Szopka przedstawia nie tylko scenę znaną z betlejemskiej szopki, ale także inne wydarzenia z historii zbawienia, które ukazują szeroki zakres łaski przychodzącego na świat Zbawiciela. Inspiracje do stworzenia takiego dzieła sięgają dzieciństwa – opowiada ks. Bartosz Rajnowski, kanclerz Kurii Metropolitalnej, a po godzinach pomysłodawca i konstruktor szopki. – W okresie Bożego Narodzenia z rodzicami chodziliśmy do Ojców Bernardynów w Leżajsku, gdzie zawsze była ruchoma szopka i ten obraz towarzyszy mi do dziś. Drugą inspiracją była szopka z katedry karagandyjskiej w Kazachstanie. Te dwa bożonarodzeniowe przedstawienia sprawiły, że postanowiłem w parafii, gdzie będę posługiwał, zrealizować swoje pragnienie, którym było stworzenie ruchomej szopki. Pan Bóg tak chciał, że póki co cały czas pracuję w sąsiedztwie przemyskiej archikatedry, dlatego też za zgodą ks. prał. Mieczysława Rusina – jej proboszcza, te marzenia tutaj mogę realizować – wspomina kapłan.

17 scen

Szopka składa się z siedemnastu scen biblijnych, w nich osadzone są najważniejsze miejsca Przemyśla, stąd nazwa „Szopka przemyska”. Pierwszą sceną biblijną jest stworzenie człowieka w Raju, druga to Noe i wyjście z Arki po potopie, trzecia scena ukazuje zapowiedź Mesjasza, czwarta scena to zapowiedź spisu ludności, piąta to zwiastowanie Najświętszej Maryi Pannie, że stanie się Matką Bożego Syna, kolejna to nawiedzenie św. Elżbiety; następnie droga Świętej Rodziny do Betlejem, dalej widzimy pasterzy, którzy dowiadują się od anioła o tym, że w Betlejem narodził się Zbawiciel. Centralna scena przedstawia narodziny Pana Jezusa w betlejemskiej szopie. Po tej scenie zobaczymy moment ofiarowania Pana Jezusa w świątyni, ucieczkę do Egiptu, znalezienie Jezusa w świątyni, chrzest w Jordanie, cud w Kanie Galilejskiej, nauczanie na górze, wjazd do Jerozolimy. Całość kończy się Wieczernikiem i ustanowieniem Eucharystii.

Katechetyczne narzędzie

Głównym zamysłem tej szopki jest przesłanie katechetyczne. Chodziło o to, żeby pokazać Boże Narodzenie w historii zbawienia – tłumaczy ks. Bartosz. – Stąd też ta szopka katedralna zawiera w sobie kilkanaście elementów. Począwszy od stworzenia pierwszego człowieka Adama, poprzez znaczące historie prowadzące do narodzin Pana Jezusa w Betlejem, aż do Ostatniej Wieczerzy w Wieczerniku – wyjaśnia kapłan. Sceny w szopce zaopatrzone są cytatami biblijnymi, każda z nich ma także pomocniczy opis po to, aby można było prześledzić tę historię zbawienia i chwilę zastanowić się nad własnym zbawieniem. Wiadomym jest, że głównymi odbiorcami szopek są zazwyczaj dzieci. W przypadku szopki przemyskiej chodziło o to, by dotrzeć nie tylko już do dzieci, które chętnie przychodzą zobaczyć narodziny Jezusa, ale by dotrzeć również do ich rodziców. Jak? Mam nadzieję, że dzieci będą kierować pytania do rodziców i dziadków z prośbą, by wytłumaczyli dzieciom, co przedstawia każda scena. Stąd też zamieszczone podpowiedzi mają im służyć jako pomoc, a może nawet inspirację. Kto wie, może omawiając konkretne sceny tejże szopki będą mogli dać świadectwo o swojej wierze, pogłębić ją, a także doprowadzić do lektury Pisma Świętego i do pochylenia się nad tekstami kolęd, które śpiewamy – mówi ks. Rajnowski.

Szopka prowadząca do Eucharystii

W czasie, kiedy patrzymy ze szczególnym pietyzmem na Eucharystię, ta szopka uświadamia głęboką jedność pomiędzy świętami Bożego Narodzenia i Mszą św. Dlatego, jak zaznacza pomysłodawca szopki, odnajdujemy w niej dwie linie, które pomagają zinterpretować całość przesłania konstrukcji. – Jeśli uświadomimy sobie, że Bóg z miłości stworzył człowieka, a potem przez grzech człowiek utracił tę jedność, i Bóg w swej niezmiennej miłości naprawił ten grzech posyłając swojego Syna na świat – to zauważymy połączenie stworzenia i zbawienia. Druga linia to z jednej strony przyjęcie przez Pana Jezusa ludzkiego ciała, po to, aby stając się jednym z nas, dokonać naszego zbawienia, a z drugiej Jego obecność wśród nas w ciele uwielbionym, w Eucharystii. I tu mamy zawiązanie pomiędzy ciałem wcielonym – Narodzeniem, a obecnością w Eucharystii. Stąd zachęta, żeby każdy z nas, który otrzymał dar zbawienia trwał w Chrystusie, w lekturze Pisma Świętego i uczestnictwie w Eucharystii. To przesłanie „Szopki przemyskiej” ma nas zachęcić do przemyślenia naszej wiary, a także do tego, abyśmy się czuli posłani, aby o tej miłości Pana Boga, o tej wcielonej miłości Pana Boga mówić innym – wyjaśnia ks. Bartosz Rajnowski.

Żmudne prace

Tak złożona konstrukcja zabiera wiele czasu i energii. Dlatego też od pięciu lat, od momentu powstania pierwszej „Szopki przemyskiej” sukcesywnie dodawane są kolejne sceny. Niektóre sceny z roku na rok są już gotowe, inne powstają na nowo. Jeszcze inne wymagają pewnego scalenia, nowych elementów, naprawy. Szopka żyje w sercu przez cały rok, ale praca nad nią rozpoczyna się wraz z Adwentem i trwa przez kolejne dni. Kluczem do sukcesu są ludzie. Dzięki całemu zespołowi powstaje to dzieło. – To ludzie zaangażowani w życie parafii archikatedralnej, którym jestem bardzo wdzięczny – podkreśla ks. Bartosz. W sumie potrzeba około czterech tygodni, żeby to wszystko złożyć, pewne rzeczy uzupełnić, aby wyglądało to tak, jak możemy zobaczyć w katedrze.

Zwieńczona gwiazdami

Cała „Szopka przemyska” znajduje się w katedrze przemyskiej, w prawej, bocznej kaplicy, w kaplicy rodziny Fredrów. Kiedy wchodzimy do tej kaplicy widzimy najpierw niebo iskrzące się kilku tysiącami gwiazd, pod spodem są stoły na których umiejscowione są wszystkie sceny, a tłem są pewne charakterystyczne dla Przemyśla elementy architektury, dzięki czemu narodzenie Pana Jezusa jest umiejscowione w konkretnym miejscu i czasie. Wszystkie możliwe materiały są użyte do budowy szopki: drewno, metal, styropian, materiał, farby, lakier, figurki, które są z masy plastycznej – słowem wszystko, co jest możliwe jest użyte po to, aby jak najlepiej przekazać tę treść poprzez symboliczne sceny biblijne – zaznacza kapłan. – Trudno to opisać, stąd zapraszam wszystkich Czytelników do tego, aby odbywając pielgrzymkę po szopkach przemyskich kościołów, zaglądnęli także do archikatedry – zachęca pomysłodawca i budowniczy szopki.

Myśl przewodnia

Hasłem „Szopki przemyskiej” są słowa zaczerpnięte z pradawnej tradycji żydowskiej: „Patrzcie, oto Boża miłość do was”. To zdanie wypowiadali kapłani, którzy wynosili ze świątyni jerozolimskiej, z miejsca świętego, znajdujące się tam chleby pokładne, i ukazywali je pielgrzymom. – Czynność ta to zapowiedź bliskiego nam wystawienia Najświętszego Sakramentu. Te słowa zachęcają nas do tego, abyśmy w nowo narodzonym Jezusie Chrystusie – naszym Zbawicielu zobaczyli tę wielką miłość, którą obdarza każdego z nas, bez względu na to jacy jesteśmy, bez względu na to, jak potoczyły się nasze losy, czym się dzisiaj zajmujemy i jaki jest stan naszego sumienia. Bóg kocha nas zawsze, całkowicie i chce, abyśmy byli z Nim. Czeka na nas w sakramencie pojednania i w Eucharystii. Pamiętajmy, że zjednoczenie z Jezusem to życie w łasce uświęcającej, to posilanie się Jego Słowem, a nade wszystko Jego Ciałem i Krwią – podkreśla ks. Bartosz Rajnowski.