę przywiązuje do świąt Narodzenia Pańskiego. Z czego to wynika?

CZYTAJ DALEJ

Dlaczego trzeba spowiadać się przed kapłanem?

2024-03-27 08:03

[ TEMATY ]

spowiedź

Magdalena Pijewska

Skąd wzięła się spowiedź w Kościele? Dlaczego trzeba spowiadać się przed kapłanem? Na czym polega dobrze przeżyta spowiedź? Na te i inne pytania odpowiada nowa książka „Dar przebaczenia. O spowiedzi dla wątpiących” wydana nakładem Wydawnictwa Serafin.

„Dar przebaczenia. O spowiedzi dla wątpiących” to książka wielu autorów. Bogata jest w teksty doświadczonych duchownych: ks. Przemysława Artemiuka, ks. Mariusza Rosika, o. Kazimierza Fryzła CSSR, br. Adama Gęstwy OFMCap, br. Błażeja Strzechmińskiego OFMCap, br. Luisa Dri OFMCap. Nie zabrakło także spojrzenia osoby świeckiej - swoim doświadczeniem podzieliła się publicystka Magdalena Urbańska. Poniżej przedstawiamy fragment książki:

CZYTAJ DALEJ

Abp Galbas w Sosnowcu przeprosił wiernych za każde zgorszenie, które kiedykolwiek spowodowali księża

2024-03-28 23:35

[ TEMATY ]

Abp Adrian Galbas

flickr.com/episkopatnews

Abp Adrian Galbas

Abp Adrian Galbas

- Kościelne postępowanie w bulwersującej sprawie sprzed miesięcy dobiega końca - powiedział abp Adrian Galbas SAC, administrator apostolski diecezji sosnowieckiej sede vacante. W czasie Mszy Wieczerzy Pańskiej, którą odprawił w sosnowieckiej bazylice katedralnej, przeprosił wiernych za każde zgorszenie, które kiedykolwiek spowodowali księża.

- Po podjęciu ostatecznych decyzji, zostanie o nich poinformowana opinia publiczna. Także w sprawie, która w ostatnich dniach spowodowała, że diecezja sosnowiecka znalazła się na czołówkach gazet, jestem zdeterminowany, by wszystko wyjaśnić i adekwatnie zareagować. Proszę przyjąć moje zapewnienie, że nic w tej, jak i w żadnej innej gorszącej sprawie, nie jest i nie będzie zbagatelizowane - powiedział.

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję