Reklama

Ludzie z pasją

Z zachwytu nad pięknem

Zimowe akwarelki Bolesława Cetnera przeniosły mnie, pewnego upalnego czerwcowego popołudnia, w sam środek zimy. Przebywanie wśród nieskażonych, zaśnieżonych dróg, okolonych białym puchem dworków i chat, płotów i lasów zanurzonych po uszy w zaspach dawało wówczas poczucie miłego chłodu i rześkości. Pomimo słońca i gwaru ptaków za oknem, czuło się zapach zbliżających się świąt Bożego Narodzenia.

Niedziela kielecka 51/2004

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Zima: Namalować zimę jest trudno, stanowi ona wyzwanie nawet dla doświadczonych artystów. Czy istnieje czysta biel...? Przeciętnie wrażliwy człowiek jej nie zarejestruje, ponoć Tycjan rozróżniał 20 tys. barw... Malowanie zimy wymaga dobrego warsztatu i dużej wrażliwości. Śnieg na gałązkach, na tle złotawej poświaty na zimowym niebie - to dla malarza lekcja cierpliwości. Dłubanina, a któryż artysta ją lubi! Ale efekt finalny bywa bardzo wdzięczny. Zima wymaga także dobrej pamięci wzrokowej, bo niepodobna długo usiedzieć na mrozie - „zimowe notatki” utrwala się na siatkówce oka. Zimy nie maluje się z natury. Ją nosi się w sobie...
Akwarele: Dzisiaj wydają się trochę niemodne, trochę z innej epoki. Dlaczego Cetner upodobał sobie właśnie akwarelki? Przecież w czasie studiów i w pierwszych latach twórczych doświadczył, jak sam mówi, wszelkich technik, od wielkich malowideł ściennych przez grafiki książkowe, monotypie, strukturalne mozaiki, wreszcie satyrę. Może dlatego, że w akwareli potrafi tak skutecznie oddać własne preferencje ikonograficzne, tzw. czysty pejzaż z natury? Artysta z upodobaniem odkrywa przed odbiorcą rozległe krajobrazy w całej krasie świata roślin, gdzieniegdzie przetykane duktami dróg, gołej ziemi, rozlewiskiem, bądź wzbogacone śladami ludzkiej gospodarności - czyli pejzażem kulturowym. Sam także wyjaśnia, że „gdy ma się 80 lat, to znacznie prościej nie dźwigać sztalug i całego malarskiego kramu. Akwarela daje ten komfort”. Że jest łatwa, to mit. Przecież położenie plamy to proces nieodwracalny, trzeba umieć przewidzieć, jak ona z czasem „dojrzeje”, a szczególnie, gdy kładzie się plamy zdecydowane, w mocnym kolorze - jak Bolesław Cetner.
Tematy: Łączą się z artystycznym credo, wymyślonym niegdyś wspólnie z przyjacielem Franciszkiem Starowieyskim: „Piękno podstawą działania dla artysty”. A piękno, zdaniem Cetnera, to natura i jej żywioły: ziemia, powietrze, woda. Któryś z nich jest zawsze dominantą. Natura jest tajemnicza, nieoczekiwana, niezwykła znacznie bardziej, niż jakiekolwiek formy abstrakcyjne. Natura to barwa, ruch, światło. Fioletowe zachody słońca i połacie macierzanki, opary mgieł nad powalonym przez wichurę lasem, ostępy z kwiatem paproci, seledynowe, rozkołysane wiatrem warkocze brzóz, woda spieniona na młyńskim kole, skrzypiące wrota do starej kuźni, lśniące bajora o przedwiośniu... Poddając się wizualnemu urokowi tych ukochanych tematów, artysta prowadzi z nimi swoisty dialog: coś tam pomija, coś dopełnia, wykraczając tym sposobem poza zwyczajne odtwarzanie. Wybór motywów, jak się wydaje, jest uzależniony od pór roku, dnia, nastrojów malarza. Stąd seledynowe czy wrzosowe nieba, stąd kaskady przeganianych przez chmury dmuchawców, pęd pierzastych obłoków nad ziemią, stąd „zima wiosną”. Szczególną grupą w tej części twórczości są „portrety” nieba i chmur, które, pominąwszy wąski pasek ziemi, stanowią zazwyczaj abstrakcyjne kompozycje, oparte wyłącznie na płynnym przenikaniu się najwymyślniejszych barw. Cetner, jak mało kto, potrafi siłą swego talentu zamknąć ulotne piękno w takich obrazach i podzielić się nim z innymi.
Semper fidelis: Prace akcentujące wojenną i patriotyczną problematykę wiążą się bezpośrednio z własną i rodzinną historią. Mówi artysta: „Myśmy zawsze byli bardzo patriotyczni (...), ja ufam, że jeśli moja długowieczna praca czemuś służy, to może przede wszystkim utrwalaniu etosu i miejsc związanych z walką zbrojną Armii Krajowej. Jestem zaszczycony, będąc autorem sztandaru IV Pułku Piechoty Legionów AK i sztandaru Korpusu „Jodła”, powstałych jeszcze w warunkach konspiracyjnych”.
Bolesław Cetner, po rozstrzelaniu ojca w 1940 r., ukrywał się w lasach k. Włoszczowy, był żołnierzem ZWZ, później AK, służył w sztabie Okręgu i Korpusu „Jodła”. Brał udział w akcji „Burza” w 1944 r., a wiosną 1945 r. włączył się w działalność poakowskiej organizacji „Nie” na Opolszczyźnie.
Jest Cetner projektantem wielu pomników partyzanckich na Kielecczyźnie (m. in. znaczących szlak Wybranieckich), kilkunastu tablic pamiątkowych, aktu erekcyjnego Pomnika Niepodległości w Kielcach, a nawet autorem okolicznościowych wierszy patriotycznych.
Skąd ich ród: Bliższa historia wskazuje na Podkamień Podolski, nieco dalsza sięga czasów Batorego i bitwy pod Witebskiem, gdzie jeden z Cetnerów poległ w obronie króla i ojczyzny. Materiały heraldyczne wymieniają Cetnerów w czasach Bolesława Krzywoustego oraz Zygmunta Augusta. Cetnerowie bywali kasztelanami, wojewodami, posłami, deputowanymi. Zabory i powstania zubożyły rodzinę.
Michał Cetner, ojciec Bolesława, urodzony k. Tarnopola, muzyk wykształcony w lwowskim konserwatorium, poślubił Marię Zarembiankę i w czasach II Rzeczypospolitej zamieszkał w Kielcach. Oprócz muzyki i funkcji nauczycielskiej miał wiele pasji - sport, stowarzyszenia artystyczne, wreszcie lotnictwo. Trzech synów: Leszka, Bolesława, Sławomira zabierał albo na chór do katedry, albo do Polichna na lotnisko. Spokojne życie Cetnerów zakłócił wybuch wojny 1939 r. Michał Cetner rozpoczął tajne nauczanie muzyki i pracę konspiracyjną. Został wydany przez polskiego konfidenta i rozstrzelany w 1940 r. k. Wiśniówki. Żona Maria ukrywała się wraz z synami, którzy włączyli się w działalność ZWZ - AK. Cudem uniknęli rozstrzelania. Po wojnie Leszek został leśnikiem i geodetą, Sławek pilotem, a Bolek - artystą grafikiem, malarzem, rysownikiem, realizatorem plastyki użytkowej, rzeczoznawcą państwowym w dziedzinie grafiki i popularyzatorem plastyki współczesnej.
Jest jednym z najdłużej i najsystematyczniej tworzącym kieleckim artystą malarzem. Miał ok. 20 wystaw indywidualnych, kilkadziesiąt zbiorowych (w więcej niż 30 jego prace wyróżniono). Nestor naszych kieleckich artystów plastyków, od 45 lat jest stale obecny na artystycznej mapie miasta.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2004-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Spróbuj dziś trochę posłuchać. Możesz być mile zaskoczony

[ TEMATY ]

homilia

rozważania

Karol Porwich/Niedziela

Rozważania do Ewangelii Mt 1, 18-24.

Czwartek, 18 grudnia. Dzień Powszedni.
CZYTAJ DALEJ

Leon XIV: Skarb jest w sercu, nie w szalonych inwestycjach

2025-12-17 10:44

[ TEMATY ]

audiencja generalna

Leon XIV

Vatican Media

To w sercu przechowuje się prawdziwy skarb, a nie w ziemskich sejfach, nie w wielkich inwestycjach finansowych, które dziś jak nigdy dotąd są szalone i niesprawiedliwie skoncentrowane, ubóstwiane za krwawą cenę milionów ludzkich istnień i zniszczenia Bożego stworzenia – wskazał Leon XIV w katechezie podczas środowej audiencji generalnej.

Prawdziwą przystanią dla serca nie jest posiadanie dóbr tego świata, lecz osiągnięcie tego, co może je napełnić całkowicie - Boga, który jest Miłością - wskazał Leon XIV 17 grudnia podczas audiencji generalnej. Papież Dodał, że ten skarb można odnaleźć jedynie miłując braci i siostry, których spotykamy na swej drodze.
CZYTAJ DALEJ

Jelenia Góra: 20 grudnia pogrzeb tragicznie zmarłej 11-letniej Danusi

2025-12-18 09:23

[ TEMATY ]

pogrzeb

PAP/Krzysztof Ćwik

Msza św. za duszę zmarłej tragicznie 11-letniej Danusi, a następnie jej pogrzeb odbędzie się 20 grudnia, w sobotę w kaplicy na Starym Cmentarzu Komunalnym w Jeleniej Górze. Poinformował o tym Prezydent Jeleniej Góry Jerzy Łużniak. W tym dniu ustanowił też żałobę na terenie miasta Jelenia Góra. Prezydent Miasta zwraca się do mediów z apelem o uszanowanie prywatności ceremonii pogrzebowej.

"W związku z tragicznymi okolicznościami śmierci 11-letniej Danusi, która zginęła 15 grudnia 2025 roku, ustanawiam sobotę, 20 grudnia 2025 roku, dniem żałoby na terenie Miasta Jelenia Góra. Zwracam się z apelem do organizatorów wszelkich imprez rozrywkowych, wydarzeń kulturalnych i sportowych o rozważenie ich odwołania lub przełożenia. Msza Święta za Duszę Zmarłej odbędzie się w sobotę o godz. 12:00 w kaplicy na Starym Cmentarzu Komunalnym w Jeleniej Górze, natomiast pogrzeb odbędzie się bezpośrednio po zakończeniu ceremonii żałobnej. Zgodnie z wolą Rodziny Zmarłej proszę o uszanowanie prywatności i nieobecność mediów podczas ceremonii pogrzebowej. Łączę się w bólu z Rodziną i Bliskimi Zmarłej" - napisał prezydent Jeleniej Góry na Facebooku, gdzie zamieścił też nekrolog tragicznie zmarłej nastolatki.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję