Reklama

Niedziela Rzeszowska

Kresy – Śladami Wielkich Polaków

Śladami Wladysława Jagiełły (1)

Niedziela rzeszowska 36/2019, str. 4-5

[ TEMATY ]

historia

Mirek i Magda Osip-Pokrywka

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Najwyższy książę litewski i pierwszy król Polski z dynastii Jagiellonów został zapamiętany przede wszystkim jako pogromca Krzyżaków i zwycięzca z pól Grunwaldu. Należy pamiętać, że to również odnowiciel Uniwersytetu Krakowskiego, inicjator chrystianizacji Litwy i fundator wielu świątyń. Tradycja przypisuje mu tłumaczenie z polskiego na litewski modlitwy „Ojcze nasz”.

Władysław Jagiełło przyszedł na świat w 1352 r. na Litwie, jako syn Wielkiego Księcia Litewskiego Olgierda Giedyminowicza i Julianny, córki księcia twerskiego Aleksandra. Przypuszczalnym miejscem narodzenia Władysława mogła być Mejszagoła nad rzeką Mussą, miejscowość leżąca 23 km na północ od Wilna. W roku 1387 z fundacji Władysława Jagiełły na tym miejscu wzniesiono kościół i założono katolicką parafię. Była to jedna z tzw. świątyń pierwiastkowych – pierwszych siedmiu świątyń na Litwie, zbudowanych dla upamiętnienia przyjęcia chrześcijaństwa. Dziś lokalna społeczność Mejszagoły jest zdominowana przez Polaków, którzy stanowią ok. 60% ogółu obywateli. W miasteczku działa również polska szkoła.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Reklama

Nasz kolejny przystanek na jagiellońskim szlaku to Krewo, gdzie rozstrzygała się sprawa małżeństwa Jagiełły z Jadwigą Andegaweńską. Na tutejszym zamku (zdjęcie tytułowe) 14 sierpnia 1385 r. spisano dokument, który dał początek połączeniu Litwy i Polski na blisko 500 lat. Niewielki pergaminowy arkusz zapisany po łacinie przetrwał w oryginale dziejowe zawieruchy i znajduje się w Archiwum Kapituły Katedralnej Krakowskiej na Wawelu. Głównym punktem tzw. unii krewskiej, nazywanej unią personalną, było oddanie Wielkiemu Księciu Litewskiemu ręki Jadwigi. W wyniku tego Jagiełło otrzymywał koronę króla Polski, a w zamian zobowiązywał się do chrystianizacji Litwy i włączenia ziem litewskich do Polski.

Władysław działał niezwykle dynamicznie. Już w następnym roku ufundował dwa kościoły w Wilnie i założył kilka parafii na prowincji. Sprowadził szeregowych duchownych i braci zakonnych, którzy nad wodą, w dużych grupach chrzcili szlachtę, mieszczan i chłopów. W 1387 r. Jagiełło nadał Wilnu prawa miejskie, a dwa lata później papież Uraban VI uznał ostatecznie Litwę za kraj katolicki. Te dwie pierwsze wileńskie świątynie fundacji Jagiełły to: obecna bazylika archikatedralna Świętych Stanisława Biskupa i Władysława oraz kościół św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelisty. Pierwsza z tych świątyń znajdowała się w obrębie murów Dolnego Zamku. Tutaj w1388 r. powołano biskupstwo wileńskie, jako część metropolii gnieźnieńskiej podporządkowano papieżowi i powołano wileńską kapitułę katedralną. Biskup poznański Dobrogost wyświęcił Andrzeja z Krakowa (znanego również jako Andrzej Wasiła) herbu Jastrzębiec, franciszkanina, na pierwszego biskupa wileńskiego. Bryła katedry przez wieki zmieniała swoją formę, najpierw była gotycka, później barokowa i ostatecznie w XVIII wieku przyjęła zachowaną do dziś klasycystyczną formę nawiązującą do świątyń rzymskich.

Drugi z wileńskich kościołów dziś jest świątynią akademicką Uniwersytetu Wileńskiego. Według legendy budowla powstała na miejscu dawnego pogańskiego kultu. Zasadnicza bryła tej trzynawowej świątyni zachowała cechy baroku. Wystrój wnętrza jest utrzymany w stylu wileńskiego rokoka. Wewnątrz można odnaleźć wiele XIX-wiecznych pomników poświęconych sławnym Polakom, m.in.: Adamowi Mickiewiczowi, Antoniemu Odyńcowi, Tadeuszowi Kościuszce, Władysławowi Syrokomli. Na chórze znajduje się popiersie Stanisława Moniuszki, który był w tym kościele organistą.

Za tydzień dalsze ślady Władysława Jagiełły, które zaprowadzą nas nawet na rodzime Podkarpacie.

2019-09-03 13:09

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Prof. Żaryn: niezłomność bp Tokarczuka była efektem wiary

[ TEMATY ]

historia

ludzie

pogrzeb

sylwetka

www.przemyska.pl

Niezłomność bp. Tokarczuka była efektem wiary, która mu podpowiadała, że nie ma kompromisu z każdą doktryna i każdą postawą - ponieważ w niektórych doktrynach i postawach jest obecny diabeł - mówi prof. Jan Żaryn w wywiadzie dla portalu Stefczyk.Info Podajemy jego treść: Stefczyk.Info: Czym wyróżniał się arcybiskup Ignacy Tokarczuk na tle polskiego duchowieństwa?
CZYTAJ DALEJ

Śląskie/ Zginął 18-letni motocyklista; policja ogłosiła „czarny alert drogowy”

2025-07-02 21:07

[ TEMATY ]

wypadek

droga

alert

Adobe Stock

18-letni motocyklista zginął w środę po południu na ul. Wiejskiej w Czeladzi (Śląskie). Policja w związku z jego śmiercią ogłosiła „czarny alert drogowy”. Podała równocześnie, że w woj. śląskim wzrasta liczba wypadków z udziałem motocyklistów i użytkowników lżejszych jednośladów.

Jak wynika z informacji śląskiej drogówki, w rejonie ul. Wiejskiej w Czeladzi kierujący pojazdem ciężarowym wyjeżdżał z drogi podporządkowanej w kierunku Będzina. Nie ustąpił przy tym pierwszeństwa przejazdu prawidłowo jadącemu 18-letniemu motocykliście. Wskutek zderzenia motocyklista zginął na miejscu.
CZYTAJ DALEJ

Odkryj Jasną Górę z Jasnogórskim Centrum Informacji

2025-07-03 17:45

[ TEMATY ]

Jasna Góra

przewodnik

zwiedzanie

BPJG

Odkryj Jasną Górę - zachęcają przewodnicy Jasnogórskiego Centrum Informacji. Od 30 lat pracownicy Centrum i wolontariusze służą przybywającym tutaj pielgrzymom z Polski i świata. Zapewniają bogatą ofertę dla zwiedzających. W ubiegłym roku oprowadzono prawie 90 tys. osób z 74 krajów.

S. Małgorzata Kierznowska, dyrektor Jasnogórskiego Centrum Informacji zapewnia, że każdy z pielgrzymów znajdzie na Jasnej Górze coś, co go zachwyci. Jak zauważyła, wierni przybywają tutaj przede wszystkim, aby spotkać się z Matką Bożą, dlatego zwiedzanie rozpoczynają od poznania historii Cudownego Obrazu.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję