„Chcemy, żeby ten ołtarz był świetnie odrestaurowany i przebadany na miarę możliwości XXI wieku, a takie dzisiaj mamy” - mówi KAI ks. Dariusz Raś, proboszcz parafii Mariackiej w Krakowie.

Ołtarz wielki bazyliki Mariackiej w Krakowie autorstwa Wita Stwosza wymaga przeprowadzenia gruntownej i rzetelnej konserwacji. Parafia Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Krakowie, prawny opiekun i właściciel zabytku stara się o dotacje na ten cel, którego całkowity koszt szacowany jest na ponad 10 mln zł.

W październiku ubiegłego roku parafia wnioskowała do Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego o milion złotych dofinansowania. Wniosek został odrzucony. W tej chwili trwa procedura odwoławcza. Na początku marca kwotą 450 tys. zł prace przy ołtarzu zdecydował się wesprzeć Społeczny Komitet Odnowy Zabytków Krakowa. 50 tys. dołoży parafia, co umożliwi rozpoczęcie prac jeszcze w tym roku.

Jak informuje ks. Dariusz Raś, parafia zdecydowała się na rozpoczęcie procedury trzystopniowego konkursu mającego wyłonić pracownię konserwatorską, która odpowiedzialnie przeprowadzi całość prac.

Pierwszy etap konkursu wyłoni firmy konserwatorskie spełniające wymagania merytoryczne konkursu. „Mamy nadzieję, że do tego etapu zgłoszą się firmy tak z kraju, jak i zza granicy” - zaznacza ks. Raś. W drugim etapie wybrane firmy otrzymają możliwość zaprezentowania autorskich programów konserwatorskich z uwzględnieniem kilkuletniego harmonogramu prac. Komisja konkursowa oceni przedstawione programy konserwatorskie i dokona wyboru najbardziej optymalnych. W trzecim etapie o wyborze wykonawcy zdecyduje proste kryterium finansowe.

Proboszcz parafii Mariackiej zaznacza, że w kontekście prac przy ołtarzu warto też myśleć o aspekcie historyczno-naukowym. „Nie chodzi tylko o najlepszych rzemieślników, ale o coś więcej. Chodzi o konserwatorów z pasją, z warsztatem naukowym, którzy potrafią uszczknąć coś z tajemnic Wita Stwosza, odkryć coś w strukturze samego ołtarza” - mówi ks. Raś i dodaje, że przez wieki ołtarz był konserwowany już wiele razy. „To nie będzie tylko zabezpieczenie i odrestaurowanie ołtarza. Może znajdziemy jakąś nową żółtą ciżemkę” - uśmiecha się kapłan.

Termin zakończenia konkursu i rozpoczęcia prac konserwatorskich przewidywany jest na trzeci kwartał 2015 roku. W bieżącym roku nie przewiduje się przysłonięcia ołtarza lub zamknięcia prezbiterium kościoła.

W 2012 roku komisja konserwatorska przygotowała raport, z którego wynika, że zagrożone są liczne partie polichromii, złoceń, struktury drewna i statyki wielu elementów ołtarza Wita Stwosza w kościele Mariackim w Krakowie. W 2015 roku planowane jest rozpoczęcie działań przy „strukturalnej konserwacji drewna odwrocia nastawy ołtarza” oraz rozpoczęcie prac konserwatorskich przy zwieńczeniu – to właśnie rzeźby tej części ołtarza określane są jako „zdegradowane”.

Ołtarz główny Bazyliki Mariackiej w Krakowie ma strukturę pentaptyku szafiastego. Jego autorem był Wit Stwosz. Dzieło powstało w latach 1477-1489. Arcydzieło sztuki późnego gotyku jest jednym z najczęściej podziwianych zabytków w centrum Krakowa.