Reklama

Wiara

Światło w ciemności świeci

Ofiarowaniu w świątyni towarzyszy głęboka symbolika światła. Trudno się temu dziwić, skoro sam Pan Jezus powie o sobie: „Ja jestem światłością świata”, a Symeon nazwie Zbawiciela „światłem na oświecenie pogan”

Niedziela Ogólnopolska 4/2018, str. 30

[ TEMATY ]

Ofiarowanie Pańskie

Andrea Mantegna

Ofiarowanie w świątyni, 1455

Ofiarowanie w świątyni, 1455

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Święto to nazywane jest także świętem Matki Bożej Gromnicznej. Dzień 2 lutego uznawany jest także za czas zakończenia okresu Bożego Narodzenia. Kiedy rozpoczyna się Adwent, wiernym idącym na Msze św. roratnie lampiony oświetlają drogę, a kiedy kończy się okres poświęcony Wcieleniu Słowa Bożego, w centrum ich uwagi także stawia się światło. Gromnica przypomina bowiem tę jedną z najważniejszych prawd teologicznych: jak Maryja dała nam Chrystusa, tak świeca daje nam światło. Światło jest więc klamrą rozpoczynającą Adwent i kończącą okres Bożego Narodzenia.

Metafora ludzkości

Co zatem wydarzyło się w świątyni w związku z prawem mojżeszowym? „Teraz, o Panie, pozwól odejść słudze Twemu w pokoju, według Twojego słowa. Bo moje oczy ujrzały Twoje zbawienie, któreś przygotował wobec wszystkich narodów: światło na oświecenie pogan i chwałę ludu Twego, Izraela”. Słowa te wypowiedział starzec Symeon, biblijna postać, znana z 2. rozdziału Ewangelii według św. Łukasza. W ikonografii przedstawiany jest on jako starzec z długą brodą, często także z laską. W osobie tego człowieka można odczytać szczególną metaforę ludzkości pogrążonej w ciemności przed przyjściem na świat Jezusa Chrystusa. Symeon uosabia niejako pierwszy adwent, a więc tych wszystkich, którzy zachęceni zapowiedziami proroków oczekiwali Mesjasza. Prawdopodobnie był człowiekiem nie tylko starym, ale też zmęczonym życiem. Bóg obiecał mu, że nie umrze, zanim nie zobaczy Zbawiciela świata. Obietnica spełniła się w momencie, gdy w świątyni pojawiła się Najświętsza Rodzina – Jezus, Maryja i Józef, by zgodnie ze zwyczajem religii mojżeszowej wziąć udział w obrzędzie Ofiarowania.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Miecz wiszący od początku

Jakie znaczenie miało tamto wydarzenie? Wpisane ono było w zwyczaje wynikające z prawa religii mojżeszowej. Pierworodne dziecko, jako drogocenna wartość każdej rodziny, miało być ofiarowane Bogu w sposób symboliczny. Był to religijny wyraz uniżenia każdej rodziny i uznania Bożego zwierzchnictwa w swoim życiu. W przypadku Pana Jezusa doszukiwać się tu należy dodatkowych znaczeń. Zbawiciel był przecież w pełni człowiekiem i jako taki został ofiarowany Bogu, ale był też Synem Bożym. W ofiarowaniu więc jest już obecna intuicja odnosząca się do Jego późniejszego ukrzyżowania. Trudno nie doszukiwać się związku między obrzędem ofiarowania w świątyni a późniejszym ukrzyżowaniem. Ten drugi akt przecież także nazwany będzie Ofiarą, stąd proroctwo odnoszące się do Maryi, że Jej duszę przeniknie miecz.

Reklama

Wytrwała modlitwa

Od 1997 r. Kościół powszechny obchodzi 2 lutego ustanowiony przez św. Jana Pawła II Dzień Życia Konsekrowanego, poświęcony modlitwie za osoby, które oddały swoje życie na służbę Bogu i ludziom w niezliczonych zakonach, zgromadzeniach zakonnych, stowarzyszeniach życia apostolskiego i instytutach świeckich. Wzorem dla osób konsekrowanych jest niewątpliwie prorokini Anna oraz wszyscy, o których Pismo Święte mówi, że nie rozstają się ze świątynią. Prorokini ta miała 84 lata i wyjątkowe znaczenie ma w odniesieniu do tej osoby świadectwo Pisma, według którego dzień i noc nie rozstawała się ze świętym miejscem, a swoje powołanie odczytywała jako obowiązek oddawania Bogu chwały. Ale wzorem jest także niewątpliwie Symeon, który dał przykład wytrwałej modlitwy. Był człowiekiem cierpliwym, a nagrodą za jego postawę było spotkanie Chrystusa jako ukoronowanie jego najskrytszych pragnień.

Święto Ofiarowania nazywane jest przez niektórych pierwszą epifanią Mesjasza. W tym wyjątkowym spotkaniu ma miejsce symboliczne wejście Zbawiciela w dzieje całej ludzkości. Warto pamiętać, że wcześniej ludzkość ta pogrążona była w ciemności, oczekiwała z utęsknieniem Mesjasza. Ofiarowanie było więc radosnym spotkaniem udręczonej ludzkości z Tym, który miał przyjść. Trudno się zatem dziwić, że właśnie tego dnia ludzie przynoszą do kościołów gromnice z prośbą o ich poświęcenie. To z tego powodu święto ofiarowania nazywane jest przez niektórych świętem Matki Bożej Gromnicznej. Świece symbolizują samego Chrystusa, a nazwa „gromnica” pochodzi od gromu, wystawiano ją bowiem do okna podczas burzy. Stąd m.in. bierze się zwyczaj towarzyszenia świec niemal całemu życiu człowieka: od chrztu św., przez moment przyjmowania innych sakramentów, aż po śmierć. W ostatniej chwili życia ludzie zapalają gromnice, niekiedy podają te świece także umierającym. Tak jak podczas ofiarowania w świątyni Chrystus ukazał się narodowi żydowskiemu, tak w znaku zapalonej świecy ten sam Chrystus może być obecny w każdym chrześcijańskim domu.

2018-01-24 12:43

Ocena: +3 -1

Reklama

Wybrane dla Ciebie

O zwyczajach ludowych związanych ze świętem Matki Bożej Gromnicznej

Jednym ze starszych świąt w Kościele jest święto Ofiarowania Pańskiego, zwane dawniej świętem Oczyszczenia Najświętszej Maryi Panny. W jerozolimskiej świątyni starzec Symeon rozpoznał w Dzieciątku Zbawiciela i nazwał Go „światłem dla oświecenia pogan”.

Kościół, jak głoszą podania, obchodził to święto już w IV wieku, za papieża Gelazjusza. W tradycji polskiej od wieków nazywane jest świętem Matki Bożej Gromnicznej. W kalendarzu liturgicznym wyznaczono mu datę 2 lutego. W kulturze ludowej traktowane było jako moment przełomowy nie tylko ze względu na liturgię kościelną. Uważano bowiem, że w tym dniu przypada połowa zimy. Stąd też znane są liczne przysłowia związane z tym dniem. W Polsce obchody wiążą się z obrzędem poświęcenia gromnic. Wszystko ma przypominać ewangeliczną perykopę, według której Jezus, zgodnie z prawem żydowskim, jako dziecko był ofiarowany Bogu w świątyni jerozolimskiej. Widząc Dziecię, starzec Symeon wypowiedział proroctwo, nazywając Jezusa „światłem na oświecenie pogan i chwałą Izraela”.
Od nazwy świecy pochodzi też nazwa święta - „Matki Bożej Gromnicznej”. Świecy tej przypisuje się moc odpierania gromów. Kiedyś gromnice obowiązkowo wykonywano z wosku pszczelego i po zapaleniu jej dom napełniał się pięknym zapachem. Poświęconą w kościele zapaloną gromnicę starano się zanieść do domu, by od niej rozpalić ogień, który zwiastować miał zgodę i miłość w rodzinie. Gdy warunki nie pozwalały nieść zapalonej gromnicy, zapalano ją dopiero w domu. Z zapaloną świecą obchodzono całe gospodarstwo, aby odstraszyć zło. Poświęcone świece, jako znak Bożej jasności, zapalano w trudnych chwilach: podczas burzy stawiano te świece w oknach, gromnicami zażegnywano klęski gradowe, dymem z nich kreślono znaki krzyża na drzwiach, piecu, oknach i belkach sufitu jako „zapory” przeciw nieszczęściom i złu. Zapalano ją również przy konającym, aby jej światło ogarnęło umierającego w ostatniej ziemskiej chwili, ulżyło w cierpieniu i poprowadziło do wiekuistej światłości. Światło to miało być dla umierającego odbiciem światła doskonałego, jakim jest Chrystus. Gromnice przechowywano w godnym miejscu i używano jej tylko do celów religijnych. Z świętem Matki Bożej Gromnicznej związana jest także legenda opowiadającą o tym, jak Matka Boża odpędza światłem gromnicy stado wilków od siedzib ludzkich. Obraz taki namalował Piotr Stachiewicz. Możemy go dziś spotkać na starych obrazkach lub na świecach. Wśród uśpionej wsi, w zimowej scenerii, w zwiewnej szacie, Matka Boża z narzuconą na głowie i plecach chustą, z gromnicą w ręce odgania sunące po śniegu w stronę ludzkich domów wilki.
W tradycji ludowej w uroczystość Matki Bożej Gromnicznej kończy się śpiewanie kolęd, trzymanie żłóbków i choinek. Liturgicznie okres Bożego Narodzenia kończy się wcześniej, w święto chrztu Pana Jezusa. Jednak polski zwyczaj ma swoje uzasadnienie nie tylko w tradycji, ale i w tym, że w uroczystość Ofiarowania Pańskiego Pan Jezus, jeszcze jako dziecko, jest przedstawiany w świątyni.

CZYTAJ DALEJ

Obchody Triduum Paschalnego w diecezji

2024-03-27 17:00

[ TEMATY ]

Zielona Góra

Gorzów Wielkopolski

Głogów

sulechów

Nowa Sól

Karolina Krasowska

bp Tadeusz Lityński

bp Tadeusz Lityński

Najważniejsze dni w ciągu roku liturgicznego są poświęcone obchodom męki, śmierci i zmartwychwstania Pańskiego. W wybranych parafiach diecezji posługę będą sprawowali biskupi.

Triduum Paschalne rozpoczyna się w Wielki Czwartek wieczorem od celebracji Mszy Wieczerzy Pańskiej, kończy się zaś wieczorem w uroczystość Zmartwychwstania Pańskiego. Uroczyste celebracje Triduum Paschalnego odbędą się we wszystkich kościołach parafialnych.

CZYTAJ DALEJ

Stanowisko Rady Młodych Archidiecezji Lubelskiej w sprawie ochrony życia ludzkiego

2024-03-28 11:47

materiały prasowe

My, członkowie Rady Młodych Archidiecezji Lubelskiej, jako przedstawiciele wspólnot młodzieżowych działających na terenie Archidiecezji w duchu odpowiedzialności za kształt życia społecznego w naszej Ojczyźnie, chcemy jednoznacznie opowiedzieć się po stronie prawa do życia i wartości każdej istoty ludzkiej, od chwili poczęcia do naturalnej śmierci.

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję