Reklama

XIX Świętojański Festiwal Organowy

Niedziela toruńska 29/2003

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Organy, których rodowód sięga czasów starożytnych, wprowadzone zostały do liturgii Kościoła zachodniego w II poł. VII w. Początkowo miały służyć podtrzymywaniu śpiewu mszalnego i brewiarzowego. O pierwszeństwie organów nad wszelkimi innymi instrumentami w świętych obrzędach pisał papież Pius XII, zaznaczając, iż "tony tego instrumentu nadzwyczaj harmonizują ze świętymi pieniami, dodając im przedziwnej wspaniałości i przepychu, wzniosłością zaś swoją i słodyczą wzruszają serca wiernych, napełniając je jakby niebiańską radością i mocno pociągają ku Bogu oraz rzeczom wyższym". Wybitny polski muzykolog Bohdan Pociej określił organy jako instrument z powołania związany ze świątynią, który wpisując muzykę w kościelne wnętrze, zdolny jest do wzbudzania religijnych nastrojów oraz modelowania religijnych ekspresji. Organy, spełniające zrazu funkcję towarzyszącą, w wieku XV stały się instrumentem samodzielnym. Z jednej strony zwiększył się ich udział w liturgii, z drugiej powstawały coraz liczniej różnorodne formy muzyki instrumentalnej o charakterze koncertowym. Wspaniałe fugi, toccaty, fantazje czy koncerty organowe pozostawili potomnym, m.in.: J. Sweelinck, G. Frescobaldi, J. Pachelbel, D. Buxtehude, J. S. Bach, F. Mendelssohn, F. Liszt, C. Franek, M. Surzyński, F. Nowowiejski, M. Reger, O. Messiaen.
Rozwój literatury organowej szedł w parze z budową organów, w jakie wzbogacały się świątynie już od wczesnego średniowiecza. W Polsce pierwsze wzmianki o organach pochodzą z XIV w., zaś wśród pierwszych polskich organmistrzów wymienia się franciszkanina z Torunia, budowniczego organów w kościele św. Jakuba (1343 lub 1350), uznawanych niegdyś za najwspanialszy instrument na Pomorzu. W II poł. XV w. organy pojawiły się w toruńskiej katedrze Świętych Janów, zaś pod koniec XVI w. lub na początku następnego stulecia gród Kopernika wzbogacił się o trzeci instrument, umieszczony w kościele Najświętszej Maryi Panny. Dzisiaj toruńska katedra posiada dwa instrumenty - organy barokowe w nawie bocznej (1479) oraz neogotyckie w nawie głównej (1878). Warto pamiętać, że organy barokowe, zdewastowane w czasie II wojny światowej, odzyskały swą świetność dzięki inicjatywie, determinacji i ogromnemu poświęceniu Mariana Dorawy - znawcy i miłośnika sztuki organowej. To on też, wspólnie z dawnym proboszczem toruńskiej katedry - ks. Ryszardem Kwiatkiem zainicjował w 1985 r. Świętojańskie Koncerty Organowe, których celem było kultywowanie muzyki organowej oraz promowanie zabytkowych instrumentów Torunia.

* * *

W tym roku w dniach 11 maja - 15 czerwca Świętojański Festiwal odbył się już po raz dziewiętnasty. Podczas sześciu niedzielnych koncertów mieliśmy okazję słuchać gry uznanych polskich artystów (Radosław Marzec, Marcin Szelest, Bogdan Narloch, Irena Wisełka-Cieślar, Adam Klarecki, Robert Grudzień). Finałowy koncert, zorganizowany wyjątkowo w kościele Matki Bożej Królowej Polski, ubogacił występ kijowskiego artysty Georgija Agratiny, który przy akompaniamencie organów wykonał kilka kompozycji na fletni Pana oraz sopiłce - ludowym słowiańskim instrumencie dętym. Każdy z koncertów opatrzony był słownym komentarzem przygotowanym przez Marię Bartoszek oraz Elżbietę Szczurko, tak by - zwracając uwagę słuchaczy na walory prezentowanych dzieł, ich cechy stylistyczne i okoliczności powstania - ułatwić percepcję muzyki. Repertuar festiwalowy był bardzo ciekawy i różnorodny. Wykonane zostały dzieła z różnych epok, od renesansu do kompozycji najnowszych, a wśród nich znalazły się utwory oryginalne, jak i opracowania na organy (m.in. Toccata sesta del 3 tono C. Meruli, Toccata in C J. Sweelincka, Preludium i fuga h J. S. Bacha, VI Sonata organowa F. Mendelssohna, Preludium i fuga B-A-C-H F. Liszta, Chant trist M. Surzyńskiego, Wariacje i fuga "God save the King" M. Regera, Haec Dies P. Cochereau, a także Marsz turecki W. A. Mozarta, Ave Maria F. Schuberta, Tańce rumuńskie B. Bartoka). Miłym akcentem finałowego koncertu była kompozycja Georgija Agratiny Pieśń pasterza na fletnię Pana i organy, poświęcona śp. bp. Janowi Chrapkowi, działającemu z wielkim oddaniem w diecezji toruńskiej.
Występy artystów spotykały się z zainteresowaniem i życzliwym przyjęciem słuchaczy. Sami organiści nierzadko przyznawali, że chętnie wzięliby udział w następnych edycjach Festiwalu, zachwycali się pięknem toruńskiej katedry, brzmieniem organów barokowych, ale jednocześnie z zatroskaniem wskazywali na słaby stan techniczny organów neogotyckich. W najbliższym czasie instrument ten ma zostać poddany pracom remontowym. Miejmy więc nadzieję, że podczas następnego, jubileuszowego Festiwalu zabrzmi już lepiej.
XIX Świętojański Festiwal Organowy z pewnością uznać należy za ważne wydarzenie kulturalne Torunia. Wszystkie koncerty, jak zaznaczył dyrektor Festiwalu - ks. Mariusz Klimek, były dla słuchaczy nie tylko przeżyciem estetycznym, ale i duchowym, chwilą, kiedy mogliśmy bardziej poczuć bliskość Tego, od którego pochodzi wszelka harmonia.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2003-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Kard. Semeraro: beatyfikacja ks. Rapacza znakiem Bożego pocieszenia dla poranionego świata

2024-06-15 12:30

[ TEMATY ]

Ks. Michał Rapacz

kard. Semeraro

PAP/Łukasz Gągulski

Dzisiejsza beatyfikacja jest znakiem Bożego pocieszenia w okresie wciąż poranionym przemocą i wojną w wielu częściach świata, a także niedaleko stąd - powiedział kard. Marcello Semeraro. W Sanktuarium Bożego Miłosierdzia w Krakowie-Łagiewnikach prefekt Dykasterii Spraw Kanonizacyjnych przewodniczy Mszy św., podczas której ogłosił błogosławionym ks. Michała Rapacza, zamordowanego w 1946 roku przez komunistyczną bojówkę.

Publikujemy treść homilii kard. Marcello Semeraro:

CZYTAJ DALEJ

Kraków-Łagiewniki: dziś beatyfikacja ks. Michała Rapacza, męczennika komunizmu

2024-06-15 08:52

[ TEMATY ]

beatyfikacja

Ks. Michał Rapacz

Archiwum parafialne sanktuarium Matki Bożej w Płokach

Ks. Michał Rapacz, 1904-46

Ks. Michał Rapacz, 1904-46

Dziś w bazylice Bożego Miłosierdzia w Krakowie - Łagiewnikach odbędą się uroczystości beatyfikacyjne męczennika komunizmu Księdza Michała Rapacza - zamordowanego 12 maja 1946 r. Uroczystościom beatyfikacyjnym przewodniczyć będzie kard. Marcello Semeraro, prefekt watykańskiej Dykasterii Spraw Kanonizacyjnych. Zaproszenie na uroczystości skierowane zostały do całego Episkopatu Polski. Przybędzie wielotysięczna rzesza wiernych.

Uroczystości beatyfikacyjne

CZYTAJ DALEJ

Jesteśmy jednym Kościołem

2024-06-15 22:46

Magdalena Lewandowska

Abp Józef Kupny odznaczył szczególnie zasłużonych dla archidiecezji medalem św. Jadwigi Śląskiej.

Abp Józef Kupny odznaczył szczególnie zasłużonych dla archidiecezji medalem św. Jadwigi Śląskiej.

Podczas 11. rocznicy ingresu abp Józef Kupny pobłogosławił do funkcji 90 nadzwyczajnych szafarzy Komunii Świętej – w tym siostry zakonne – 80 ceremoniarzy i 70 lektorów.

Uroczystości odbyły się w katedrze wrocławskiej, wzięło w nich udział wielu kapłanów, sióstr zakonnych i wiernych z różnych stron archidiecezji. – Jesteśmy jednym Kościołem. Wspólnie mu służymy sprawując różne urzędy, posługi, jakie są do życia Kościoła potrzebne – mówił abp Józef Kupny wyrażając wdzięczność wobec diecezjan i radość z nowych posługujących. Metropolita wręczył także dwóm osobom zasłużonym dla archidiecezji wrocławskiej medale św. Jadwigi Śląskiej. Otrzymali je s. Dorota Zamojska, która przez ostatnie lata pełniła funkcję diecezjalnej referentki zakonnej i Tadeusz Rajter z parafii św. Jacka we Wrocławiu.

CZYTAJ DALEJ
Przejdź teraz
REKLAMA: Artykuł wyświetli się za 15 sekund

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję