Reklama

Oporów, czyli Bóg i Ojczyzna

Zagubiony na skraju Mazowsza Oporów to jedna z najstarszych miejscowości dawnej Ziemi Łęczyckiej. W średniowieczu miał tu siedzibę ród Oporowskich, herbu Sulima, jeden z najbogatszych w Królestwie Polskim, wzmiankowany w źródłach historycznych od XIV w. Potęgę rodu budował Mikołaj Oporowski, wojewoda łęczycki, właściciel rozległych dóbr ziemskich w łęczyckiem i na Kujawach, blisko związany z dworem królewskim, zmarły w 1425 r. W jego czasach rozpoczęła się budowa murowanego kościoła i rodowej rezydencji-zamku oraz Oporów uzyskał prawa miejskie przed 1424 r., które utracił w końcu XVIII w.

Niedziela łowicka 29/2003

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Budowę rodowej rezydencji i kościoła kontynuował i zakończył prymas Władysław Oporowski, urodzony ok. 1395 r., syn wojewody Mikołaja. Ten najwybitniejszy przedstawiciel swojego rodu należał do grona najbardziej wpływowych polityków na dworze Władysława Jagiełły i Kazimierza Jagiellończyka, w latach 1428-1434 pełnił urząd podkanclerzego koronnego, w 1434 r. został biskupem włocławskim, a w 1449 r. arcybiskupem gnieźnieńskim i prymasem Polski. Uchodził za znakomitego znawcę spraw krzyżackich i zręcznego dyplomatę, któremu powierzano prowadzenie układów z Zakonem. Zmarł w 1453 r. pochowany w kościele w Oporowie.
Tuż przed śmiercią, 7 marca 1453 r., prymas Władysław wraz z bratem i swoim spadkobiercą Piotrem Oporowskim, wojewodą łęczyckim, przekazali kościół parafialny zakonowi ojców paulinów z Jasnej Góry w Częstochowie.
W XVII w. dobra oporowskie przejęła rodzina Tarnowskich, herbu Rola, w XVIII w. należały do Sołłohubów, a w XIX i XX w. kolejno były własnością Korzeniowskich, Pociejów, Oborskich, Orsettich, Lasockich i Karskich.
Gotycki zamek rycerski w Oporowie, jeden z cenniejszych zabytków średniowiecznej architektury w Polsce, mieści od 1949 r. muzeum z ekspozycją wnętrz dworskich. Wyposażenie sal zamkowych stanowią gromadzone przez muzeum dzieła sztuki i wyroby rzemiosła artystycznego od XVI do XIX w.
W niewielkiej odległości od zamku, na zachodnim krańcu wsi, usytuowany jest zabytkowy zespół klasztorny ojców paulinów. Pierwotny kościół parafialny pw. św. Marcina wzmiankowany w 1399 r. był drewniany. Nowa murowana świątynia w stylu gotyckim, jednonawowa, z wieżą od strony zachodniej, powstała w l poł. XV w., a jej budowę rozpoczął przed 1425 r. Mikołaj Oporowski, wojewoda łęczycki. Sytuacja parafii oporowskiej uległa zmianie, kiedy abp Władysław Oporowski i jego brat Piotr, wojewoda łęczycki, przekazali kościół zakonowi św. Pawła Pierwszego Pustelnika, reguły św. Augustyna. Akt fundacyjny z 1453 r. dla klasztoru ojców paulinów w Oporowie nakładał na zakonników obowiązki duszpasterstwa parafialnego na terenie miasta i należących do parafii wsi. Gotycki dom dla zakonników w trzeciej ćwierci XV w. wzniósł obok kościoła współfundator klasztoru Piotr Oporowski, wojewoda łęczycki. Budynek przetrwał do naszych czasów ze śladami wielokrotnych przebudów i jest jednym z trzech tylko zachowanych średniowiecznych domów konwentualnych paulinów, obok Pińczowa i Beszowej. Konwent utrzymywał siedmiu zakonników, szkołę i szpital parafialny, a przeor sprawował obowiązki proboszcza. W 1864 r. po kasacie zakonu parafię przekazano księżom diecezjalnym i dopiero w 1957 r. ojcowie paulini powrócili do Oporowa.
Kościół z klasztorem przetrwał w swoim pierwotnym kształcie do XVIII w. Około 1740 r. kosztem rodziny Sołłohubów, właścicieli Oporowa, odrestaurowano klasztor, podwyższono kościół i przebudowano wnętrze w stylu barokowym. Z tego czasu pochodzą barokowe ołtarze, prawdopodobnie wykonane w warsztacie Bernarda Bernatowicza, snycerza warszawskiego, jednak nie zachowane całkiem kompletnie. W ołtarzu głównym umieszczony jest obraz Matki Bożej Częstochowskiej, przeniesiony ze starego ołtarza z XVII w., nad nim patron kościoła św. Marcin, malowany ok. 1840 r. W bocznych ołtarzach zniszczone obrazy zastąpiono nowymi, malowanymi na początku XX w.
W latach 80. XVIII w. nastąpiła rozbudowa klasztoru o barokowe skrzydło zachodnie, połączone z kościołem. W tym też czasie wzniesiono nową kaplicę św. Jana Chrzciciela, na miejscu zniszczonej i zakrystię. Kolejne remonty w XIX w. i XX w. przyniosły wiele innowacji, m.in. zmianę w pierwotnym układzie wnętrz klasztoru i otynkowanie gotyckich murów kościoła. Okna w prezbiterium wypełniły barwne witraże wykonane ok. 1880 r. w pracowni Alberta Zerduera, ufundowane przez rodzinę Orsettich, w 1938 r. wnętrze kościoła pokryto freskami autorstwa Szretera, a w 1959 r. kaplicę ozdobiły witraże znanego artysty z Poznania Stanisława Powalisza. Z dziejami oporowskiego klasztoru paulinów związani są dwaj najznamienitsi członkowie prowincji polskiej Zakonu Paulinów: o. Augustyn Kordecki i o. Stanisław Oporowski, kandydaci na ołtarze. Znany z historii Polski obrońca klasztoru jasnogórskiego przed Szwedami w 1655 r. o. Augustyn Kordecki był w 1646 r. przeorem konwentu oporowskiego. Jego osobę upamiętnia tablica współcześnie ufundowana przez parafian.
O. Stanisław Oporowski, błogosławiony, prowincjał zakonu paulinów, urodził się w Oporowie ok. 1501 r., a jego postać otaczała sława świętości. Zasłużył się dla obrony polskiego katolicyzmu w okresie reformacji. Ostatnie lata życia spędził w klasztorze w Oporowie, gdzie zmarł około 1552 r. Nad jego trumną miały miejsce liczne cuda i łaski, ściągające pielgrzymów z odległych miejscowości, którzy pozostawiali w kościele dziękczynne wota. Zachował się jego portret malowany w 1674 r., umieszczony w kościele i marmurowe epitafium z XVIII w. Miejsce urodzenia bł. Stanisława uczczono w II poł. XVIII w. kapliczką wzniesioną na terenie miasta Oporowa, które w tym czasie utraciło prawa miejskie. Obecnie kapliczka znajduje się w obrębie cmentarza parafialnego, założonego w 1813 r. przy drodze do Kutna, na obszarze wypełnionym niegdyś drewnianą zabudową miejską.
Podane powyżej wiadomości przytaczam za opracowaniem autorstwa osoby najbardziej dziś kompetentnej w historii Oporowa, Grażyny Rzymkowskiej - dyrektora Muzeum Zamek w Oporowie. Tą drogą pragnę Szanownej Pani serdecznie podziękować za życzliwość i pomoc przy zbieraniu materiałów.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2003-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Wystarczy moje „tak”, aby Bóg sam zaczął działać

[ TEMATY ]

homilia

rozważania

Karol Porwich/Niedziela

Rozważania do Ewangelii Mt 5, 33-37.

Sobota, 15 czerwca. Dzień powszedni albo wspomnienie Najświętszej Maryi Panny w sobotę

CZYTAJ DALEJ

Budować z Bogiem

2024-06-11 13:33

Niedziela Ogólnopolska 24/2024, str. 24

[ TEMATY ]

Bóg

liturgia

Grażyna Kołek

Kiedy budujemy dom, to z dnia na dzień widzimy efekt naszej pracy. Najpierw powstają fundamenty, potem ściany i wreszcie dach. Kiedy krawcowa szyje ubranie i powstaje piękna bluzka lub zgrabna sukienka, także widzi efekt swojej pracy.

CZYTAJ DALEJ

ME 2024 - rozpędzona kadra Probierza kontra osłabiona potęga z Holandii

2024-06-15 13:03

[ TEMATY ]

Euro 2024

PAP/Leszek Szymański

Reprezentacja Polski po ośmiu kolejnych meczach bez porażki, na razie bez Roberta Lewandowskiego, kontra osłabiona licznymi absencjami, ale wciąż mocna kadrowo Holandia. Biało-czerwoni w niedzielę o godz. 15 w Hamburgu rozpoczną swój piąty udział w mistrzostwach Europy.

"Ten mecz może nie jest kluczowy, ale bardzo ważny. Wiemy, że Holandia posiada dobrych zawodników, nawet światowej klasy. Ale nie boimy się ich. Wychodzimy na boisko, żeby wykonać swoją robotę" – zapowiedział napastnik reprezentacji Polski Krzysztof Piątek.

CZYTAJ DALEJ

Reklama

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję