W obchodzonym obecnie Roku Wiary przywoływane jest 50-lecie zwołania Soboru Watykańskiego przez Jana XXIII. Jednym z najistotniejszych postanowień soboru było uznanie ogromnej roli świeckich w Kościele. Laikat ma o tyle doniosłą rolę do odegrania, że żyje w środowiskach, do których kapłanowi jest niekiedy trudno dotrzeć. Dlatego tak dobre wyniki daje apostolstwo środowiskowe - najlepszym apostołem rolnika jest drugi rolnik, profesora - profesor.

Nowa świadomość znaczenia świeckich w Kościele w XX wieku kształtowała się m.in. dzięki papieżowi Piusowi XII, który przypomniał, że „świeccy nie tylko należą do Kościoła, ale są Kościołem”. Ta świadomość - stanowiąca odpowiedź na wyzwania dzisiejszych czasów - dojrzewała także dzięki św. Josemaríi Escrivie de Balaguer, który w 1928 r. założył Opus Dei i uchodzi za jednego z prekursorów Soboru Watykańskiego II w aspekcie apostolstwa świeckich. Istotny wkład w soborowe nauczanie o roli świeckich wniósł bł. Jan Paweł II, a w czasach soboru metropolita krakowski abp Karol Wojtyła. W dyskusji 14 września 1964 r., w dniu otwarcia trzeciej sesji soborowej, nasz wielki rodak złożył na piśmie wypowiedź dotyczącą dekretu o apostolstwie świeckich.

Niemal w każdym dokumencie soborowym jest mowa o świeckich. Ich szczególna rola w Kościele została podkreślona w konstytucji o Kościele „Lumen gentium”. W tym doniosłym dokumencie osobny rozdział został poświęcony Ludowi Bożemu. Został również wydany osobny dokument w postaci dekretu „Apostolicam actuositatem” - o apostolstwie świeckich. Ponadto sobór, uwzględniając potrzebę nowych form organizowania pracy duszpasterskiej, w Dekrecie o posłudze i życiu prezbiterów stworzył ramy do powoływania prałatur personalnych. Pierwsza z nich - Prałatura Personalna Opus Dei i Świętego Krzyża - została powołana na mocy wydanej 28 listopada 1982 r. Konstytucji Apostolskiej „Ut sit” Jana Pawła II.

W ten sposób zostały zwieńczone kilkudziesięcioletnie starania założyciela Opus Dei o uzyskanie dla tego apostolatu właściwej jego świeckiemu charakterowi formy prawnej. Prałatura personalna służy prowadzeniu specjalnych dzieł duszpasterskich lub misyjnych albo może być przeznaczona dla różnych grup społecznych, przy czym realizacja tych celów przekracza ramy poszczególnych diecezji. Opus Dei (Dzieło Boże) liczy obecnie 85 tys. członków na 5 kontynentach. Pomaga chrześcijanom zdobywać świętość przez spełnianie swoich codziennych obowiązków zawodowych, rodzinnych i społecznych.

Św. Josemaría Escrivá (1902-75), dostrzegając nasilające się procesy laicyzacyjne, zdawał sobie doskonale sprawę, jak ważne jest propagowanie zdrowej doktryny Kościoła i jak istotna jest formacja katolików. Nie tylko duchowa, religijna, doktrynalna, ale także społeczna i zawodowa. Aby ludzie wierzący znali swoje prawa i obowiązki i potrafili z nich w pełni korzystać, zwłaszcza wtedy, gdy zagrożona jest wiara. „W twoim otoczeniu - zachęcał św. Escrivá - jesteś, duszo apostolska, kamieniem, który wpadł do jeziora. Od twego przykładu, od twoich słów rozchodzą się kręgi na wodzie... jeden, drugi... coraz więcej kręgów, coraz szerzej. Czy zrozumiałeś teraz wielkość twego powołania?”.

* * *

Jan Maria Jackowski
Publicysta i pisarz eseista, autor 10 książek i ponad 1100 tekstów prasowych. W latach 1997 - 2001 poseł na Sejm RP; w latach 2002-2005 wiceprzewodniczący, a następnie przewodniczący Rady m.st. Warszawy; w latach 2005-2007 sędzia Trybunału Stanu; od 2011 r. jest senatorem RP
www.jmjackowski.pl