Reklama

Aspekty

Trudne początki i pierwsze ingresy

Utworzona przed 70 laty Administracja Apostolska Kamieńska, Lubuska i Prałatury Pilskiej nawiązywała w swej nazwie do dawnych piastowskich biskupstw leżących nad dolną i środkową Odrą. Obok utworzonych wówczas urzędów diecezjalnych głośnym echem odbiły się pierwsze po setkach lat ingresy do głównych świątyń Pomorza Zachodniego i Ziemi Lubuskiej. 70 lat temu pierwszy administrator apostolski obejmował liturgicznie rządy w naszej diecezji

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Diecezją właściwie wtedy nie byliśmy. Na obszarze dzisiejszego województwa zachodniopomorskiego i lubuskiego kard. August Hlond utworzył 15 sierpnia 1945 r. Administrację Apostolską Kamieńską, Lubuską i Prałatury Pilskiej z siedzibą w Gorzowie. Nie była to w pełni ukształtowana kanonicznie diecezja. Administracja apostolska ze swej natury jest tworem tymczasowym. Tak miało być i w tym przypadku. Nowe granice diecezji miały zostać określone dopiero po traktacie pokojowym kończącym II wojnę światową. Zimna wojna, w którą popadła Europa i świat po wojnie, oraz brak traktatów pokojowych pomiędzy Polską a Republiką Federalną Niemiec dodatkowo komplikowały te sprawy.

Myślano o Pile

Nowo powstała administracja apostolska nie miała od razu określonej stolicy. Dawne biskupstwa w Kamieniu czy w Lubuszu już dawno nie istniały. Do zimy 1945 r. działała za to kuria Niezależnej Prałatury Pilskiej. Kuria była bardzo zniszczona, a samo miasto zniszczone i spalone. Piła nie mogła zatem zostać stolicą nowej jednostki kościelnej. Zniszczony był także kościół pw. Świętej Rodziny w Pile, który pełnił funkcję katedry Prałatury Pilskiej. W tym roku mija właśnie sto lat od czasu, kiedy wybudowano tę świątynię. Neobarokowa świątynia pw. Świętej Rodziny najpierw pełniła funkcję kościoła pomocniczego dla parafii pw. Najświętszej Maryi Panny i Świętych Janów. Inicjatorem budowy świątyni był ks. Adalbert Lenz. Sam kościół wzniesiono według projektu architekta Oskara Siede. Poświęcenie miało miejsce w grudniu 1915 r. Od 1926 r., kiedy to do Piły przeniesiono siedzibę administracji apostolskiej z Tuczna, kościół pw. Świętej Rodziny stał się katedrą Prałatury Pilskiej. Zniszczenia wojenne spowodowały, że należało gdzie indziej szukać siedziby dla nowej administracji.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Największy był Szczecin

Największym miastem administracji apostolskiej był Szczecin i on wydawał się naturalnym miejscem, gdzie mogła znajdować się kuria diecezjalna. Jednak sytuacja Szczecina była wówczas jeszcze bardzo niepewna pod względem politycznym. Polskie władze Szczecina bardzo zabiegały o ustanowienie siedziby właśnie u nich. Planowano, że kościół przy ul. Królowej Korony Polskiej będzie katedrą. Władze miejskie przekazały także okazały budynek na potrzeby domu biskupiego przy ul. Wojska Polskiego. Sam prymas Hlond nie był jednak przekonany do lokalizacji władz diecezjalnych w Szczecinie. Miał prymas wypowiedzieć się na ten temat w ten sposób: „W każdym razie nie radziłbym w Szczecinie, dlatego, że Szczecin leży na peryferiach, a po drugie leży poza Odrą. Jeszcze nie wiadomo, jak te mocarstwa ustosunkują się do problemu naszych granic. Nie chciałbym, ażeby nasi sąsiedzi zachodni mieli wielką radość, gdyby polski biskup musiał się wycofać ze Szczecina. I dlatego, owszem, może byłoby dobrze przewidzieć tam miejsce na katedrę, na kurię biskupią, rezydencję i seminarium, ale nie radziłbym tam mieszkać”.

Reklama

W sprawie stolicy sugerowano prymasowi także Stargard Szczeciński ze swoim przepięknym kościołem farnym jako przyszłą katedrą. Ostateczny wybór był jednak inny.

Nie zmienia to faktu, że pierwszy ingres odbył się w Szczecinie. 16 września 1945 r. ks. Edmund Nowicki, administrator apostolski, odbył swój pierwszy ingres do kościoła pw. Najświętszej Maryi Panny Królowej Korony Polskiej w Szczecinie. Mieszkańcy miasta bardzo pięknie przygotowali się do tej uroczystości. Kościół został odświętnie udekorowany. Liczono zapewne na jakąś deklarację ze strony ks. Nowickiego, że zostanie właśnie w Szczecinie. Tak się nie stało.

Ostatecznie Gorzów

Co zadecydowało o wyborze Gorzowa? Samo miasto było także bardzo zniszczone. Cudem ocalał w centrum kościół Mariacki, który nadawał się na katedrę nowej diecezji. Nie było też problemu z przydzieleniem potrzebnych budynków na cele urzędów diecezjalnych. Być może duży wpływ na decyzję ks. Nowickiego miało dobre skomunikowanie Gorzowa z Poznaniem, skąd przybył nowy administrator apostolski.

Reklama

Sam kościół Mariacki, choć nie był zburzony przez działania wojenne, to jednak wymagał uporządkowania i podstawowych napraw. Świątynię władze przekazały Kościołowi pismem z dnia 8 września 1945 r., a już 12 września nastąpiła rekoncyliacja, czyli specjalny obrzęd liturgiczny, którym przywrócono sprofanowany kościół katolickiej służbie Bożej.

Ingres ks. Edmunda Nowickiego do kościoła Mariackiego w Gorzowie nastąpił 28 października 1945 r. Była to uroczystość Chrystusa Króla. W tym czasie ks. Nowicki był już przekonany, że to właśnie Gorzów zostanie stolicą tej największej polskiej administracji kościelnej. W swoich wspomnieniach tak pisał o tej decyzji: „Pomału, pomału zacząłem sobie w głowie układać plan pracy i coraz bardziej jakoś oswajałem się z myślą, że Gorzów może byłby w jakimś okresie, przynajmniej przejściowo, korzystnym ośrodkiem”.

Jak katedra katedrą została?

Decyzja o wyznaczeniu dotychczasowego kościoła Mariackiego główną świątynią Administracji Kamieńskiej, Lubuskiej i Prałatury Pilskiej zapadła ostatecznie w grudniu 1945 r. 12 grudnia 1945 r. ks. Edmund Nowicki wydał dekret ustanawiający przy tym kościele parafię katedralną pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny. Dekret wszedł w życie 1 marca 1946 r. i od tego czasu zaczęła kanonicznie funkcjonować parafia katedralna w Gorzowie. Jednak już od grudnia 1945 r. zaczęto powszechnie nazywać kościół Mariacki katedrą.

Konsekracja katedry miała miejsce 18 lat później – 9 września 1962 r. Konsekracji dokonał bp Wilhelm Pluta. Konsekracja kończyła wieloletni okres remontów i przystosowywania obiektu do potrzeb kultu katolickiego.

W roku szczególnych jubileuszy naszego lokalnego Kościoła dziękujemy Bogu za tych, którzy w niełatwych warunkach powojennej Polski pracowali nad odrodzeniem życia katolickiego na Pomorzu Zachodnim i Ziemi Lubuskiej.

2015-09-03 11:16

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Droga od beztroski do tragedii...

Nowa książka Małgorzaty i Jana Żarynów ukazuje Polskę roku 1939

Dla Polski rok 1939 był przedziwny, a przede wszystkim tragiczny. Agresja Niemiec na nasz kraj 1 września, a następnie Związku Sowieckiego – 17 września spowodowała śmierć milionów rodaków; zamordowano również prężnie rozwijającą się II Rzeczpospolitą. Ten straszny rok kojarzy nam się zatem głównie z początkiem II wojny światowej.

CZYTAJ DALEJ

Abp Galbas w Sosnowcu przeprosił wiernych za każde zgorszenie, które kiedykolwiek spowodowali księża

2024-03-28 23:35

[ TEMATY ]

Abp Adrian Galbas

flickr.com/episkopatnews

Abp Adrian Galbas

Abp Adrian Galbas

- Kościelne postępowanie w bulwersującej sprawie sprzed miesięcy dobiega końca - powiedział abp Adrian Galbas SAC, administrator apostolski diecezji sosnowieckiej sede vacante. W czasie Mszy Wieczerzy Pańskiej, którą odprawił w sosnowieckiej bazylice katedralnej, przeprosił wiernych za każde zgorszenie, które kiedykolwiek spowodowali księża.

- Po podjęciu ostatecznych decyzji, zostanie o nich poinformowana opinia publiczna. Także w sprawie, która w ostatnich dniach spowodowała, że diecezja sosnowiecka znalazła się na czołówkach gazet, jestem zdeterminowany, by wszystko wyjaśnić i adekwatnie zareagować. Proszę przyjąć moje zapewnienie, że nic w tej, jak i w żadnej innej gorszącej sprawie, nie jest i nie będzie zbagatelizowane - powiedział.

CZYTAJ DALEJ

Biskup Zaporoża: Wielki Piątek trwa u nas każdego dnia

2024-03-29 16:27

[ TEMATY ]

biskup

Ukraina

Wielki Piątek

Vatican News

Bp Jan Sobiło na linii frontu

Bp Jan Sobiło na linii frontu

„Pod krzyżem Jezusa modlę się za wszystkich okaleczonych żołnierzy i tych, którzy oddali swe życie za wolność Ukrainy” – mówi Radiu Watykańskiemu bp Jan Sobiło. Wyznaje, iż Zaporoże, gdzie posługuje, jest w ostatnich dniach masowo ostrzeliwane. „Wiemy, że ten Wielki Tydzień może być ostatnim w naszym życiu i od tego będzie zależeć cała wieczność, stąd staramy się zacieśniać relację z Jezusem, by być gotowym nawet na ewentualną śmierć” – mówi hierarcha, prosząc o usilną modlitwę za Ukrainę.


Podziel się cytatem

Bp Jan Sobiło: Tak, to już trzeci Wielki Piątek w czasie pełnoskalowej wojny. Z jednej strony przyzwyczailiśmy się do tego krzyża wojennego, a z drugiej jest on coraz bardziej bolesny. Tak jak rana, którą długo już nosisz, ale jednocześnie nie widzisz, że może się zagoić w najbliższym czasie. I sama świadomość tego, że ta wojna trwa i nie wiadomo jeszcze, jak długo potrwa, jest bardzo bolesna. Jednocześnie widzę, że ludzie przyzwyczaili się już do wystrzałów i do tego, że ktoś zginął, że przywożą rannych żołnierzy. Muszą po prostu żyć i wiedzą, iż nawet w czasie wojny trzeba funkcjonować, trzeba pójść po chleb, trzeba się pomodlić. Na początku wojny niektórzy mieli problem z modlitwą, a teraz widzę, że nauczyli się organizować sobie czas i miejsce dla modlitwy, bo odczuwają, iż bez niej tego długiego czasu wojennego nie da się przeżyć.

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję