25 marca br. diecezja rzeszowska będzie obchodzić 10. rocznicę istnienia. W związku z tym jubileuszem w kolejnych numerach "Niedzieli Południowej" przedstawimy historię oraz współczesność młodego Kościoła rzeszowskiego.

Powstanie diecezji

Diecezja rzeszowska powstała 25 marca 1992 r. Tego dnia, o godz. 12.00, Radio Watykańskie ogłosiło, że Ojciec Święty Jan Paweł II bullą Totus Tuus Poloniae Populus utworzył 13 nowych diecezji, a wśród nich diecezję rzeszowską. Wieczorem tego dnia w katedrze odczytano dekret ustanowienia diecezji, katedry i biskupa. Protokół kanonicznego objęcia utworzonej diecezji rzeszowskiej mówi: "25 marca 1992 r. w kościele pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Rzeszowie, katedrze nowo utworzonej diecezji rzeszowskiej, w obecności kapłanów i wiernych odbyło się uroczyste odczytanie przez bp. Edwarda Białogłowskiego decyzji Ojca Świętego Jana Pawła II, zawartej w bulli (Dekrecie) Totus Tuus Poloniae Populus, o utworzeniu nowej diecezji rzeszowskiej, o ustanowieniu katedrą kościoła pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Rzeszowie, oraz o mianowaniu bp. Kazimierza Górnego biskupem rzeszowskim i bp. Edwarda Białogłowskiego biskupem pomocniczym diecezji rzeszowskiej" . Nowa diecezja została utworzona z diecezji przemyskiej (14 dekanatów) i diecezji tarnowskiej (5 dekanatów). Liczyła około 600 tys. mieszkańców, 423 księży diecezjalnych i 68 zakonnych, 224 siostry zakonnne.

W sobotę, 11 kwietnia, przed niedzielą palmową, w obecności kardynała Franciszka Macharskiego z Krakowa, biskupa przemyskiego Ignacego Tokarczuka, biskupa tarnowskiego Józefa Życińskiego i innych biskupów, kapłanów i wielkiej liczby wiernych, odbył się ingres Biskupa Rzeszowskiego do katedry. Biskup Ordynariusz w pierwszym słowie do diecezjan mówił: "Przychodzę do Was, do Rzeszowa. Przychodzę z królewskiego miasta Krakowa, od św. Stanisława Biskupa i Męczennika, miasta, w którym świadectwo świętych zaznaczyło się w sposób szczególny w ciągu całych dziejów ojczystych. Przychodzę od św. Maksymiliana - Męczennika Oświęcimia, gdzie świętość zaowocowała świadectwem najwyższej miary, wielu męczenników za wiarę i Ojczyznę. Witam Was wszystkich i pozdrawiam [ ...]. Jeśli jest takie adagium, że Cracovia totius Poloniae urbs celebrissima to ja będę dodawał i Rzeszów. Kraków i Rzeszów najpiękniejsze miasta w Polsce".

W pierwszym liście pasterskim z okazji rozpoczęcia posługi biskupiej w diecezji Biskup Rzeszowski pisał: "W dniu uroczystego ingresu do katedry Najświętszego Serca Pana Jezusa w Rzeszowie i objęcia pasterskiej posługi w diecezji rzeszowskiej pragnę ponad wszystko przywołać na pamięć wielkie wydarzenie z czerwca ubiegłego roku, jakie miało miejsce przy tej świątyni. Umiłowany Ojciec Święty, wobec wielkiego i wspaniałego zgromadzenia wiernych, dokonał beatyfikacji bp. Józefa Sebastiana Pelczara, syna tej pięknej ziemi. Ze wzruszeniem przeżywaliśmy wszyscy spotkanie z Ojcem Świętym w niepowtarzalnej atmosferze radości i miłości. Ojciec Święty w swoim kazaniu ukazał heroiczność cnót Błogosławionego, ale także zaświadczył o Waszej wierze, miłości Boga i Ojczyzny, oraz przekazał program prowadzący do odbudowania Ojczystego Domu. Określił to m. in. w słowach: «Kościół, który pielgrzymuje poprzez tę Podkarpacką Ziemię, żyje nadzieją Królestwa Niebieskiego».

Przypomniał Papież, że wyrazem mądrości wiary jest wspaniała i długa tradycja Kościoła przemyskiego oraz Kościoła tarnowskiego, która ukazuje, że owym budowaniem na skale - a skałą jest Chrystus - byli Święci tej Ziemi, jak bł. Karolina Kózkówna i bł. bp Pelczar oraz wielu kandydatów na ołtarze i bohaterskich obrońców Ojczyzny. Ta historia staje się obecnie bogactwem nowej diecezji rzeszowskiej. To symbioza wiary i patriotyzmu wydała tak wielkie owoce świętości. Nauczanie Ojca Świętego uczyńmy wszyscy programem naszego duszpasterzowania i budowania na skale. Najlepiej do odrodzenia Ojczyzny i prawdziwego postępu przyczyniają się ludzie Święci, bo miłują Boga i miłują ludzi" .

Większość mieszkańców diecezji to ludność rolnicza, o wielkim przywiązaniu do tradycji i religii, zżyta z duchownymi. Na terenie diecezji jest kilka większych miast: Rzeszów - ok. 160 tys. mieszkańców, Jasło - 40 tys., Gorlice 30 tys. Pozostałe miasta liczą od 5 do 10 tys. mieszkańców. Diecezja obejmuje swym zasięgiem tereny należące do części aż 4 województw: rzeszowskiego, krośnieńskiego, nowosądeckiego i tarnowskiego. Ludność tych terenów jest jednolita pod względem tradycji, kultury, religii, mentalności.