„Do szopy, hej pasterze-dudziarze” Międzynarodowe Spotkania Kolędników-Dudziarzy w Połajewie oraz ogólnopolski cykl „Verba Sacra” zostali uhonorowani przez abp. Stanisława Gądeckiego nagrodami za Zasługi dla Kultury Chrześcijańskiej. Metropolita poznański wręczył laureatom wyróżnienia w uroczystość św. Apostołów Piotra i Pawła, patronalne święto stolicy Wielkopolski.
Uroczystość, podczas której wystąpili dudziarze z Połajewa, prezentując wielkopolskie utwory na ten instrument, odbyła się w Sali Pompejańskiej rezydencji arcybiskupów poznańskich.
– Piękną odsłoną świętowania uroczystości patronów naszej katedry i miasta Poznania jest spotkanie z ludźmi sztuki i wręczenie im nagród zaproponowanych przez członków Rady ds. Inicjatyw Naukowych i Kulturalnych Archidiecezji Poznańskiej – powiedział bp Damian Bryl, przewodniczący Rady ds. Inicjatyw Naukowych i Kulturalnych Archidiecezji Poznańskiej.
W laudacji redaktor Andrzej Błaszczak zaznaczył, że Międzynarodowe Spotkania Kolędników-Dudziarzy w Połajewie, organizowane od 2001 roku, są częścią wielkopolskiej kultury. Zwrócił uwagę na determinację i zaangażowanie inicjatorów wydarzenia, które przyciąga nie tylko muzyków z Polski, ale także z czternastu krajów świata, m.in. z Francji, Gruzji i Włoch.
Nagrodę odebrali Stanisław Pochyluk, wójt Gminy Połajewo, ks. kanonik Henryk Mucha, proboszcz parafii pw. św. Michała Archanioła w Połajewie, Janusz Jaskulski, kustosz, wieloletni pracownik Poznańskiego Muzeum Instrumentów Muzycznych, oraz Małgorzata Hejdysz, dyrektor Gminnego Ośrodka Kultury w Połajewie.
Wójt Gminy Połajewo Stanisław Pochyluk, dziękując za wyróżnienie, przypomniał, że główni inicjatorzy spotkań dudziarzy: kustosz Janusz Jaskulski i Zygmunt Gajewski, artysta fotografik, zainspirowali się obrazem „Pokłon pasterzy” z warsztatu poznańskiego malarza Mateusza Kossiora z 1572 r., który znajduje się w połajewskim kościele. Wśród postaci przedstawionych na obrazie jest pastuszek grający na dudach.
Stanisław Pochyluk podkreślił, że koncerty dudziarzy przyciągają nie tylko okolicznych mieszkańców, ale popularyzują staropolską tradycję żywego kolędowania przy żłóbku i chodzenia z kolędą po zagrodach z instrumentami dudowymi.
Prof. Sylwester Dworacki, filolog klasyczny, podkreślił w laudacji, że projekt Verba Sacra jest bezprecedensowym przedsięwzięciem religijno-artystycznym, które od samego początku przyciąga wielu słuchaczy. W prezentacjach ksiąg Starego i Nowego Testamentu oraz utworów wieszczów narodowych, autorów polskich i zagranicznych biorą udział najwybitniejsi polscy aktorzy.
„Cieszę się, że Verba Sacra otrzymuje nagrodę w Roku św. Jana Pawła II, bo projekt był odpowiedzią na apel papieża Polaka, by uczcić Wielki Jubileusz Chrześcijaństwa” – powiedział, dziękując za nagrodę Przemysław Basiński.
Reżyser i pomysłodawca ogólnopolskiego cyklu podziękował też za długoletnie zaangażowanie i wsparcie prof. Bożenie Chrząstowskiej, twórczyni tzw. poznańskiej szkoły dydaktyki polonistycznej, redaktor Grażynie Wrońskiej, prof. Bogdanowi Walczakowi, językoznawcy, oraz ks. Ireneuszowi Szwarcowi, proboszczowi katedry poznańskiej, w której organizowane są prezentacje w stolicy Wielkopolski.
Laureaci otrzymali medale z brązu. Na awersie wyryto sylwetki oraz łacińskie imiona świętych Piotra i Pawła, a na rewersie – herb abp. Gądeckiego z jego imieniem, nazwiskiem i tytułem piastowanej godności.
Nagroda za Zasługi dla Kultury Chrześcijańskiej wręczana jest rokrocznie w uroczystość świętych Apostołów Piotra i Pawła, którzy są patronami miasta i miejscowej katedry.
„Do szopy, hej pasterze-dudziarze” Międzynarodowe Spotkania Kolędników-Dudziarzy w Połajewie są nawiązaniem do staropolskiego zwyczaju żywego kolędowania przy żłóbku i chodzenia z kolędą po zagrodach. Od 2001 roku w tej wielkopolskiej wsi w trzecią niedzielę stycznia spotykają się dudziarze, koźlarze z Polski i przedstawiciele dudziarzy z całego świata, m.in. z Podhala, Beskidów, Zaolzia, Moraw, Belgii, Holandii, Gruzji, Szkocji.
Organizatorami Międzynarodowego Spotkania Kolędników-Dudziarzy w Połajewie są Gmina Połajewo, parafia pw. św. Michała Archanioła w Połajewie oraz Muzeum Instrumentów Muzycznych w Poznaniu.
Dudy, które w Polsce nazywa się także kozłami, gajdami czy sierszenkami, to instrumenty ludowe pochodzenia azjatyckiego, które w średniowieczu zostały przeniesione do Europy. W Polsce szczególnie popularne były w Wielkopolsce, na Podhalu, Beskidzie Żywieckim i Śląsku Cieszyńskim.
Projekt Verba Sacra powstał w Poznaniu dla uczczenia Wielkiego Jubileuszu Chrześcijaństwa, który przypadał na rok 2000. Pomysłodawcą i reżyserem wydarzenia jest Przemysław Basiński.
Ogólnopolski cykl „Verba Sacra” zapoczątkował 23 stycznia 2000 roku Gustaw Holoubek. Od tego czasu Biblię i literaturę religijną prezentowało ok. 100 aktorów, m.in.: Halina Łabonarska, Adam Woronowicz, Katarzyna Łaniewska. Byli też wykonawcy spoza środowiska aktorskiego: Wspólnoty Jerozolimskie, klerycy Seminarium Duchownego, szafarze, artyści i rodziny poznańskie.
Do każdej prezentacji przygotowywany jest komentarz biblijny lub teologiczny, a w niektórych przypadkach – filologiczny i historyczny. Ich autorzy to wykładowcy większości uniwersytetów i akademii polskich.
Od roku 2004 dynamicznie rozwijającą się do dzisiaj edycją Verba Sacra jest Biblia Kaszubska w Wejherowie, tłumaczona przez franciszkanina o. prof. dr hab. Adama Sikorę OFM z Wydziału Teologicznego UAM.
Popularność projektu otworzyła nowe możliwości, których efektem są: cykl Wielka Klasyka - poświęcony arcydziełom literatury polskiej i światowej oraz Festiwal Sztuki Słowa - jedyny tego typu nie tylko w Europie, ale i na świecie. W roku 2005 został zorganizowany pierwszy polski Maraton Biblijny, w którym przez 6 dni i nocy ludzie czytali Pismo Święte.
W dotychczasowych prezentacjach realizowanych w kilkudziesięciu miejscowościach w kraju i za granicą wzięło udział ok. ćwierć miliona słuchaczy, teksty czytało ok. 100 aktorów.
