Reklama

Księgi liturgiczne

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Reklama

W kształtowaniu się ksiąg liturgicznych możemy wyróżnić kilka etapów. Pierwszym z nich jest etap improwizacji. Był to okres (do IV w.), kiedy tworzono modlitwy w trakcie sprawowania Liturgii i nie stosowano żadnych ksiąg. Od IV w. zaczęto już spisywać teksty pewnych modlitw na oddzielnych kartach zwanych libelli, które później znalazły się w sakramentarzach - księgach przeznaczonych dla biskupów i kapłanów, służących do sprawowania Eucharystii i sakramentów. Wypadałoby tutaj wymienić Sakramentarz Weroneński (V/VI w.), Sakramentarz Gregoriański (VI w.) i Sakramentarz Gelazjański (VIII w.). Z tego też okresu pochodzą pierwsze lekcjonarze - księgi zawierające teksty Pisma Świętego i antyfoniarze, które zawierały teksty do śpiewu, a także Ordines Romani (księgi zawierające przepisy dotyczące sprawowania poszczególnych czynności liturgicznych; ponieważ były pisane kolorem czerwonym nazywano je potocznie rubrykami - od łac. ruber - czerwony).
Kolejnym etapem było łączenie istniejących pojedynczych ksiąg w pewną całość. Najpierw łączono teksty mszalne z rubrykami, co dało w ostateczności Mszał Rzymski - Missale Romanum. Później, ok. X wieku, ukształtował się pontyfikał - księga zawierająca czynności zarezerwowane dla biskupa, a w XII w. rytuał - zawierający z kolei czynności przypisane kapłanowi, a także brewiarz (od brevis - krótki) - Liturgia Godzin.
Sobór Trydencki (1545-63) zmierzał do ujednolicenia Liturgii w całym Kościele. Po reformie, w latach 1568-1613, wydano kolejno: brewiarz, Mszał Rzymski, Martyrologium - żywoty świętych, Ceremoniał biskupi, pontyfikał i rytuał. Księgi te z niewielkimi zmianami obowiązywały w Kościele aż do naszych czasów. Ostatnim etapem kształtowania się ksiąg liturgicznych była reforma Soboru Watykańskiego II.
Dziś w Kościele katolickim używa się następujących ksiąg:

1. Mszał Rzymski. Jest to najgrubsza i największa księga liturgiczna, która służy kapłanowi do odprawiania Mszy św. Podzielona jest na Msze okresów liturgicznych, Msze własne o świętych, Msze wspólne, Msze obrzędowe, Msze w różnych potrzebach, Msze wotywne, Msze za zmarłych. Pośrodku między Mszami okresów liturgicznych a Mszami własnymi o świętych zostały umieszczone części stałe Mszy św.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2. Lekcjonarz. Obejmuje siedem tomów: I - Adwent i Boże Narodzenie, II - Wielki Post i Wielkanoc, III - czas „w ciągu roku” (tygodnie 1-11), IV - czas „w ciągu roku” (tyg. 12-23), V - czas „w ciągu roku” (tyg. 24-34), VI - czytania w Mszach o świętych, VII - czytania w Mszach obrzędowych, okolicznościowych, wotywnych i za zmarłych.

3. Pontyfikał Rzymski. Obejmuje:
- obrzędy bierzmowania,
- obrzędy święceń (biskupa, diakonów i prezbiterów),
- obrzędy wprowadzenia w posługę lektora i akolity,
- obrzędy błogosławienia opata i ksieni,
- obrzędy błogosławieństwa Oleju katechumenów, chorych i Krzyżma,
- obrzędy dedykacji kościoła,
- obrzędy ustanowienia nadzwyczajnych szafarzy Eucharystii.

4. Rytuał Rzymski. Obejmuje:
- obrzędy chrztu dzieci,
- obrzędy wtajemniczenia chrześcijańskiego dorosłych,
- obrzędy pokuty,
- obrzędy Komunii św. i kultu Eucharystii poza Mszą św.,
- obrzędy sakramentu małżeństwa,
- obrzędy sakramentu chorych,
- obrzędy profesji zakonnej,
- obrzędy konsekracji dziewic,
- obrzędy pogrzebu,
- obrzędy egzorcyzmów,
- obrzędy koronacji obrazów Najświętszej Maryi Panny,
- księgę błogosławieństw,
- Graduale simplex,
- ceremoniał biskupów.

5. Liturgia Godzin (brewiarz). Składa się z czterech tomów (I - Adwent, Boże Narodzenie, II - Wielki Post i Wielkanoc, III, IV - czas „w ciągu roku”). W ubiegłym roku wydano jeszcze tzw. Tom dodatkowy (Td) przeznaczony na wakacje, a zawierający teksty wyjęte z tomu III i IV.

2003-12-31 00:00

Ocena: +1 -1

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Przeżył radykalne nawrócenie i zmienił styl życia

[ TEMATY ]

św. Tomasz Becket

Giogo / pl.wikipedia.org

Św. Tomasz Becket

Św. Tomasz Becket

Dziś, 29 grudnia, Kościół wspomina św. Tomasza Becketa, zmarłego w 1170 r. biskupa i męczennika, patrona Anglii. Człowiek ogromnej erudycji i kultury umysłowej, dostojnik kościelny i kanclerz królestwa Anglii, miłośnik zabaw rycerskich przeżył radykalne nawrócenie i zmienił styl życia gdy niemal pod przymusem został prymasem Anglii. Od tej pory wiódł życie świątobliwe i walczył o prawa Kościoła, aż do męczeńskiej śmierci.

Św. Tomasz urodził się w Londynie w 1118 r., studiował w Paryżu i Bolonii. Po powrocie do Anglii został archidiakonem Canterbury. W 1154 r. mianowany kanclerzem królestwa, stał się zarazem towarzyszem i przyjacielem króla. Mimo iż był dostojnikiem Kościoła, wiódł życie człowieka świeckiego i chętnie oddawał się zabawom rycerskim.
CZYTAJ DALEJ

Kraków: wiadomo, kto będzie osobistym sekretarzem kard. Grzegorza Rysia

2025-12-27 15:05

[ TEMATY ]

katedra na Wawelu

osobisty sekretarz

ks. Łukasz Jachymiak

Archidiecezja Krakowska

Ks. Łukasz Jachymiak, osobisty sekretarz kard. Grzegorza Rysia

Ks. Łukasz Jachymiak, osobisty sekretarz kard. Grzegorza Rysia

Kard. Grzegorz Ryś mianował swoim osobistym sekretarzem ks. Łukasza Jachymiaka. 36-letni kapłan był wcześniej m.in. wikariuszem parafii katedralnej na Wawelu i dyrektorem Katolickiej Szkoły Podstawowej im. Świętej Rodziny z Nazaretu w Krakowie.

W Boże Narodzenie w katedrze na Wawelu za posługę ks. Łukasza Jachymiaka podziękował proboszcz ks. Paweł Baran. Dziś informację o decyzji metropolity krakowskiego podało Biuro Prasowe Archidiecezji Krakowskiej.
CZYTAJ DALEJ

Zakończenie Roku Jubileuszowego

2025-12-28 18:10

Ks. Wojciech Kania/Niedziela

Wypełniona wiernymi bazylika katedralna w Sandomierzu, wspólna modlitwa rodzin i dziękczynienie za czas szczególnej łaski – w takiej atmosferze Diecezja Sandomierska zakończyła Rok Jubileuszowy 2025.

Uroczystej Mszy św. sprawowanej w Niedzielę Świętej Rodziny przewodniczył Biskup Sandomierski Krzysztof Nitkiewicz. Eucharystię koncelebrował biskup pomocniczy senior Edward Frankowski, a wraz z nim księża diecezjalni i zakonni. We wspólnej modlitwie uczestniczyli przedstawiciele ruchów i stowarzyszeń katolickich, małżonkowie oraz całe rodziny. Z racji Niedzieli Świętej Rodziny uroczystość została połączona ze spotkaniem Duszpasterstwa Rodzin.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję