Reklama

Kolęda - wizyta duszpasterska w tradycji i przepisach Kościoła

Bezpośrednio po świętach Bożego Narodzenia, we wszystkich parafiach w Polsce, rozpoczyna się wizyta duszpasterska księży w domach parafian, tzw. kolęda. To stara, polska tradycja kościelna. Uzasadnienia dla praktyki kolędy doszukiwano się już m.in. w zapisie Ewangelii św. Mateusza (Mt 2,2). Czytamy tam, że Mędrcy, oddawszy pokłon narodzonemu Jezusowi, wracali do swoich krajów inną drogą. Legenda dodaje, że rozchodzili się, odwiedzali różne miasta i wioski i rozgłaszali wieść o Bogu narodzonym w ludzkiej osobie.

Niedziela łowicka 2/2005

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Kapłańskie kolędowanie było znane w Polsce od dawna, ale dopiero rodzime synody XVII w., zaczęły tę praktykę uporządkowywać pod względem prawnym. Dyscyplinarne fundamenty w tej dziedzinie położył Synod Prowincjalny kard. Bernarda Maciejowskiego w Piotrkowie, w 1607 r. W pierwszym artykule synodalnym O szerzeniu wiary katolickiej postanowiono: „Podobnie odwiedziny parafian w ich domach, odbywane w pewnych porach na podstawie dawnego zwyczaju, mają być sposobnością do pouczania wiernych o podstawach wiary oraz zachęcania do chrześcijańskiego życia”. Na tym samym synodzie (m.in. prowincja lwowska) przyjęła tzw. List Pasterski Kardynała Bernarda Maciejowskiego, który stanowił pierwszy po soborze trydenckim (1545-1563) podręcznik pastoralno-prawny dla duchowieństwa. Liczne późniejsze edycje i przedruki tego Listu świadczą, że był to dokument cieszący się wielką powagą, na którym, aż do czasu utraty bytu państwowego, wzorowała się (w dużej mierze) myśl prawnicza polskiego ustawodawstwa synodalnego.
Dwunasty artykuł tego Listu podkreśla znaczenie „kolędy parafialnej”, której celem miało być między innymi dokonanie dokładnego spisu parafii. Proboszcz lub jego wikariusze mieli przeprowadzać tę kolędę w gorliwej trosce o powierzone ich pieczy dusze. Prawodawca omówił bardziej szczegółowo sam przebieg owej wizyty. Oto po odpowiednim pozdrowieniu mieszkańców domu, duszpasterze powinni byli pouczać wiernych o tym, co jest konieczne do zbawienia, sprawdzić ich znajomość w zakresie podstawowych prawd wiary, tzn. skontrolować umiejętność przeżegnania się znakiem krzyża świętego, znajomość Modlitwy Pańskiej, Pozdrowienia Anielskiego, Wyznania Wiary, a także przykazań kościelnych. Następnie powinni byli zaznajomić się z ich pracą, obyczajami, problemami i potrzebami. Parafian, którzy prowadziliby występne życie, a więc skłonnych do pijaństwa, krzywoprzysięzców, złodziei, lichwiarzy, cudzołożnych, bluźnierców, nieprzestrzegających świąt kościelnych, oddających się czarom, zabobonom - powinni napominać z wielką łagodnością i w duchu miłości - do porzucenia takiego stylu życia. O ile w ich życiu nie następowałaby poprawa, zobowiązani byli upomnieć ich w obecności dwóch, rozsądnych i bliskich takiemu człowiekowi, mężów. Gdyby to również nie przyniosło oczekiwanego rezultatu poprawy, ich nazwiska należało zadenuncjować ordynariuszowi. W dalszej części dokument wskazuje zachęty, upomnienia, które należało kierować pod adresem poszczególnych członków rodziny, stosownie do wieku i stanu. I tak, kapłan nawiedzający rodzinę miał napominać starców, by byli trzeźwi, wstydliwi, rozsądni, przekazywali młodym zdrową naukę; starsze kobiety, aby nie rzucały oskarżeń, nie upijały się, nie zajmowały się czarami, bądź nierządem. Należało zwracać także uwagę wdowom, aby unikały plotek, próżności i dobrze wychowywały dzieci; mężom przypominać o obowiązku miłości do żon, o właściwym wychowaniu dzieci, szczególnie synów - w duchu karności oraz, aby troszczyli się o sprawy rodziny. Również żony należało zachęcać, aby miłowały swoich mężów, aby zawsze czyste i trzeźwe troszczyły się o dom, oraz by nie sypiały ze swymi niemowlętami z racji grożącego niebezpieczeństwa ich uduszenia. Synom duszpasterz powinien był przypomnieć o obowiązku posłuszeństwa wobec rodziców, a sługom o wiernym spełnianiu swojej służby w duchu uczciwości i wierności. Spotkanych podczas nawiedzenia parafii żebraków, bezdomnych, biednych, osieroconych, panny z dziećmi, samotnych itp. wypadało pocieszyć, zastanowić się wspólnie z nimi, w jaki sposób można zaradzić ich potrzebom materialnym i duchowym. Dokument wspomina, iż na koniec tak przeprowadzonej wizyty duszpasterskiej w każdym domu, rodzinie wolno było duszpasterzowi przyjąć to, co się nazywa kolędą lub datkami, o ile coś było im dobrowolnie przez tych parafian ofiarowane.
Polski zwyczaj kapłańskiego kolędowania znalazł również prawne oparcie w obowiązującym od 1983 r. Kodeksie Prawa Kanonicznego. Ustalając posługę pasterzowania kanon 529 1 § Kodeksu mówi: „Pragnąc dobrze wypełnić funkcję pasterza, proboszcz powinien starać się poznać wiernych powierzonych jego pieczy. Winien zatem nawiedzać rodziny, uczestnicząc w troskach wiernych, zwłaszcza niepokojach i smutku, oraz umacniając ich w Panu, jak również - jeśli w czymś nie domagają - roztropnie ich korygując”. I Synod Diecezji Łowickiej zainaugurowany przez bp. Alojzego Orszulika na temat wizyty duszpasterskiej w parafii wypowiada się w następujący sposób: „Do obowiązków proboszcza w szczególności należy organizowanie corocznej wizyty duszpasterskiej rodzin (tzw. kolędy)” (Statut 95, pkt. 3)
Kolęda otwiera oczy duszpasterza na prawdziwy stan religijny i moralny wiernych. Dla księży jest to okazja, by uzupełnić kartotekę parafialną czy założyć nową dla nowych parafian. Podczas corocznej kolędy powstaje także nowa lista chorych leżących w domach. Po kolędzie zgłaszają się nowi kandydaci na ministrantów.
Przyjęcie przez wiernych kapłana z wizytą duszpasterską jest aktem ich publicznego wyznania wiary, a zarazem znakiem jedności i żywej więzi Kościoła domowego z Kościołem parafialnym, a poprzez niego z Kościołem powszechnym. Czasem drzwi od lat zamknięte przed księdzem, pozostają nadal zamknięte. Niekiedy zdarza się cud. Za otwartymi drzwiami kapłani odnajdują nagle kogoś poszukującego sensu życia, czekającego na rozmowę, któremu za daleko do Kościoła, ale odważył się właśnie na pierwszy krok.
Kolęda powinna być przyjacielską wizytą u rodzin. Kolęda ma być rozmową, wspólną modlitwą, zakończoną błogosławieństwem. Są osoby, które przyjmują duszpasterza co roku, choć do kościoła nie chodzą. Kolęda jest więc szansą duszpasterską i trzeba próbować przybliżyć ludzi do Boga. Parafianie za sprawę naturalną uznają składanie ofiary, nieraz przepraszają, że kwota nie jest zbyt wysoka, a przecież nie to jest najważniejsze. Oprócz tego „kolędowy rachunek sumienia” wymaga postawienia sobie pytania, ile razy i kiedy pytaliśmy swojego duszpasterza, czy nie potrzebuje naszego wsparcia, rady, pomocy w różnej formie, nie tylko materialnej. Warto przy tegorocznych odwiedzinach duszpasterskich postawić sobie takie pytanie.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2005-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Sosnowiec: bp Ważny skierował do diecezjan swój „list programowy”

2024-06-16 10:03

[ TEMATY ]

bp Artur Ważny

Episkopat News

- Nasza diecezjalna wspólnota nie jest wysokim drzewem. Jest drzewem, które trwa mimo licznych wichur i huraganów. Jest drzewem mocno doświadczonym, ale także drzewem, które się nie złamało, które walczy z przeciwnościami - napisał do diecezjan bp Artur Ważny. Z okazji swojego ingresu skierował do wiernych list pasterski o charakterze programowym. Pismo odczytywane jest we wszystkich kościołach i kaplicach diecezji sosnowieckiej w niedzielę 16 czerwca 2024 r.

Zapowiada w nim tworzenie relacji i wspólne wędrowanie razem z wiernymi. Podstawą tych działań ma być Boża obietnica bycia jak cedr, znane biblijne drzewo.

CZYTAJ DALEJ

Licheń: 25. rocznica beatyfikacji 108 błogosławionych męczenników II wojny światowej

2024-06-16 08:18

[ TEMATY ]

Licheń

Biuro Prasowe Sanktuarium

Ks. Sławomir Homoncik MIC, kustosz sanktuarium maryjnego w Licheniu Starym, przewodniczył uroczystej Mszy św. sprawowanej w związku z obchodami 25. rocznicy beatyfikacji 108 błogosławionych męczenników II wojny światowej. Wraz z marianinem w trakcie Eucharystii modliły się osoby spokrewnione z męczennikami, kapłani oraz siostry zakonne należące do zgromadzeń, z których pochodziły zamordowani przez nazistów osoby konsekrowane. Licheńskie sanktuarium jest ogólnopolskim miejscem kultu błogosławionych 108 męczenników.

Odwołując się do postawy życia i wiary 108 błogosławionych męczenników, ks. Homoncik zachęcał do modlitwy do Ducha Świętego o to, aby nam dzisiaj, ale także przyszłym pokoleniom, żyło się lepiej, aby człowiek był wolny i mógł pogłębiać swoją wiarę.

CZYTAJ DALEJ

Finał 28. edycji Ogólnopolskiego Konkursu Wiedzy Biblijnej

2024-06-17 11:04

[ TEMATY ]

konkurs biblijny

Ogólnopolski Konkurs Wiedzy Biblijnej

Mat. prasowy

W dniach 10-11 czerwca 2024 r. w Niepokalanowie miał miejsce finał 28. edycji Ogólnopolskiego Konkursu Wiedzy Biblijnej. Znamy już zwycięzców tegorocznej edycji!

Zakres tematyczny 28. Edycji Konkursu objął Księgę Sędziów oraz Dzieje Apostolskie – wraz ze wstępami, przypisami, komentarzami oraz zagadnieniami ze Słownika.

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję