Pracowały na całej Warmii, w różnych domach zakonnych i w różnych miejscach: domach dziecka, szpitalach, ośrodkach opieki. Gdy żołnierze sowieccy zaczęli zajmować te ziemie, ludzie zaczęli się masowo ewakuować. Nie mogło być na tych ziemiach dzieci, które nie miały rodziców, chorych bez własnych rodzin czy najstarszych mieszkańców. Takich osób nie opuściły jednak siostry katarzynki. Mimo że były przez czerwonoarmistów bite, gwałcone, torturowane – na przykład w szpitalnej piwnicy, gdzie szukały schronienia wraz ze swymi podopiecznymi. Te, które zostały wtedy z pacjentami, były wielokrotnie wykorzystywane przez Sowietów. Niektóre więziono, a potem zesłano w głąb ZSRR. Pracowały w łagrach, zmarły z wycieńczenia. Siostra, która zorganizowała ewakuację dzieci – zgromadziła je w grupie na dworcu kolejowym, sama zaś poszła szukać dla nich wody i pożywienia. Żołnierz Armii Czerwonej zastrzelił ją, gdy tylko wyszła na zewnątrz. Były siostry, które zginęły wskutek ciągnięcia ich za samochodem po ulicach Kętrzyna. Po zajęciu Gdańska przez Sowietów pod koniec marca 1945 r. rozpoczęły się mordy, grabieże i gwałty na miejscowej ludności. Ofiarą napaści padły też siostry katarzynki, które znalazły się w mieście po przymusowej ewakuacji macierzystego domu w Braniewie. Jak podaje KAI, 58-letnia siostra Caritina Fahl, nauczycielka i ówczesna wikaria generalna Zgromadzenia, ze wszystkich sił starała się bronić młodsze siostry przed gwałtem. Została straszliwie pobita, zmarła po kilku dniach. Takie były ich losy.

Ocaleli świadkowie tych zdarzeń, którzy przekazywali prawdę o postawie zakonnic. Także o tym, że modliły się za swych oprawców. Że nie miały w sobie nienawiści. Że odchodziły jak prawdziwi święci. Ale w Polsce komunistycznej nie wolno było głośno mówić o tych wydarzeniach. Dopiero, gdy w latach dziewięćdziesiątych Papież Polak Jan Paweł II publicznie stwierdził, że Kościół nie może zapomnieć o męczennikach XX wieku, zakonnice z tego zgromadzenia nabrały odwagi i zaczęły ujawniać fakty, zbierać dokumenty, nagrywać ludzkie świadectwa. Dzięki temu w 2004 roku mógł rozpocząć się proces beatyfikacyjny ich współsióstr. Doprowadził on do zebrania źródeł o piętnastu zakonnicach (w sumie zginęło ich 102!). Co ciekawe, Instytut Pamięci Narodowej odnalazł ciała sześciu z nich, zorganizował też ekshumacje (w prawie kościelnym konieczne przed wyniesieniem kandydata na ołtarze). Po innych siostrach pozostały listy, pamiątki.

Czy można zrozumieć postępowanie sióstr katarzynek? – zapytam po raz drugi.

Po ludzku, z pewnością nie. Przecież mogły uciekać. Ratować swe życie. Z pewnością chciały żyć – były młode lub w sile wieku. Pragnęły dalej spełniać swe powołanie. Misję zakonnic. Miały zresztą prawo troszczyć się o własne życie. Pan Jezus - również im - nakazał w Ewangelii w pierwszej kolejności „miłować siebie samego”, a dopiero później „bliźniego”. One jednak na tym nie poprzestały. „Moim obowiązkiem jest zostać, pomóc chorym i starszym, dzieciom i młodzieży” – mówiła jedna z zakonnic. „Nasze chrześcijaństwo musi mieć bijące serce” – podkreślała inna. Wykazały heroizm, wierność do końca. Jak św. Maksymilian, bł. ks. Popiełuszko, i wielu innych, którzy mieli tak silną wiarę, że byli w stanie wkalkulować w nią także swą własną śmierć.

Pamiętam, gdy kiedyś pani Marianna Popiełuszko, matka księdza Jerzego, powiedziała do mnie: „Ksiądz Jerzy powinien wiedzieć, że może zostać męczennikiem, bo w życie każdej osoby duchownej wpisane jest męczeństwo. Musiał zdawać sobie sprawę, że może przyjść taki czas, kiedy odda swoje życie za Chrystusa…”. Dla niej to było oczywiste. Tak jak dla zakonnic beatyfikowanych w sobotę, 31 maja, w Braniewie. Dlatego właśnie zginęły męczeńską śmiercią.

Męczeństwo oznacza oddanie życia za wiarę i za wartości, które z niej wypływają, czyli za miłość, prawdę, pomoc uciśnionym. Życie zakonnic w tę definicję się wpisuje. Faktycznie, były bezinteresowne w miłości bliźniego. Dziecka, chorego, osoby starszej.

Odniosły największe ze zwycięstw – moralne. Zaświadczyły, że są wartości, które liczą się bardziej, niż życie na ziemi. Że Chrystusa kochają najmocniej – także w drugim człowieku.

Teraz potrzebny jest cud, by mógł rozpocząć się proces kanonizacyjny tych piętnastu sióstr – męczennic komunizmu - wyniesionych na ołtarze w Braniewie. Są już świadectwa osób, które za wstawiennictwem Sióstr Męczenniczek, wyprosiły potomstwo dla matek starających się o dziecko. Pozostaje modlić się za ich wstawiennictwem w różnych sprawach.