Reklama

Niedziela Łódzka

Gdzie jest Gall Anonim?

Jeżów. Jedna z najstarszych miejscowości na Mazowszu. Kiedyś miasto, dziś miejscowość przy dawnej trasie z Łodzi do Warszawy

Niedziela łódzka 25/2019, str. 6-7

[ TEMATY ]

miejscowość

Maria Niedziela

Kaplica św. Andrzeja wtopiła się w nowy kościół

Kaplica św. Andrzeja wtopiła się w nowy kościół

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

W centrum Jeżowa znajduje się neogotycki kościół św. Józefa, który góruje nad okolicą. I wtopiony w niego kościół św. Andrzeja – postawiony na XII-wiecznych fundamentach pierwszej świątyni, pamiętający czasy benedyktynów i pewnie ich pierwszego przełożonego Galla Anonima. Czy on tu nadal jest? Szukali go kilka lat temu łódzcy archeolodzy. Czy znaleźli? Dokopali się fragmentu kamiennego muru klasztornego. Ale może bardziej niż kamienie interesuje nas duch kronikarza?

Ojcowie Benedyktyni przybyli do Jeżowa po 1108 r. i objęli pracę duszpasterską przy kaplicy książęcej, a potem przy kościele klasztornym i parafialnym. Wydarzenia te datuje się na lata 1112-1138. Pierwszym przełożonym klasztoru jeżowskiego od 1113 r. był znany polski kronikarz Gall Anonim. Zachowała się wiadomość, że w konwencie jeżowskim w latach 1168-1185 odbył się synod archidiecezji gnieźnieńskiej z udziałem legata papieskiego Reginalda. Benedyktyni byli tu do XVIII wieku. Zresztą ich historia i dzieje miasta zapisane są w licznych opracowaniach.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Odpust na św. Andrzeja

Na pewno pamiętają ich te mury – zachowanej części dawnego kościoła. Wybudowana przed 1138 r. świątynia służyła zakonnikom i mieszkańcom Jeżowa do połowy XV wieku. Potem strawił ją pożar. Na fundamentach pierwszego kościoła wzniesiono drugi. Dziś to kaplica, w której jeden jedyny raz w roku – 30 listopada – sprawowana jest Msza św. odpustowa. Na św. Andrzeja.

Pod chórem ulokowano ołtarz z oryginalnym krucyfiksem z początku XVI wieku, są gotyckie sklepienia – tzw. gęstożebrowe z przełomu XV i XVI wieku, zachowały się dwa drewniane rokokowe konfesjonały, jest stara kropielnica. Widać odsłonięte ceglane ściany, pod nogami trzeszczą drewniane bele. Gdy wchodzimy na chór, w rogu przysłonięte miejsce po wykopie badaczy, a po przeciwnej stronie ogromny kamień – pewnie element jakiegoś filaru, ściany. Podłoga nie jest już ta sama, bo kilkanaście lat temu – niestety – została wymieniona. Ale nawet przez nią można sobie wyobrazić, że w tym miejscu chodził najsłynniejszy kronikarz średniowiecza. A potem kto jeszcze?

Reklama

Ślady benedyktynów

Śladów benedyktyńskiej siedziby szukali archeolodzy. Kilka lat temu odsłonili fragment kamiennego muru. Jak przypuszczali, jest to pozostałość po dawnym klasztorze. Wykopy zrobiono w trzech miejscach gotyckiego kościoła pw. św. Andrzeja. Od strony północnej, południowej i wewnątrz kaplicy. Od północnej strony, gdzie fundament okazał się dość płytki, natrafiono na dwie warstwy dużych granitowych kamieni. Od południa natomiast fundament ciągnie się dość głęboko w dół, a prostopadle dochodzi do niego nieznany kamienny mur.

– To mogą być pozostałości szukanego klasztoru – tłumaczył nam wtedy opiekun archeologów Aleksander Andrzejewski. – Także w tym wykopie natrafiono na ludzkie szkielety – dwa szkielety w układzie anatomicznym, jeden osoby dorosłej, drugi dziecka, pozostałe to przemieszane kości ludzkie, które pokazały, że część grobów cmentarzyska jest zniszczona. Po eksploracji kości wróciły do ziemi, bo – jak mówią archeolodzy – muszą wrócić tam, gdzie spoczywały setki lat.

Historyczna chrzcielnica

Jak stare i jaką historię pamiętające jest to miejsce? Już w nowym kościele, wybudowanym ponad sto lat temu, na części dawnego, starego kościoła stoi 700-letnia chrzcielnica. Z niej przyjmują pierwszy w swoim życiu sakrament dzieci z parafii.

– Kto tu był chrzczony? – zastanawia się proboszcz ks. Krzysztof Nalepa. – Ilu narodzin ta chrzcielnica była świadkiem? – pyta. W ołtarzu pochodzący z początku XVII wieku obraz Matki Bożej Jeżowskiej. A na jednej ze ścian tablica poświęcona wikariuszowi parafii w latach 1904-1905 – ks. Romanowi Archutowskiemu, późniejszemu profesorowi i rektorowi seminarium w Warszawie, który zginął na Majdanku.

Tajemnice

Obecny proboszcz szuka jakiś śladów w parafialnych dokumentach. Być może księgi kryją jakieś tajemnice. A może kryje je kościelna wieża albo dawny skarbiec?

Wiemy tylko, że dzięki benedyktynom wieś, a potem miasto Jeżów, rozwijała się, że zakonnicy przeżywali radości i klęski miasta. I że dobrze zapisali się w przekazywanej z pokolenia na pokolenie pamięci ludzi.

2019-06-17 13:28

Ocena: +2 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

To tu niebo styka się z ziemią

Niedziela przemyska 25/2019, str. 4-5

[ TEMATY ]

miejscowość

Paulina Baran

XVII-wieczny kościół w Soninie po zakończonej renowacji

XVII-wieczny kościół w Soninie po zakończonej renowacji

Puszczański potok kręcący się wiernie z wąską w tym miejscu doliną swoim kolejnym zakolem opływał spory gliniasty pagór. Puszcza ta, mimo swej pozornej nieprzystępności, potrafiła też dać schronienie i budulec na chaty. Kiedy zaś z biegiem wieków ludzi tu przybywało, puszcza w dolinie kurczyła się. Tylko gaj modrzewiowy pozostał nietknięty i jakby święty, bo w nim ujrzano potem postać męża stojącego w wodach potoku. Wyglądał niczym św. Jan Chrzciciel, który przepowiadał ludziom przyjście Zbawiciela”. Św. Jan obrał sobie miejsce, w którym do dziś cieszy się wielkim poważaniem.

CZYTAJ DALEJ

Co z postem w Wielką Sobotę?

Niedziela łowicka 15/2004

[ TEMATY ]

post

Wielka Sobota

monticellllo/pl.fotolia.com

Coraz częściej spotykam się z pytaniem, co z postem w Wielką Sobotę? Obowiązuje czy też nie? O poście znajdujemy liczne wypowiedzi na kartach Pisma Świętego. Chcąc zrozumieć jego znaczenie wypada powołać się na dwie, które padają z ust Pana Jezusa i przytoczone są w Ewangeliach.

Pierwszą przytacza św. Marek (Mk 9,14-29). Po cudownym przemienieniu na Górze Tabor, Jezus zstępuje z niej wraz z Piotrem, Jakubem i Janem, i spotyka pozostałych Apostołów oraz - pośród tłumów - ojca z synem opętanym przez szatana. Apostołowie są zmartwieni, bo chcieli uwolnić chłopca od szatana, ale ten ich nie usłuchał. Gdy już zostają sami, pytają Chrystusa, dlaczego nie mogli uwolnić chłopca od szatana? Usłyszeli wówczas znamienną odpowiedź: „Ten rodzaj zwycięża się tylko przez modlitwę i post”.
Drugi tekst zawarty jest w Ewangelii św. Łukasza (5,33-35). Opisuje rozmowę Pana Jezusa z faryzeuszami oraz z uczonymi w Piśmie na uczcie u Lewiego. Owi nauczyciele dziwią się, czemu uczniowie Jezusa nie poszczą. Odpowiada im wówczas Pan Jezus „Czy możecie gości weselnych nakłonić do postu, dopóki pan młody jest z nimi? Lecz przyjdzie czas, kiedy zabiorą im pana młodego, wtedy, w owe dni, będą pościć”

CZYTAJ DALEJ

Za mały mój rozum na tę Tajemnicę, milknę, by kontemplować

2024-03-29 06:20

[ TEMATY ]

Wielki Piątek

rozważanie

Adobe. Stock

W czasie Wielkiego Postu warto zatroszczyć się o szczególny czas z Panem Bogiem. Rozważania, które proponujemy na ten okres pomogą Ci znaleźć chwilę na refleksję w codziennym zabieganiu. To doskonała inspiracja i pomoc w przeżywaniu szczególnego czasu przechodzenia razem z Chrystusem ze śmierci do życia.

Dzisiaj nie ma Mszy św. w kościele, ale adorując krzyż, rozważamy miłość Boga posuniętą do ofiary Bożego Syna. Izajasz opisuje Jego cierpienie i nagrodę za podjęcie go (Iz 52, 13 – 53, 12). To cierpienie, poczynając od krwi ogrodu Oliwnego do śmierci na krzyżu, miało swoich świadków, choć żaden z nich nie miał pojęcia, że w tym momencie dzieją się rzeczy większe niż to, co widzą. „Podobnie, jak wielu patrzyło na niego ze zgrozą – tak zniekształcony, niepodobny do człowieka był jego wygląd i jego postać niepodobna do ludzi – tak też wprawi w zdumienie wiele narodów. Królowie zamkną przed nim swoje usta, bo ujrzą coś, o czym im nie mówiono, i zrozumieją coś, o czym nigdy nie słyszeli” (Iz 52, 14n). Krew Jezusa płynie jeszcze po Jego śmierci – z przebitego boku wylewa się zdrój miłosierdzia na cały świat. Za mały mój rozum na tę Tajemnicę, milknę, by kontemplować.

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję