Reklama

Betlejemskie szopki

Niedziela częstochowska 3/2005

ks. Krzysztof Jacniacki

Szopka betlejemska wyścielona sianem w parafii Najświętszej Maryi Panny Częstochowskiej w Częstochowie

Szopka betlejemska wyścielona sianem w parafii Najświętszej Maryi Panny Częstochowskiej w Częstochowie

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Pomysł budowania świątecznych szopek zrodził się w XIII wieku we Włoszech. Św. Franciszek z Asyżu, poruszony przekonaniem o tym, że obraz przemawia równie dobitnie jak słowo, postanowił przedstawić wizualnie cud narodzin Jezusa. O pozwolenie zrealizowania pomysłu poprosił papieża Honoriusza III. Po uzyskaniu zgody, w noc Narodzenia Pańskiego, w 1223 r. ludność włoskiego Greccio i okolic zebrała się na stokach góry, by wraz ze św. Biedaczyną z Asyżu i jego zakonnymi braćmi uczestniczyć w Pasterce odprawianej pod gołym niebem. Wszystkich zebranych ogarnęło zdumienie, kiedy zobaczyli stojący na środku groty żłóbek z sianem, braci przebranych za pasterzy, żywe zwierzęta - woła i osła. W żłóbku leżało przebudzone i rozpłakane niemowlę. Od tej pory praktycznie w każdym zakątku Europy w okresie Świąt ludzie budują szopki. We Włoszech w okresie baroku powstało ponad dwadzieścia wspaniałych szkół budowania szopek (najbardziej znaną jest szkoła neapolitańska).
Ikonografia Bożego Narodzenia jest znana każdemu z nas od dzieciństwa. Stajenka, pasterze, Mędrcy ze Wschodu, ucieczka do Egiptu. Obrazy te zawierają wiele symboli, które przestały być czytelne dla współczesnych chrześcijan. Jakie znaczenie ma np. wół czy osioł? Jak należy rozumieć obecność aniołów? Jakie jest eucharystyczne znaczenie żłobu? Tradycja i kultura przez wieki tworzyła znaki, które warto na nowo odczytywać.
W szopkach, oprócz biblijnych postaci związanych z narodzeniem Pana Jezusa, można zobaczyć także Adama i Ewę, śmierć, anioły, diabły, znane postacie historyczne i zwierzęta.

W zachodnich obrazach ukazywano Maryję w dwojaki sposób: klęczącą przed Nowonarodzonym - motyw ten przedstawia adorację Jezusa oraz trzymającą Dziecko na kolanach - późniejsza Pieta powstała ze specyficznego przekształcenia tego obrazu. Miejsce Dzieciątka zajął martwy Syn, leżący na łonie swojej zbolałej Matki. Pieluszki w żłobie ułożone są w ten sposób, aby przypominały całun Chrystusa w grobie. Oprócz wyobrażenia Maryi adorującej Dziecko, istnieje jeszcze inne, ukazujące Matkę Bożą siedzącą z Chrystusem na kolanach. Obecność Aniołów ukazuje uwielbianie Boga, przebywanie „zastępów niebieskich” w stajence to sposób wyrażenia prawdy: narodzone Dziecko jest Bogiem (por. Łk 2, 13). Przy żłóbku stoją również zwierzęta domowe: osioł i wół. Ich obecność nawiązuje do proroctwa Izajasza: „Wół rozpoznaje swego pana i osioł żłób swego właściciela” (Iz 1, 3). Zdaniem papieża Grzegorza Wielkiego wół symbolizuje Żydów, osioł zaś pogan. Pierwszymi odbiorcami Dobrej Nowiny są jednak pasterze. Ich głowy podniesione w kierunku anioła, przepasane biodra, obuwie na nogach i laska w ręku wyrażają zaangażowanie w przyjęcie Ewangelii. Trzej Mędrcy przybywający z daleka (prowadzeni przez gwiazdę), przynoszą złoto - symbol królewskości, kadzidło - znak bóstwa Jezusa, mirrę - zapowiadającą mękę Chrystusa. Motyw gwiazdy nawiązuje do proroctwa Balaama: „(...) wschodzi Gwiazda z Jakuba, a z Izraela podnosi się berło” (Lb 24, 17). Żłóbek nawiązuje nie tylko do motywu krzyża, ale również ołtarza. Św. Atanazy łączył narodziny Chrystusa (Chleba życia) ze znaczeniem nazwy Betlejem (dom chleba). Żłób to ołtarz, na którym spoczywa ciało Jezusa jako pokarm dla wierzących, a Magowie to wspólnota ołtarza, która kieruje się ku prawdziwemu Betlejem - Kościołowi.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2005-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Trwają poszukiwania ks. Marka Wodawskiego. Policja odnalazła samochód duchownego

2025-12-10 07:31

[ TEMATY ]

zaginięcie

KRP Warszawa VII

Zaginął ks. dr Marek Wodawski

Zaginął ks. dr Marek Wodawski

Trwają poszukiwania 44-letnie księdza Marka Wodawskiego, kapłana parafii Matki Królowej Polski w warszawskim Aninie. Duchowny zaginął 7 listopada. Tego dnia około godziny 19.20 widziano go po raz ostatni przy ul. Białowieskiej w Warszawie, gdy odjeżdża szarą Skodą Fabią z 2015 roku (nr rej. WPI 40909).

Jak ustalono: pod koniec listopada warszawska policja odnalazła samochód duchownego.
CZYTAJ DALEJ

Toruń/ Drewniane belki domu z XIII w. znalezione na dziedzińcu Domu Mikołaja Kopernika zostały wydobyte

2025-12-11 18:14

[ TEMATY ]

Mikołaj Kopernik

Toruń

prace archeologiczne

Wikipedia/Schorle

Dom Mikołaja Kopernika w Toruniu

Dom Mikołaja Kopernika w Toruniu

Archeolog Leszek Kucharski powiedział w czwartek PAP, że odkryte na dziedzińcu Domu Mikołaja Kopernika drewniane belki jednego z najstarszych toruńskich domów z XIII w. zostały w większości wydobyte. Trafią do Instytutu Archeologii UMK i tam będą konserwowane. Cały proces może potrwać minimum rok.

Jak informowała w połowie listopada PAP, podczas badań archeologicznych na dziedzińcu Domu Mikołaja Kopernika w Toruniu odkryto wcześniej nieznane drewniane konstrukcje z XIII wieku. To jedne z najstarszych takich znalezisk w mieście. Konstrukcje trafią do konserwacji i staną się elementem przyszłej wystawy stałej.
CZYTAJ DALEJ

Sztafeta Betlejemskiego Światła Pokoju

2025-12-11 17:21

[ TEMATY ]

Betlejemskie Światło Pokoju

żaglowce

ZHP

Archiwum ZHP

Betlejemskie Światło Pokoju

Betlejemskie Światło Pokoju

Betlejemskie Światło Pokoju – płomień zapalony w Grocie Narodzenia w Betlejem – dotarło do Polski 7 grudnia podczas uroczystej mszy świętej w Sanktuarium Matki Bożej Fatimskiej na zakopiańskich Krzeptówkach. Symboliczny ogień rozpoczął swoją doroczną wędrówkę przez kraje Europy.

Tegorocznemu Światłu towarzyszy hasło „Pielęgnuj dobro w sobie”, które podkreśla, że pokój zaczyna się od świadomego dbania o to, co dobre – w nas samych, w naszych relacjach oraz w otaczającym nas świecie. To zachęta, by w codzienności tworzyć przestrzeń na życzliwość, wsparcie i otwartość, tak jak pielęgnuje się ogród, który potrzebuje troski, by móc rozkwitać.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję