Z Arturo Marim - osobistym fotografem papieża Jana Pawła II, świadkiem jego świętości i gościem specjalnym tegorocznych Dni Papieskich w Lubaczowie, rozmawia Małgorzata Godzisz
MAŁGORZATA GODZISZ: - Powróćmy pamięcią do wydarzenia ważnego dla ówczesnej archidiecezji lwowskiej z siedzibą w Lubaczowie. 2 czerwca 1993 r. papież Jan Paweł II poświęcił prokatedrę bł. Jakuba Strzemię. Pamięta Pan to spotkanie?
ARTURO MARI: - To było 24 lata temu. Jestem zaszczycony możliwością bycia tutaj ponownie po tylu latach. Rzecz, która najgłębiej we mnie utkwiła, to były odwiedziny w prokatedrze przy grobie kard. Rubina, ale rzecz jeszcze ważniejsza to był stadion – pełen tysięcy osób. Ludzie przyszli powiedzieć Ojcu Świętemu „dziękuję”, ponieważ zrozumieli, co Papież dla nich uczynił. To, co mówię, jest ważne dla całej Polski. Byli tutaj ludzie z oczyma pełnymi łez. To jest ta rzeczywistość, która we mnie pozostała.
– Tworzył Pan fotografie z duszą, do których ludzie powracają pamięcią, dzięki którym lepiej poznają swoich papieży. A jak Pan uczył się ich, każdego z osobna?
– Myślę, że najlepszą odpowiedzią na to pytanie może być charyzmat, który mają te osoby. Z mojej strony charyzmatem jest umiejętność interpretowania tych osób. Kochać własną pracę. To jest to, co człowiek czuje, co go w środku przemienia, co przemienia siebie i zostawia jakoś w swoich fotografiach. Mogę powiedzieć tylko jedno zdanie. Jestem Bogu wdzięczny, że mi w tej pracy pomagał. Nie da się niczego wytłumaczyć, jeżeli nie czujesz tej pracy, jeżeli w niej nie uczestniczysz. Masz to wszystko czuć! Słowa są jak wiatr. Przychodzą, idą i nie powracają, a to, co czujesz w środku, to masz przekazać.
– Na dobre i na złe. Podczas swojej pracy przy boku papieża Jana Pawła II nigdy nie wziął Pan ani jednego dnia urlopu. Skąd taki wybór i co na to Pana rodzina?
– Na pierwsze pytanie mogę odpowiedzieć „tak”. Kiedy się żyje w rodzinie, to jest rzeczą normalną, że jest się razem. Ja żyłem w rodzinie. To była taka łaska, że Jan Paweł II miał dużą rodzinę, miał rodzinę wokół siebie. Drugie pytanie. Wielka inteligencja mojej żony, która funkcjonowała w tym układzie. Z mojej rodziny wyszedł ksiądz, nasz jedyny syn, który teraz jest na misjach, naśladując nauczanie Jana Pawła II. Jeszcze trzecia sprawa: Jak ja to zrobiłem? To pytanie niech Pani skieruje do kogoś innego, nie do mnie, do Pana Boga.
– Czy Ojciec Święty przeglądał zdjęcia wykonane przez Pana? Miał ulubione? Oceniał, komentował je?
– To jest pytanie, na które szybko Pani odpowiem. Papież nie miał czasu, żeby oglądać moje zdjęcia. Papież miał tyle problemów. Owszem, czasem coś tam zobaczył, ale najważniejsze, że miał tyle pracy. Czas dla niego był złotem. Nie marnował go.
Reklama
– „Uświadamiajcie wszystkim ludziom, bez względu na rasę, stan społeczny, kulturę i wiek, że wszyscy jesteśmy powołani do świętości. Przede wszystkim starajcie się o to, byście sami byli święci (...)”. Udaje się Panu realizować to zadanie wyznaczone przez samego św. Jana Pawła II?
– To nie jest sprawa łatwa. Ja jestem właściwie nikim. Staram się właściwie spełniać mój obowiązek, jak to zawsze robiłem. Mam nabożeństwo do Jana Pawła II, którego zawsze traktowałem jak mojego ojca. My wszyscy jesteśmy w rękach Boga.
– Bez reszty Jan Paweł II kochał Matkę Bożą. W jakich momentach życia i posługi widział Pan u Papieża to całkowite oddanie się Maryi?
– W każdym momencie swojego życia, każdego ranka widziałem jak Ojciec Święty zaczynał dzień w kaplicy i słyszałem, jak mówił: „Matko moja, pomóż mi, towarzysz mi...”. Druga sprawa. Mieliśmy tyle sytuacji, gdzie Madonna była blisko niego i go chroniła. Więcej nie ma co mówić.
– „Arturo, dziękuję”. To były ostatnie słowa św. Jana Pawła II do Pana, ale nie było to Wasze ostatnie pożegnanie. Za co jest wdzięczny fotograf Świętemu Papieżowi?
– Jestem wdzięczny za wszystko, co mi dał w ciągu mojego życia. Za to, czego mnie nauczył. Za jego bliskość, za to, że mi pomagał w takich momentach trudnych. Dał mi bardzo dużo i tak samo mojej rodzinie.
– Ojciec Święty Jan Paweł II pomógł chrześcijanom na całym świecie, by nie lękali się być chrześcijanami, należąc do Kościoła i głosząc Ewangelię. A w czym szczególnie pomógł nam, Polakom? O czym nie wolno nam nigdy zapomnieć?
– Jedno słowo. Wasza wolność. Wasza wolność mówienia, wolność słowa, wolność modlitwy. Wolność, żeby żyć po prostu normalnym życiem w pokoju. I proszę Was tylko o jedną rzecz z mojej strony: nie zapominajcie, co jest najważniejsze. Korzystam z okazji, żeby pozdrowić po bratersku drogiego Mietka, Miecia, Waszego arcybiskupa. Powinniście wiedzieć, ile ten człowiek zrobił. Ja mogę powiedzieć: ten młodzieniec, ponieważ mógłby być moim synem; ile ten człowiek uczynił dla papieża, wtedy kiedy papież był w pełni sił i aż do ostatniego dnia. I ile poświęcenia było z jego strony w ciszy, milczeniu, ile miłości. Jak bardzo też doceniał papieża Benedykta XVI i jego osobę. Życzę mu wszystkiego dobrego i dziękuję.
– Dziękuję Panu za rozmowę, a ks. prał. Franciszkowi Nieckarzowi za pomoc w tłumaczeniu.
KAMIL KRASOWSKI: – W tym roku minęło 20 lat, odkąd został Ksiądz Biskup włączony do kolegium biskupiego. W jakich okolicznościach dowiedział się Ksiądz Biskup o tej decyzji?
„Księciem egzegetów” św. Hieronim został nazwany w jednym z dokumentów kościelnych (encyklika Benedykta XV, „Spiritus Paraclitus”). W tym
samym dokumencie określa się św. Hieronima także mianem „męża szczególnie katolickiego”, „niezwykłego znawcy Bożego prawa”, „nauczyciela dobrych obyczajów”, „wielkiego
doktora”, „świętego doktora” itp.
Św. Hieronim urodził się ok. roku 345, w miasteczku Strydonie położonym niedaleko dzisiejszej Lubliany, stolicy Słowenii. Pierwsze nauki pobierał w rodzinnym Strydonie, a na
specjalistyczne studia z retoryki udał się do Rzymu, gdzie też, już jako dojrzewający młodzieniec, przyjął chrzest św., zrywając tym samym z nieco swobodniejszym stylem dotychczasowego
życia. Następnie przez kilka lat był urzędnikiem państwowym w Trewirze, ważnym środowisku politycznym ówczesnego cesarstwa. Wrócił jednak niebawem w swoje rodzinne strony, dokładnie
do Akwilei, gdzie wstąpił do tamtejszej wspólnoty kapłańskiej - choć sam jeszcze nie został kapłanem - którą kierował biskup Chromacjusz. Tam też usłyszał pewnego razu, co prawda we śnie
tylko, bardzo bolesny dla niego zarzut, że ciągle jeszcze „bardziej niż chrześcijaninem jest cycermianem”, co stanowiło aluzję do nieustannego rozczytywania się w pismach autorów
pogańskich, a zwłaszcza w traktatach retorycznych i mowach Cycerona. Wziąwszy sobie do serca ten bolesny wyrzut, udał się do pewnej pustelni na Bliski Wschód, dokładnie
w okolice dzisiejszego Aleppo w Syrii. Tam właśnie postanowił zapoznać się dokładniej z Pismem Świętym i w tym celu rozpoczął mozolne, wiele razy
porzucane i na nowo podejmowane, uczenie się języka hebrajskiego. Wtedy też, jak się wydaje, mając już lat ponad trzydzieści, przyjął święcenia kapłańskie.
Ale już po kilku latach znalazł się w Konstantynopolu, gdzie miał okazję słuchać kazań Grzegorza z Nazjanzu i zapoznawać się dokładniej z pismami Orygenesa,
którego wiele homilii przełożył z greki na łacinę.
Na lata 380-385 przypada pobyt i bardzo ożywiona działalność Hieronima w Rzymie, gdzie prowadził coś w rodzaju duszpasterstwa środowisk inteligencko-twórczych, nawiązując
przy tym bardzo serdeczne stosunki z ówczesnym papieżem Damazym, którego stał się nawet osobistym sekretarzem. To właśnie Damazy nie tylko zachęcał Hieronima do poświęcenia się całkowicie pracy
nad Biblią, lecz formalnie nakazał mu poprawić starołacińskie tłumaczenie Biblii (Itala). Właśnie ze względu na tę zażyłość z papieżem ikonografia czasów późniejszych ukazuje tego
uczonego męża z kapeluszem kardynalskim na głowie lub w ręku, co jest oczywistym anachronizmem, jako że godność kardynała pojawi się w Kościele dopiero około IX w.
Po śmierci papieża Damazego Hieronim, uwikławszy się w różne spory z duchowieństwem rzymskim, był zmuszony opuścić Wieczne Miasto. Niektórzy bibliografowie świętego uważają,
że u podstaw tych konfliktów znajdowały się niezrealizowane nadzieje Hieronima, że zostanie następcą papieża Damazego. Rzekomo rozczarowany i rozgoryczony Hieronim postanowił opuścić
Rzym raz na zawsze. Udał się do Ziemi Świętej, dokładnie w okolice Betlejem, gdzie pozostał do końca swego, pełnego umartwień życia. Jest zazwyczaj pokazywany na obrazkach z wielkim
kamieniem, którym uderza się w piersi - oddając się już wyłącznie pracy nad tłumaczeniem i wyjaśnianiem Pisma Świętego, choć na ten czas przypada również powstanie wielu jego
pism polemicznych, zwalczających błędy Orygenesa i Pelagiusza. Zwolennicy tego ostatniego zagrażali nawet życiu Hieronima, napadając na miejsce jego zamieszkania, skąd jednak udało mu się zbiec
we właściwym czasie. Mimo iż w Ziemi Świętej prowadził Hieronim życie na wpół pustelnicze, to jednak jego głos dawał się słyszeć od czasu do czasu aż na zachodnich krańcach Europy.
Jeden z ówczesnych Ojców Kościoła powiedział nawet: „Cały zachód czeka na głowę mnicha z Betlejem, jak suche runo na rosę niebieską” (Paweł Orozjusz).
Mamy więc do czynienia z życiem niezwykle bogatym, a dla Kościoła szczególnie pożytecznym właśnie przez prace nad Pismem Świętym. Hieronimowe tłumaczenia Biblii, zwane inaczej
Wulgatą, zyskało sobie tak powszechne uznanie, że Sobór Trydencki uznał je za urzędowy tekst Pisma Świętego całego Kościoła. I tak było aż do czasu Soboru Watykańskiego II, który
zezwolił na posługiwanie się, zwłaszcza w liturgii, narodowo-nowożytnymi przekładami Pisma Świętego. Proces poprawiania Wulgaty, zapoczątkowany jeszcze na polecenie papieża Piusa X, zakończono
pod koniec ubiegłego stulecia. Owocem tych żmudnych prac, prowadzonych głównie przez benedyktynów z opactwa św. Hieronima w Rzymie, jest tak zwana Neo-Wulgata. W dokumentach
papieskich, tych, które są jeszcze redagowane po łacinie, Pismo Święte cytuje się właśnie według tłumaczenia Neo-Wulgaty.
Jako człowiek odznaczał się Hieronim temperamentem żywym, żeby nie powiedzieć cholerycznym. Jego wypowiedzi, nawet w dyskusjach z przyjaciółmi, były gwałtowne i bardzo
niewybredne w słownictwie, którym się posługiwał. Istnieje nawet, nie wiadomo czy do końca historyczna, opowieść o tym, że papież Aleksander III, zapoznając się dokładnie z historią
życia i działalnością pisarską Hieronima, poczuł się tą gwałtownością jego charakteru aż zgorszony i postanowił usunąć go z katalogu mężów uważanych za świętych.
Rzekomo miały Hieronima uratować przekazy dotyczące umartwionego stylu jego życia, a zwłaszcza ów wspomniany już kamień. Podobno Papież wypowiedział wówczas wielce znaczące zdanie: „Ne
lapis iste!” (żeby nie ten kamień).
Nie należy Hieronim jednak do szczególnie popularnych świętych. W Rzymie są tylko dwa kościoły pod jego wezwaniem. „W Polsce - pisze ks. W. Zaleski, nasz biograf świętych Pańskich
- imię Hieronim należy do rzadziej spotykanych. Nie ma też w Polsce kościołów ani kaplic wystawionych ku swojej czci”. To ostatnie zdanie wymaga już jednak korekty. Od roku 2002
w diecezji warszawsko-praskiej istnieje parafia pod wezwaniem św. Hieronima.
Eucharystia w parafii św. Faustyny Kowalskiej z wprowadzeniem figury św. Michała Archanioła
Parafia św. Faustyny Kowalskiej we Wrocławiu przeżywała wyjątkowe wydarzenie. Podczas Mszy św., której przewodniczył proboszcz ks. Marek Dutkowski została uroczyście wprowadzona figura św. Michała Archanioła w wizerunku z Groty Objawień na Gargano.
Na początku Eucharystii ksiądz proboszcz nałożył koronę figurze św. Michała Archanioła.
W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.
