Reklama

Temat tygodnia

Nawrócenie - proces przemiany

Liturgiczne wspomnienie św. Augustyna, które przypada w tym tygodniu, skłania do podjęcia tematu bardzo ważnego w życiu każdego chrześcijanina: nawrócenia. Greckie słowo metanoia oznacza zarówno nawrócenie, jak i przemianę. Przemiana ta dotyczy całej postawy człowieka, jego myślenia, uczuć, zachowań, aby dokonać odkrycia, że nie jest ważne, co inni o nas myślą, ale to, jak widzi nas Bóg. W Bożej optyce każdy człowiek jest niepowtarzalnym Jego skarbem wyposażonym w liczne talenty i wspieranym łaską z wysoka dla realizacji swego człowieczeństwa.

Niedziela płocka 34/2003

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Z psychologicznego punktu widzenia istotnym pozostaje pytanie o motywy nawrócenia, które zmieniają się w zależności od typu religijności, a także od historycznego etapu istnienia danej religii. Do wiodących motywów nawrócenia należą: intelektualne, emocjonalne i mistyczne.
Motywy intelektualne sprowadzają się do zaspokajania potrzeb poznawczych człowieka. Dla wielu osób bardzo ważne staje się poszukiwanie sensu życia, określanie podstaw istnienia, ustalenie ostatecznych kryteriów wartościowania. Osoby takie prowokują dyskusje na tematy światopoglądowe, poszukują książek o charakterze filozoficzno-religijnym. Motywacja intelektualna prowadzi do tzw. nawrócenia intelektualnego.
Niemałą rolę w procesie nawrócenia odgrywają emocje, a tym samym motywy emocjonalne. W tego typu nawróceniach ogromne znaczenie mają doznania uczuciowe w grupach religijnych, oczarowanie religią i kultem religijnym, przeżycia niepewności istnienia oraz wyrzuty sumienia. Nawrócenia z motywów emocjonalnych są stosunkowo mało trwałe i może w miarę upływu czasu wystąpić u konwertyty niebezpieczeństwo osłabnięcia zainteresowania religią.
Motywy mistyczne zawierają w sobie pewną głębię, którą nie sposób do końca naukowo scharakteryzować. Rodzą poczucie oddania się komuś lub czemuś, co często łączy się z doświadczeniem nierealności tego, co ma miejsce (tak było przy nawróceniu św. Pawła). Nawrócenie motywowane doznaniami mistycznymi dokonuje się z reguły szybko, choć bardzo często poprzedza je długo trwający kryzys.
Każde nawrócenie jest unikalnym procesem przebiegającym w inny sposób u każdego człowieka. Rozpatrując różne przykłady nawróceń, można wyodrębnić stadia tego procesu.
Najczęściej nawrócenie poprzedza stan niepokoju. W stadium tym człowiek nie potrafi dojść ze sobą do ładu. Ma poczucie grzeszności. Czasami stan taki może pochodzić z trudnej sytuacji życiowej przeżywanej aktualnie, a czasem jest wynikiem długiego procesu zmagania się z samym sobą i starania o wgląd w siebie. Człowiek coraz mocniej uświadamia sobie rozbieżność między własnym życiem i swoją grzesznością a doskonałością Boga.
Sam moment nawrócenia jest często porównywany do doświadczenia oświecenia. Psychologowie określają ten stan jako przeżycie typu „aha!”. Jest to swoisty stan kryzysu nawrócenia, który zostaje przezwyciężony tak, że człowiek ma poczucie uzyskania nowej, lepszej jakości życia. Po tym stanie szczytowego napięcia i decyzji zwrócenia się ku Bogu człowiek ma poczucie wewnętrznego pokoju, odprężenia, wewnętrznej harmonii.
Amerykański psycholog W. James wyodrębnia następujące objawy towarzyszące procesowi nawrócenia: zespół odczuć przed nawróceniem, moment przesilenia, odczucia po nawróceniu, skutki nawrócenia.
Cechą charakterystyczną zespołu odczuć przed nawróceniem jest zazwyczaj poczucie całkowitej bezradności, przygnębienie, pogrążanie się w „czarnych myślach”, niepokój o życie pozagrobowe, poczucie grzechu. Na kryzys nawróceniowy składa się również stan wyczerpania, poczucie, że zrobiło się już wszystko, co można było zrobić, a jednak jakby na próżno. Człowiek ucieka się wtedy również do modlitwy, w której jednak bardziej kieruje się własnym interesem niż chwałą Bożą. Często pogrąża się w melancholii.
Dobrym przykładem kryzysu religijnego są przeżycia św. Augustyna, który wspominając w Wyznaniach swoją matkę i św. Ambrożego pisze: „Miłowała zaś tego męża jakby «Anioła Bożego», ponieważ wiedziała, że to on doprowadził mnie do owego przejściowego stanu wahania i niepewności, i była najgłębiej przekonana, że przejdę jakby z choroby do zdrowia po tym zaostrzeniu się i jakby nasileniu niebezpieczeństwa, które lekarze nazywają kryzysem” (Św. Augustyn, Wyznania, Kraków 1998, s. 138).
To pragnienie i tęsknota przeżywana przez człowieka nie pozostaje bez odpowiedzi. Bóg nie pozwala długo czekać na siebie. Jego odkupieńcza miłość dotyka ludzkich ran i prowadzi do momentu przesilenia.
W momencie przesilenia dochodzą do głosu określone objawy somatyczne i duchowe. Często ludzie czują wtedy silne i coraz to bardziej zwiększające się bicie serca. Mają odczucie obecności i wielkości Boga oraz Jego nieogarnionej miłości i łaski. Rodzi się przeświadczenie, że Bóg jest źródłem szczęścia. Wyzwala się postawa pokory, świadomość własnych braków i wielkiej mocy Boga. Występuje umocnienie w wierze, której źródłem i wypełnieniem jest Jezus Chrystus. Przy niektórych nawróceniach występuje zjawisko fotyzmu, szczególnej iluminacji. Zjawisko to miało miejsce przy nawróceniu św. Pawła. Opisy ludzi, którzy doświadczali tego typu zjawisk wskazują, że kryją się za tym odczucia nowego duchowego odrodzenia, nowego wewnętrznego zrozumienia, spojrzenia na Boga.
Owocem nawrócenia jest uczucie ulgi, poczucie szczęścia, wyzbycie się czysto subiektywnego podejścia do świata na rzecz bardziej obiektywnego spojrzenia na rzeczywistość. Świat jawi się piękniejszy. Dominuje poczucie obdarowania. Człowiek ma poczucie, że roztapia się z miłości. Przemija ciężar winy i potępienia. Serce napełnia się wdzięcznością. Niejednokrotnie trwałym owocem tego przeżycia jest utrata smaku do cielesnych przyjemności.
O wartości nawrócenia decydują jego trwałe owoce, które teologicznie określane są mianem uświęcenia. W psychologicznym obrazie człowieka nawróconego ujawnia się nowy poziom duchowej witalności, zmiany w zakresie dobrych nawyków, poczucie pewności i pokoju, łatwe wykonywanie rzeczy dotychczas niemożliwych, nawet heroicznych, przypływ nowej energii i wytrwałość. Osoba nawrócona jakby szybciej dojrzewa; dokonuje się zjednoczenie podzielonej jaźni - znika konflikt motywów, mocniej ujawnia się motyw transcendentny. Następuje poddanie się woli Bożej i zmiana kierunku życia ku realnym i godnym człowieka wartościom.
Aby owoce te były stałe, ważne jest wykształcenie w sobie powinności podtrzymywania doznań, jakie niesie ze sobą autentyczne nawrócenie. Pomocą dla konwertyty może być dobra wspólnota religijna, która pomoże mu bardziej umocnić się na odkrytej nowej drodze życia.
Nawrócenie - to w jakimś sensie przełom ku życiu, to poszukiwanie pięknego życia, które człowiek stracił przez grzech i odwrócenie się od Boga. Żeby żyć w pełni trzeba kochać Boga, bliźniego i siebie samego. Nawrócenie, zarówno w perspektywie psychologicznej, jak i religijnej, zawsze zawiera element otwarcia i ukierunkowania człowieka na Boga, który mówi: „Beze mnie nic nie możecie uczynić” (J 15,5).

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2003-12-31 00:00

Oceń: +3 -4

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Zmarł o. Jan Andrzej Kłoczowski, dominikanin, duszpasterz i filozof

2025-04-12 11:40

[ TEMATY ]

zmarły

pl.wikipedia.org

Jan Andrzej Kłoczowski OP

Jan Andrzej Kłoczowski OP

Zmarł Jan Andrzej Kłoczowski OP, znany dominikanin, słynny duszpasterz akademicki w Krakowie, teolog, profesor filozofii, młodszy brat historyka, profesora Jerzego Kłoczowskiego. W lipcu skończyłby 88 lat - podał na FB ks. Andrzej Luter.

O. Jan Kłoczowski urodził się 5 lipca w 1937 r. w Warszawie. Ukończył historię sztuki w Poznaniu. Do zakonu dominikanów wstąpił w 1964 r. W 1975 r. obronił doktorant na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Habilitował się w Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie.
CZYTAJ DALEJ

Jozafat – święty od pojednania rodzin, łączy Watykan z Białą Podlaską

2025-04-12 15:23

Vatican News

Parafia Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Białej Podlaskiej jest szczególnie związana z Watykanem poprzez postać świętego Jozafata, patrona pojednania. „Za jego wstawiennictwem jednają się rozbite rodziny, małżonkowie, skłócone osoby” – mówi ks. Marian Daniluk, proboszcz parafii, który szerzy kult św. Jozafata.

CZYTAJ DALEJ

Co daje wspólna Wielkanoc

Lubię ten okres, kiedy wszystkie Kościoły chrześcijańskie: wschodnie i zachodnie, w tym samym czasie celebrują Wielkanoc, a więc i Wielki Tydzień. Tak jest w tym roku. To pomaga uświadomić, że największe święto chrześcijańskie tak naprawdę łączy nas wszystkich. Bo wierzymy w tego samego Jezusa Chrystusa i mamy wiele wspólnych elementów naszej wiary i praktyk liturgicznych.

Zatem Anno Domini 2025 w Niedzielę Palmową w wielu miejscach Polski krzyżują się procesje z palmami, gdy katolicy i prawosławni świętują uroczysty wjazd Pana Jezusa do Jerozolimy. W Wielki Czwartek w tym samym czasie będziemy świętować ustanowienie sakramentu eucharystii i kapłaństwa, które mają takie samo znaczenie w obu kościołach: wschodnim i zachodnim. Także w Wielki Piątek czcimy Mękę Pana Jezusa, nawet jeśli w nieco inny sposób, to wymowa celebracji jest taka sama. W obu Kościołach centrum obchodów stanowi adoracja krzyża. Kościół prawosławny nie zna wprawdzie drogi krzyżowej i nie umieszcza Najświętszego Sakramentu nad udekorowanym Grobem z figurą Jezusa, za to wierni niosą w procesji – nieznaną u nas - Świętą Płaszczenicę, czyli tkaninę z wizerunkiem Chrystusa leżącego w grobie, a następnie przed Płaszczenicą oddają głębokie pokłony, dotykając czołem posadzki świątyni. To właśnie Płaszczenica symbolizuje Grób Pański. Liturgie wschodnie są też dłuższe, mają więcej śpiewów chóralnych, ale też nasze Wielkopiątkowe obrzędy i śpiewy pieśni pasyjnych mają wyjątkowy charakter, pozwalają się skupić i autentycznie włączyć w Mękę Chrystusa. To chyba sprawia, że to nabożeństwo jest dla mnie co roku ogromnym przeżyciem i mocnym doświadczeniem wiary.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję