Reklama

Związki Prusa z Zamojszczyzną (1)

Aleksander Głowacki (1847-1912) należy do panteonu najwybitniejszych twórców literatury polskiej, a jego wielka sława literacka sprawiła, że znany jest powszechnie pod pseudonimem Bolesław Prus, który usunął w cień jego prawdziwe imię i nazwisko. Wczesne dzieciństwo, a także częściowo późniejsze jego losy są bardzo mocno powiązane z Zamojszczyzną, dlatego warto je przypomnieć, ponieważ w nich jak w soczewce ogniskują się jej dzieje w II poł. XIX w.

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

W Wojewódzkim Archiwum Akt Dawnych w Lublinie w Księgach ślubów parafii Wożuczyn z 1831 r. pod numerem 13. możemy przeczytać o małżeństwie rodziców pisarza: „Działo się to w Wożuczynie, dnia dwudziestego listopada tysiąc osiemset trzydziestego pierwszego roku o godzinie czwartej po południu. (...) w obecności świadków (...) zawarte zostało religijne małżeństwo między (...) Antonim Głowackim (...) a panną (...) Apolonią Trębińską (...)”. Długi akt ślubu został podpisany przez świadków: Jana Wyżgę, dziedzica dóbr Wożuczyn i Jana Karpińskiego i dzierżawcy dóbr Siemiesz oraz proboszcza parafii ks. Jana Boryskiego. Antoni Głowacki pełnił wtedy funkcję ekonoma w majątku wożuczyńskim. Małżonkowie Apolonia i Antoni Głowaccy wydali na świat trójkę dzieci: Brygidę Emilię (ur. w 1832 r. - zmarła w dzieciństwie), Leona Alberta (ur. w 1834 r.) oraz Aleksandra. W momencie, kiedy na świat przychodził Aleksander, jego ojciec był już urzędnikiem w Żabczu w folwarku należącym do dóbr Poturzyn, które w tamtym czasie były własnością Tytusa Wojciechowskiego - przyjaciela Fryderyka Chopina.
Aleksander Głowacki urodził się w Hrubieszowie „dnia 20 sierpnia 1847 r. o godzinie 11 w nocy” w istniejącej do dzisiaj plebanii, w której jego matka zatrzymała się u spowinowaconego z nią proboszcza ks. Feliksa Troszczyńskiego. W parafii św. Mikołaja w Hrubieszowie w Księdze urodzeń i chrztów z 1847 r. pod nr 102. znajduje się zapis: „Działo się to w mieście Hrubieszowie dnia dwudziestego szóstego grudnia tysiąc osiemset czterdziestego siódmego roku o godzinie piątej wieczór. Stawił się Antoni Głowacki (...) w obecności Tomasza Radomskiego, organisty (...) i Macieja Patkowskiego, sługi kościelnego (...). I okazał nam dziecię płci męskiej (...). Dziecięciu temu na chrzcie świętym dziś odbytym nadano imię ALEKSANDER, a rodzicami jego chrzestnymi byli ksiądz Feliks Troszczyński proboszcz z Joanną Grodecką, dziedziczką Gródka”.
Po urodzeniu syna matka nie wróciła już nigdy do rodzinnego domu. Przez kilka miesięcy przebywała na plebanii w Hrubieszowie, a następnie wyjechała do siostry do Puław (w 1846 r. zostały przemianowane na Nową Aleksandrię), gdzie zmarła w 1850 r. i została pochowana ma cmentarzu we Włostowicach. Jej mąż, który odziedziczył po zmarłym bracie dobra w wiosce Maszów k. Lubomli na Wołyniu, nie był nawet obecny na pogrzebie żony i nie zainteresował się osieroconymi dziećmi. Aleksander pozostał pod opieką ciotki. Natomiast Leonem zaopiekował się brat zmarłej matki ks. Seweryn Trembiński. Prus był więc spokrewniony z dwoma duchownymi: ks. Sewerynem Trembińskim oraz ks. Feliksem Troszczyńskim. Obydwaj kapłani bardzo mocno związani są z Zamojszczyzną i jej historią, dlatego warto przyjrzeć się ich sylwetkom.
Ks. Seweryn Trembiński otrzymał święcenia kapłańskie ok. 1845 r. w Lublinie. Pracował jako prefekt gimnazjum w Szczebrzeszynie, w którym uczył się też Leon. W 1852 r. gimnazjum to zostało zamknięte z powodu zaangażowania się jego profesorów i uczniów w akcje antyrosyjskie. Ks. Trembiński został mianowany wikariuszem parafii katedralnej w Lublinie. W 1855 r. został proboszczem parafii Józefów Ordynacki (obecnie Lubelski). W czasie powstania styczniowego wspierał powstańców walczących w lasach Roztocza. W Józefowie u syna mieszkała babka Prusa, a później także jego brat.
Leon był absolwentem Uniwersytetu w Kijowie, następnie nauczycielem w Siedlcach i Kielcach. Należał do ścisłego grona organizatorów powstania styczniowego. Po jego klęsce został wysłany przez władze powstańcze na Litwę, gdzie panowały okrutne prześladowania Polaków, którymi kierował Michaił Murawjow. Jego metody dobitnie charakteryzuje nadany mu przydomek „Wieszatiel”. Na skutek szoku doznanego na widok obrazu klęski i represji popowstaniowych Leon zapadł w ciężką chorobę psychiczną, z której nie wyszedł do końca życia. Był na utrzymaniu ks. Trembińskiego, a po jego śmierci Prus umieścił go w Szpitalu św. Jana Bożego w Lublinie, gdzie zmarł w 1907 r. Z prywatnych notatek Prusa wynika, że odwiedzał w Józefowie wuja i przebywającego u niego Leona. Ks. Trembiński udzielił pisarzowi sakramentu małżeństwa z daleką krewną Apolonią Trembińską 14 stycznia 1875 r. w kościele Świętego Ducha w Lublinie. W 1886 r. na skutek nacisku na władze duchowne ze strony generała-gubernatora lubelskiego został przeniesiony do Piotrawina n. Wisłą, gdzie zmarł w 1895 r. Był prałatem scholastykiem Kapituły Zamojskiej. Jego osoba godna jest szerszego opracowania.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2004-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Bulla o Roku Świętym 2025

2024-05-09 16:52

[ TEMATY ]

Watykan

bulla papieska

Rok Święty 2025

www.vaticannews.va/pl

Przewiduje się, że Jubileusz przyciągnie do Wiecznego Miasta miliony pielgrzymów.

Przewiduje się, że Jubileusz przyciągnie do Wiecznego Miasta miliony pielgrzymów.

Wyjątkowy i doniosły dzień w Watykanie. Na rozpoczęcie wieczornych nieszporów Wniebowstąpienia Pańskiego w Bazylice Watykańskiej Papież uroczyście ogłasza Rok Święty 2025. Przewiduje się, że Jubileusz przyciągnie do Wiecznego Miasta miliony pielgrzymów. Dla wierzących jest to wyjątkowy czas łaski, a także specjalna okazja do uzyskania odpustu zupełnego. Szczegóły obchodów oraz daty Roku Świętego podaje bulla papieska.

Jubileusz lub Rok Święty jest obchodzony co 25 lat. Po raz pierwszy został ogłoszony w 1300 r. bullą Bonifacego VIII, która do dziś jest przechowywana w Watykańskiej Bibliotece Apostolskiej. Bulla papieska to dokument z pieczęcią papieża, a zatem po przywileju najbardziej autorytatywny i uroczysty spośród dokumentów biskupa Rzymu. Termin ten wywodzi się od łacińskiego bulla, który oznaczał ołowianą pieczęć zawieszoną na dokumencie, a dopiero od około XIV wieku był stosowany do dokumentów opatrzonych taką pieczęcią. Użycie ołowianej pieczęci jest udokumentowane w przypadku papieży od VI wieku. W przypadku dokumentów o szczególnym znaczeniu zamiast ołowiu stosowano złoto.

CZYTAJ DALEJ

Nauczyciel życia duchowego

Święty Paweł VI uważał go za wzór do naśladowania dla wszystkich współczesnych księży cierpiących na kryzys tożsamości.

Święty Jan z Ávili urodził się w rodzinie szlacheckiej o korzeniach żydowskich. Już jako 14-latek studiował prawo na uniwersytecie w Salamance, a potem filozofię i teologię w seminarium w Alcalá. Od samego początku jednak chciał służyć biednym. Po śmierci swoich rodziców rozdał majątek ubogim, a na przyjęcie po święceniach kapłańskich zaprosił dwunastu żebraków i osobiście im usługiwał. Jego wielkim pragnieniem były misje w Ameryce, jednak na polecenie arcybiskupa Sewilli został misjonarzem ludowym. Głosząc misje w Andaluzji, katechizował dzieci, uczył dorosłych modlitwy, był gorliwym spowiednikiem. W 1531 r. trafił do więzienia inkwizycji, gdyż oskarżono go o herezję iluminizmu (przeświadczenie, że prawdę można poznać wyłącznie intuicyjnie, dzięki oświeceniu umysłu przez Boga). Po licznych interwencjach oczyszczono go jednak z zarzutów i został uwolniony. Założył m.in. uniwersytet w Baeza, na południu Hiszpanii. Powołał także do istnienia stowarzyszenie życia wewnętrznego. Prowadził korespondencję duchową m.in. z Ludwikiem z Granady, Ignacym Loyolą i Teresą z Ávili.

CZYTAJ DALEJ

Lublin: Uchodźcy ukraińscy świętowali Dzień Europy

2024-05-10 19:16

[ TEMATY ]

Lublin

Europa

Ukraińcy

wikipedia/Krzysztof Kokowicz na licencji Creative Commons

Zamek królewski w Lublinie

Zamek królewski w Lublinie

Grupa mieszkających w Lublinie uchodźców wojennych z Ukrainy poznawała w czwartek zabytki kultury europejskiej zgromadzone w Muzeum Narodowym na Zamku Lubelskim. Przewodnikiem był ks. Grzegorz Draus - duszpasterz Ukraińców w tym mieście. Zwiedzanie było możliwe dzięki życzliwości Barbary Opatowskiej, zastępcy dyrektora tej placówki i wpisywało się w obchodzony na Ukrainie właśnie 9 maja Dzień Europy, wskazujący na kierunek rozwoju tego kraju.

Kaplica Świętej Trójcy, łaciński kościół z freskami bizantyjskimi wyrażały dobrze rolę Lublina jako miejsca spotkanie kultur Wschodu z Zachodu. "Od Unii Lubelskiej do Unii Europejskiej" - te słowa św. Jana Pawła II przypomniano przy obrazie Jana Matejki, przedstawiającego podpisanie Unii Lubelskiej, która była prekursorem dzisiejszej jedności naszego kontynentu.

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję