Minęła 165. rocznica urodzin abp. Jana Cieplaka. Duchowny ten pochodził z terenu dzisiejszej diecezji sosnowieckiej, a przez wiele lat był związany z Sankt Petersburgiem, m.in. jako wykładowca tamtejszej Akademii Duchownej.

Jan Cieplak urodził się 17 sierpnia 1857 r. w Dąbrowie Górniczej, która przynależała wtedy do diecezji kieleckiej. W Kielcach ukończył liceum, a potem seminarium i został kapłanem. Następnie wyjechał do Rosji na dalsze studia w Akademii Duchownej w Petersburgu i tam już pozostał na długo. Ukończył studia, obronił doktorat, a później został profesorem tej uczelni.

W 1908 r. ks. Cieplak został biskupem. Po aresztowaniu i wyroku śmierci w słynnym pokazowym procesie w Moskwie, został wydalony z Rosji. Wraz z innymi duchownymi sądzonymi w procesie został skazany na karę śmierci, który to wyrok zamieniono na 10 lat więzienia. Następnie wrócił do Polski, potem pojechał do Rzymu i do USA. W Ameryce otrzymał zawiadomienie, że papież Pius XI mianował go 14 grudnia 1925 r. pierwszym arcybiskupem i metropolitą nowo powstałej metropolii wileńskiej. Ingres do katedry wileńskiej miał się odbyć 25 marca 1926 r. Arcybiskup nie doczekał go jednak, gdyż zmarł po krótkiej chorobie 17 lutego 1926 r. w Passaic koło Nowego Jorku. Po sprowadzeniu zwłok do Polski 16 marca 1926 r. został pochowany w asyście Prezydenta RP Stanisława Wojciechowskiego w katedrze wileńskiej.

Arcybiskup Cieplak był wielokrotnie karany i aresztowany za działalność patriotyczną i religijną. Jego postać to symbol wielkich prześladowań, które dotknęły Kościół katolicki na terenach objętych rządami komunistycznymi. To także najwyższy rangą hierarcha kościelny, który pochodzi z Zagłębia Dąbrowskiego w całej jego historii.

Dla upamiętnienia tego wybitnego duchownego i męża stanu, który był „uosobieniem polskiego patriotyzmu, a także męczeństwa Kościoła katolickiego” z inicjatywy Instytutu Pamięci Narodowej, Zakonu Rycerzy Kolumba oraz parafian i mieszkańców Zagłębia Dąbrowskiego na ścianie bazyliki Najświętszej Maryi Panny Anielskiej w Dąbrowie Górniczej zawisła tablica pamiątkowa. Jej odsłonięcie i poświęcenie jest planowane na 25 września, w 110. rocznicę konsekracji świątyni.

– Cieszę się, że inicjatywa uczczenia i upamiętnienia tej wybitnej postaci została zrealizowana. Nasza dąbrowska bazylika poświęcona Matce Bożej Anielskiej to szczególne miejsce związane ze sługą Bożym abp. Janem Cieplakiem. Tu się urodził, tu w kościele św. Aleksandra, który obecnie jest kaplicą dołączoną do świątyni, odprawił swoją pierwszą Eucharystię. To on podpisał akt wmurowania kamienia węgielnego pod budowę monumentalnej bazyliki – opowiada kustosz sanktuarium, ks. kan. Andrzej Stasiak.